Yanvar-may oylarida O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi 26,73 milliard dollarni tashkil etdi, bu 2023-yilning shu davriga nisbatan 769,5 million dollar yoki 3 foizga ko‘pdir. Bu haqda prezident huzuridagi Statistika agentligining “Gazeta.uz” o‘rgangan hisobotida so‘z yuritiladi.
Savdo o‘sishi, jumladan, eksport va import sekinlashdi. Taqqoslash uchun: 2023-yilning besh oyida tovar ayirboshlash yillik ko‘rsatkichda 25,4 foizga o‘sgan (o‘tgan oylarda esa 5,9 foiz, 6,2 foiz, 10,5 foizni tashkil etdi).
Eksport, shu jumladan, oltin atigi 1,9 foizga o‘sdi (2023-yil yanvar-may oylarida o‘sish 24,1 foizni tashkil etgandi; 2023-yilning fevral-may oylari va 2024-yillarning oylik solishtiruvida ham dinamika pasaygani ko‘rinadi) — 10,86 milliard dollargacha, nomonetar oltinni hisobga olmaganda — 6,59 milliard dollar (+5,9 foiz), import — 15,88 mlrd dollargacha (+3,7 foiz, 2023-yilning birinchi besh oyida 26,4 foiz).
Energiya resurslari
Yanvar-may oylarida O‘zbekiston 975,2 million dollarlik neft va neft mahsulotlari import qildi, bu o‘tgan yilning shu davriga (852,4 million dollar) nisbatan 14,4 foizga ko‘pdir. Ta’minotning asosiy qismi mart (244 million dollar) va aprelda (241,4 million dollar); mayda 186,9 million dollarlik mahsulot import qilingan.
Shu bilan birga, neft mahsulotlari eksporti 2023-yilning yanvar-may oylariga (91,5 million dollar) nisbatan 2,5 baravar oshib, 228,7 million dollarga yetdi.
Statistika agentligi ushbu toifadagi tovarlarni batafsil ochiqlamaydi, shuning uchun neft, benzin, dizel yonilg‘isi va boshqa yoqilg‘ilar qanchadan to‘g‘ri kelishini bilish ilojsiz.
O‘zbekiston gaz importini ham 4,2 baravarga — 643,2 million dollargacha oshirdi, eksportini esa 2 baravardan ko‘proqqa — 59,9 million dollarga qisqartirdi (garchi Xitoy tomoni boshqa ma’lumotlarni taqdim etgan bo‘lsa ham, avvalroq “Gazeta.uz” bu haqda batafsil yozgan edi).
Mamlakatga ko‘mir importi 73,6 million dollarga (+6,4 foiz), elektr energiyasi esa 72,2 million dollarga (+21,6 foiz) yetdi.
Qayd etish joizki, neft, neft mahsulotlari, ko‘mir va elektr energiyasi yetkazib berish hajmi o‘tgan oylarga nisbatan sekinlasha boshladi.
Boshqa mahsulotlar savdosi
Oltin eksporti besh oy davomida 4,19 milliard dollarga yetdi, bu 2023-yilning shu davriga nisbatan 4,1 foizga kam (4,37 milliard dollar). May oyida qimmatbaho metallarning xorijga yetkazib berilishi 771,9 million dollarni, aprelda — 758,3 million dollarni, martda — 1,35 milliard dollarni, fevralda — 1,32 milliard dollarni tashkil qildi.
Oltinning mamlakat umumiy eksportidagi ulushi 40,3 foizdan (2023-yil yanvar-may oylarida) 38,9 foizgacha kamaydi.
Besh oy davomida to‘qimachilik mahsulotlarini xorijga yetkazib berish hajmi 1,28 milliard dollarni tashkil etdi. Tayyor to‘qimachilik mahsulotlari (516,7 million dollardan 482,9 million dollargacha), trikotaj matolar va gazlamalar yetkazib berishning qisqarishi tufayli eksport o‘sishi deyarli to‘xtadi (+0,5 foiz). Asosan ip yetkazib berish o‘sdi — 528,8 milliondan 602,1 million dollargacha.
Sabzavot va mevalarni yetkazib berishda ham xuddi shunday holat kuzatilmoqda — 426,2 million dollar (+0,9 foiz).
Avtomobil eksporti 14,9 foizga — 36,7 million dollardan 42,2 million dollarga oshgan, ehtiyot qismlar yetkazib berish esa, jumladan, oziq-ovqat mahsulotlarining jahon narxlari pasayishi hisobiga 142,1 million dollardan 99,3 million dollarga (-30,1 foiz) qisqargan.
Xorijga don va undan tayyorlangan mahsulotlar yetkazib berish (asosiy eksport Afg‘onistonga bo‘ldi) 147,4 million dollarga (-30,4 foiz) qisqardi, O‘zbekistonga import ham 362,8 million dollarga (-26,7 foiz) kamaydi.
O‘zbekiston sabzavot va mevalar — 214,2 million dollar (+36,4 foiz), go‘sht va go‘sht mahsulotlari — 161,4 million dollar (+36,5 foiz), kofe, choy, kakao va ziravorlar — 156,3 million dollar (+3,1 foiz), chorva ozuqalari — 113,8 million dollar (+27,3 foiz), ichimliklarni — 64,6 million dollar (+40,9 foiz) ko‘proq import qila boshladi.
Xizmatlar importi (sayohat, transport, telekommunikatsiya xizmatlari va boshqalar) 39 foizga — 835,3 million dollardan 1,16 milliard dollargacha oshdi.
