2023-yil 13-sentabr kuni “Dunyo bo‘ylab” telekanalining “Svoimi glazami” ko‘rsatuvi boshlovchisi Ramina Yagafarova 31 yoshida Toshkentda vafot etdi.
Shundan so‘ng O‘zbekiston Bosh prokuraturasi o‘limga “doriga allergik reaksiya (levofloksatsin), miya va o‘pkaning o‘tkir shishi, o‘tkir nafas olish va yurak-qon tomir yetishmovchiligi hamda anafilaktik shok sabab bo‘lganini” ma’lum qildi.
Marhumning singlisi Diana Irtuganova “Gazeta.uz”ga komissiyaning sud-tibbiy ekspertiza xulosasi nusxasini taqdim etdi, unda Ramina Yagafarovaning o‘limiga noto‘g‘ri munosabatda bo‘lganligi aytiladi.
Marhumaning singlisi va advokat Shuhrat Qayumovning aytishicha, Chilonzor tuman prokuraturasi jinoiy ish qo‘zg‘atishdan bosh tortgan. Qaror 15-oktabrda yoki 13-sentabrda boshlanib, 1-noyabrda yakunlangan dastlabki sud-tibbiyot ekspertizasi yakunlanishiga ikki hafta qolganda qabul qilingan.
Yagafarova davolangan Doctor Service klinikasida ular Irtuganovaga kasallik tarixi va boshqa hujjatlarni berishmagan. Klinika xodimlari marhumaning singlisini qo‘pollik bilan nafaqat rahbariyat oldiga, balki klinika hududiga ham kiritishmagan.
Yagafarovaning o‘limidan ikki oy o‘tgach, ularning onasi vafot etgan.
Irtuganova Sog‘liqni saqlash vazirligiga tibbiy hujjatlarni berish, poliklinikada ichki tekshiruv o‘tkazish va ijro choralarini ko‘rishni so‘rab murojaat qilgan, biroq qonunda belgilangan muddatda murojaatga javob bo‘lmagan.
Diana Irtuganova va advokat Shuhrat Qayumovning murojaati
Diana Irtuganova 26-iyun kuni “Gazeta.uz”ga yozgan videomurojaatida o‘sha kuni onasi bilan Doctor Service klinikasiga borganini, onasi u yerda davolanayotganini aytdi. Uning ta’kidlashicha, ularning onasi ushbu tibbiyot muassasasida muntazam davolanib, ko‘rikdan o‘tgan.
12-sentabr kuni ishdan so‘ng Ramina onasini ko‘rgani kelgan va o‘zini yomon his qilgani uchun dori ichgan, shundan so‘ng u betob bo‘lib, darhol reanimatsiya bo‘limiga yotqizilgan. U erda 15−20 daqiqadan so‘ng u o‘ziga kelgan. Ertasi kuni ertalab, singlisining so‘zlariga ko‘ra, Ramina klinikada nonushta qilgan va o‘zini juda yaxshi his qilgan. U o‘z ishini telefon orqali olib borishda davom etgan, uchrashuvlarni boshqa vaqtga belgilagan va tez orada uyga qaytishni rejalashtirgan.
Bosh shifokor bemorning ahvoli barqaror, tez orada u oddiy palataga o‘tkazilishini aytgan. Bu ma’lumotni reanimatolog Akmal Karimov tasdiqlagan, dedi Diana.
“Ammo, soat 16:00 da Ramina aloqaga chiqishni to‘xtatdi, shundan so‘ng reanimatsiya bo‘limiga tushdik, taxminan 18:00 da shifokorlar chiqib, kirib xayrlashish mumkinligini aytishdi. Shundan so‘ng biz darhol reanimatologga bordik, u: „Ehtimol, tromb hosil bo‘lgandir“, dedi. Ya’ni, shifokorlar dastlab uning o‘limi sababini bilishmagan. Shundan so‘ng ular tez yordam chaqirmadi, militsiya va tergovchilar kelmasligi uchun imkon qadar vaqt cho‘zishdi. Turmush o‘rtog‘imning o‘zi uning jasadi sud-tibbiyot ekspertizasiga olib ketilishi uchun kerakli organlarga qo‘ng‘iroq qildi”, — dedi marhumning singlisi.
Ramina Yagafarovaning o‘limidan so‘ng, Diananing so‘zlariga ko‘ra, u levofloksatsin tabletkasini energetik ichimlik bilan ichib yuborganini aytib, uning opasiga tuhmat qilgan reanimatolog bilan intervyu e’lon qilingan. Diananing ta’kidlashicha, opasi nafaqat o‘sha kuni, balki umuman energetik ichimliklar ichmagan.
“Ular anafilaktik shok tashxisini qo‘yishdi, lekin hatto to‘g‘ri tekshiruv o‘tkazmadilar va opamga ko‘r-ko‘rona munosabatda bo‘lishdi, allergolog chaqirishmadi, ammo Raminani allergolog tekshirishi kerak edi”, — dedi u.
“Raminaning o‘limidan ko‘p o‘tmay, men onamni yo‘qotdim. Onam bunga chiday olmadi”, — dedi marhumning singlisi.
Diana prokuraturaga ariza yozgan. Unga tergov harakatlari olib borilayotgani aytilgan. Ko‘p o‘tmay, klinikaning bosh shifokori aloqani to‘xtatdi, dedi u. U direktor bilan gaplashish uchun klinikaga kelmoqchi bo‘lganida, xavfsizlik xodimlari uni ichkariga kiritmagan. Prokuratura sud-tibbiy ekspertiza natijalarini taqdim etmagan.
“Hamma joyda ommaviy axborot vositalarida uning anafilaktik shokdan vafot etgani haqida yozilgan. Qayerdadir ular ma’lumotni buzib ko‘rsatishdi, u komada ekanini, kuchli miya shishi, o‘pka shishi bo‘lganini yozishdi. Lekin men Ramina bilan yozishmalarni yozib olganman. U o‘z ish jarayonini to‘liq nazorat qilgan, o‘g‘li bilan video qo‘ng‘iroq orqali gaplashgan”, — dedi u. Diana singlisi komaga tushmaganini qo‘shimcha qildi. Antibiotikni qabul qilganidan keyin uning qon bosimi tushib ketgan, ammo Ramina hushida qolgan.
Advokat Shuhrat Qayumov 23-fevralda boshlangan va 2024-yil 15-aprelda yakunlangan sud-tibbiyot ekspertizasi xulosasini ko‘rsatdi. Uning ta’kidlashicha, prokuratura haligacha ekspertiza natijalarini so‘ramagan, ishni hech kim qabul qilmayapti.
“Hujjatda shifokorlarning e’tiborsizligi tufayli inson shunchaki ovqat tiqilib qolganidan halok bo‘lganligi aytiladi. Asosiy sabab — noto‘g‘ri davolash”, — deydi Shuhrat Qayumov.
Prokuraturaga ikkinchi arizadan so‘ng Diana ishni olib borayotgan tergovchi bilan bog‘lanishga harakat qilgan, biroq u qo‘ng‘iroqlarga javob bermay qo‘ygan.
“Fojiadan keyin bizga kurashish uchun kuch kerak edi. Albatta, o‘sha paytda menda u yo‘q edi, chunki o‘sha paytda mening o‘zini yaxshi his qilmagan onam, shuningdek, onasisiz qolgan [Raminaning] 10 yoshli o‘g‘li bor edi. Biroz vaqt o‘tdi va men buni shunday qoldirib bo‘lmaydi, deb qaror qildim, chunki boshqa odamlar ham bu klinikadan azob chekishlari mumkin”, — dedi singlisi.
Diananing ta’kidlashicha, opasining surunkali kasalliklari bo‘lmagan, u hech qayerda ro‘yxatdan o‘tmagan, sog‘lig‘ini kuzatib borgan va muntazam tekshiruvdan o‘tgan. Ramina Yagafarova uchta teledasturni olib borgan va doktorlik dissertatsiyasini yozgan.
“Men jamoatchilikka, butun tomoshabinlarga murojaat qilmoqchiman. [Ramina] jurnalist, teleboshlovchi, shuningdek, o‘qituvchi edi. Men hamkasblarim uni qo‘llab-quvvatlashini istardim. Toki, ish tinchib qolmasin, adolatga erishamiz, boshqa jabr ko‘rganlar jim turmasin, kurashni davom ettirsin. Bu klinika hatto kechirim ham so‘ramadi. Bola onasiz qoldi. Men opasiz qoldim. Onam bunga chiday olmadi. Ular nafaqat uning hayotini, balki bizning taqdirimizni buzishdi. Ular jazolanishi kerak”, — deydi Diana Irtuganova.
Ekspertizsa xulosasi
Diana Irtuganova “Gazeta.uz”ga nusxasini taqdim etgan komissiya ekspertizasi xulosasida, agar allergologning 13-sentabr kuni soat 9:00 da bergan tavsiyalari bajarilganida, Ramina Yagafarovaning hayotini saqlab qolish mumkin edi, deyiladi.
“Birinchi davolash choralari boshlanganda, ko‘plab keraksiz dorilar ishlatilgan, xususan, natriy tiosulfat allaqachon past qon bosimining qo‘shimcha pasayishiga olib kelgan va kaltsiy glyukonat gistamin (patogen) ozod qiluvchi hisoblanadi, ya’ni u qondagi hujayralardagi gistaminning ajralishi va anafilaktik reaksiyaning kuchayishiga yordam beradi”, — deyiladi hujjatda. Bundan tashqari, oxirgi dori aritmiyaga, ya’ni yurak ritmining buzilishiga olib keladi.
Marhumga kuniga 400 ml natriy bikarbonat quyilgan, maksimal sutkalik dozasi esa 300 ml.
Shuningdek, xulosada Yagafarovada pnevmoniya borligi ko‘rsatilgan, buni ko‘krak qafasini rentgenologik tekshirish orqali aniqlash mumkin edi.
Bundan tashqari, mutaxassislar — allergolog, terapevt va nevrolog bilan maslahatlashilmagan.
Reanimatsiyada bo‘lishiga qaramay, Yagafarovaning yuqori nafas yo‘llari oziq-ovqat massalari bilan to‘sib qo‘yilgan. Uning ahvoli og‘ir bo‘lgan 13-sentabr kuni soat 15:00 dan 16:00 gacha bo‘lgan davrda tibbiy hujjatlarda uning ahvoli to‘g‘risida ma’lumotlarning yo‘qligi “bemorga e’tibor berilmagani haqida shubha uyg‘otadi”, deyiladi xulosada.
Xulosa shuni ko‘rsatadiki, o‘sha kuni soat 16:00 dan keyin Yagafarovaning yuragi to‘xtab qolgan. Reanimatsiya muolajalaridan so‘ng yurak urishi tiklangan. 17:15 dan keyin yurak yana to‘xtagan. Reanimatsiya muolajalari yordam bermagan. Soat 17:50 da biologik o‘lim qayd etilgan.
Mutaxassislarning fikricha, o‘limning asosiy sababi nafas yo‘llarining oziq-ovqat massalari bilan to‘sib qo‘yilishi va yuborilgan dori-darmonlarning nojo‘ya ta’siri o‘limni tezlashtirgan omillardir.
