O‘zbekiston soliq sohasida E-aktiv (E-ombor) tizimini joriy etishdan voz kechdi. Bu haqda 4-iyul kuni farmatsevtika va tibbiyot sohalari vakillari bilan bo‘lib o‘tgan ochiq muloqotda Soliq qo‘mitasi raisi Sherzod Kudbiyev ma’lum qildi.
“Biz E-aktiv`dan voz kechdik, E-aktiv bo‘lmaydi. Amalga oshirish qiyin bo‘lib chiqdi, shuning uchun bekor qilishga qaror qildik. Voz kechdik”, — dedi u tomoshabinlar qarsaklari ostida.
2022-yil iyun oxirida prezident qarori imzolangan edi, unga ko‘ra 2023-yil 1-martga qadar asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar va tovar-moddiy resurslarini hisobga olish hamda o‘z ustav fondini shakllantirish va kamaytirish bilan bog‘liq barcha operatsiyalarni E-aktiv`da aks ettirish ixtiyoriy edi. Keyin bu muddat 2024-yil 1-yanvargacha, so‘ng 1-aprelgacha uzaytirilgandi.
Kudbiyevning ta’kidlashicha, dori vositalari uchun raqamli markirovkalash va MXIK (mahsulot va xizmatlarning identifikatsion kodi) joriy etilgani tufayli Soliq qo‘mitasi mahalla miqyosida xarid qilinadigan dori vositalarining turlari va miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotlarni oladi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, bu ma’lumotlar nafaqat fiskal siyosat nuqtai nazaridan, balki Sog‘liqni saqlash vazirligiga ham zarur bo‘lib, ular mahallalar sharoitida kasalliklar, ishlab chiqaruvchilar va distribyutorlar haqida bilib olishlari mumkin bo‘ladi.
Uning aytishicha, Soliq qo‘mitasi farmatsevtika bozori tahlilini tayyorlamoqda va tez orada jamoatchilikka ushbu ma’lumotlarga kirish imkoniyati ochiladi. Endi yil boshidan buyon sotilgan eng yaxshi 10 ta dori, eng ko‘p to‘qnash kelinadigan 10 ta kasallik, eng yaxshi 10 ta ishlab chiqaruvchi, kvitansiyalar soni, o‘rtacha kvitansiya, sotilgan dori vositalarining umumiy miqdori va boshqalarni ko‘rish mumkin.
Shuningdek, mahalliy va import dori vositalari, jumladan, ularning miqdori va summasi bo‘yicha hududlar kesimidagi ma’lumotlarni tayyorlash rejalashtirilgan.
Sherzod Kudbiyev 1-apreldan (dorilar uchun 12 foizli QQS qaytarilganidan keyin) O‘zbekistonda farmatsevtika bozori aylanmasi keskin pasayganini ma’lum qildi.
“O‘zimizdan nima uchun bu sodir bo‘layotganini so‘rashimiz kerak. Tibbiyot muassasalariga borishni, [ko‘rsatilayotgan] tibbiy xizmatlar hajmini 30−40 foizga, ayrim hollarda esa 80 foizga kamaytirdikmi? Bu nimani bildiradi? Bunga qanday munosabatda bo‘lishimiz kerak?”, — deb so‘radi va tadbirkorlarni birgalikda yechim topishga chaqirdi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, 1-apreldan boshlab bir qator dori vositalariga QQS bo‘yicha imtiyozlar (12 foiz) bekor qilinar ekan, hukumat ushbu choraning aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlariga ta’sirini muhokama qilgan. Agar ular ilgari QQS to‘lovini Soliq ilovasi orqali keshbek shaklida go‘sht, tuxum va sariyog‘ xarid qilishda olgan bo‘lsa, joriy yilning yanvar oyida un, shakar, dori-darmon va tibbiy xizmatlar ham shunday tovarlar qatoriga qo‘shilgan.
Bugungi kunga qadar Ijtimoiy himoya yagona reyestriga kiritilgan 49 ming 455 nafar fuqaroga 7,7 milliard so‘mlik dori vositalari uchun keshbek to‘lab berildi, dedi qo‘mita rahbari.
