Ўзбекистон ташқи олтин бозорида Россия билан рақобатлашишни режалаштирмаяпти. Бу ҳақда инвестициялар ва ташқи савдо вазири ўринбосари Шуҳрат Вафоев РБКга маълум қилди.
Нашрнинг ёзишича, санкциялар туфайли Россиянинг олтин қазиб олувчи компаниялари ўз маҳсулотларини сотишда муаммоларга дуч келган. Хусусан, Россиядаги энг йирик олтин қазиб олувчилардан бири Petropavlovsk кредитори «Газпромбанк» Британия санкцияларига тушиб қолгани сабабли олтин сота олмаяпти. Шунингдек, улар компанияга ушбу банкдан олинган кредитлар бўйича фоизларни тўлашни тақиқламоқда.
«Олтин бозори жуда ўзига хос ва биз сотганимиздан ҳам кўпроқ ишлаб чиқарамиз. Бугунги кунда Ўзбекистонда қазиб олинаётган олтин тўлиқ Ўзбекистон Марказий банки томонидан сотиб олинади ва олтин-валюта захираларининг бир қисми ҳисобланади. <...> Яъни, маркетинг бор ва мақсадли равишда йирик олтин бозорида ўз ўрнини эгаллашга ҳаракат қилиш деган нарса йўқ, — деди Шуҳрат Вафоев.
Ўзбекистонда йилига 100 тоннага яқин олтин қазиб олинади. Шу билан бирга, мамлакат Марказий банкига барча маҳаллий тозаланган олтинни сотиб олишда устувор ҳуқуқ берилган. Олтин маҳаллий Марказий банкнинг халқаро заҳираларининг қарийб 60 фоизини ташкил қилади.
2021 йилда Ўзбекистон хорижга 4,1 млрд долларлик олтин сотди, бу мамлакат умумий экспортининг 24,7 фоизини ташкил этади. Январь-март ойларида республика хорижга, асосан, МДҲдан давлатларидан ташқари 2,9 млрд долларлик олтин сотди. Қимматбаҳо металлар савдоси ушбу даврда жами экспортнинг 51,5 фоизини ташкил этди.
Иқтисодий мураккаблик обсерваторияси маълумотларига кўра, 2020 йилда Ўзбекистон олтин экспортининг деярли 92 фоизини ушбу қимматбаҳо метал бўйича энг йирик халқаро савдо маркази фаолият юритувчиси Буюк Британияга йўналтирган ва 7 фоизи (483 млн доллар) Россияга сотилган.
РБКнинг маълум қилишича, Ўзбекистон Россия билан бирга олтин экспорт қилувчи етакчи ўнталикка киради ва бир неча ой ичида республика энг кўп сотувчига айланади. Бу, масалан, Жаҳон олтин кенгаши маълумотларига кўра, 2022 йил февраль ойида содир бўлди.
Россияда чет элга олтин экспортининг ўсиши 2019 йилда бошланган. Мамлакат ўтган йили 17,4 млрд долларлик олтин сотган, деб ёзади РБК. Уларнинг 89 фоизи (15,4 млрд доллар) Буюк Британияга тўғри келган.
