Shavkat Mirziyoyev 2-iyul kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va xalq deputatlari kengashlari deputatlari, Senat a’zolariga nisbatan yangi talab va jazo choralarini joriy etuvchi qonunlarga qo‘shimchalarni imzoladi. Parlamentning quyi palatasi tuzatishlarni 11-iyun kuni, yuqori palata esa 22-iyun kuni ma’qulladi.
O‘zgartirishlarga ko‘ra, deputat va senatorning vakolatlari quyidagi qo‘shimcha holatlarda muddatidan oldin tugatiladi:
- agar Senatda doimiy asosda ishlaydigan deputat va senator bunday faoliyatga yo‘l qo‘yilmasligi to‘g‘risida ogohlantirish olgandan keyin pullik faoliyatning boshqa turlari bilan shug‘ullansa (ilmiy, ijodiy va pedagogik faoliyatdan tashqari).
- bir kalendar yili davomida 30 va undan ortiq ish kuni davomida uzrli sabablarsiz tegishli palata, o‘zi saylangan siyosiy partiya fraksiyasi, qo‘mita, komissiya faoliyatida qatnashmasa. Bunday holda, ularning vakolatlari tegishli ravishda Qonunchilik palatasi yoki Senatning qarori bilan tugatiladi.
- chet davlatda doimiy yashash guvohnomasi yoki chet davlat hududida doimiy yashash huquqini tasdiqlovchi boshqa hujjatni olsa;
- partiya ro‘yxati asosida saylangan deputat uni deputatlikka nomzod qilib ko‘rsatgan siyosiy partiya a’zoligidan chiqsa.
30 kun yig‘ilishlarda qatnashmaslik holatida chaqirib olish haqida parlament palatalarining o‘zlari qaror qabul qiladi, bundan oldin Qonunchilik palatasi deputati va senator maqomi to‘g‘risidagi qonunga binoan, vakolatdan ozod etish saylovchilarning ovoz berishi yo‘li bilan amalga oshirilgan — qaror Markaziy saylov komissiyasiga yo‘naltirilgan, u esa tegishli hudud aholisi o‘rtasida ovoz berish o‘tkazgan. Boshqa barcha holatlarda vakolatdan mahrum qilish hali ham saylovchilar o‘rtasida ovoz berishdan bilan amalga oshiriladi.
Qonunda deputatning o‘zi a’zo bo‘lgan siyosiy partiyalar fraksiyalari yig‘ilishlarida ishtirok etish majburiyati ham belgilangan.
Deputat va senatorning axloq qoidalari tegishli ravishda Qonunchilik palatasi va Senatning qarori bilan tasdiqlanadi. Deputat yoki senator axloq qoidalarini buzgan taqdirda, uning xulq-atvori masalasi tegishli palata yoki uning axloq komissiyasi (agar gap kengash deputati haqida bo‘lsa, xalq deputatlari kengashi) tomonidan ko‘rib chiqilishi mumkin.
Qonun 11−1-modda — “Deputatning, senatorning odob-axloq qoidalari deputat, senator tomonidan buzilganligi uchun qo‘llaniladigan choralar” bilan to‘ldiriladi.
Deputat yoki senator axloq qoidalarini buzganligi uchun ularga nisbatan quyidagi ta’sir choralari qo‘llanishi mumkin:
- deputat yoki senatorga deputat, senatorning axloq qoidalarini buzishiga yo‘l qo‘yilmasligi to‘g‘risida ogohlantirish berish;
- deputat yoki senatordan tegishli ravishda Qonunchilik palatasi yoki Senat majlislarida, shuningdek, u saylangan qo‘mita yoki komissiyada kechirim so‘rash talabi;
- palata yig‘ilishida deputat yoki senator tomonidan deputat, senatorning axloq qoidalari buzilgani to‘g‘risida e’lon qilish;
- Senatda doimiy asosda ishlaydigan deputat yoki senatorning maoshidan ushlab qolish;
- deputat yoki senatorning vakolatlarini muddatidan oldin tugatish.
Senatda doimiy asosda ishlaydigan senator tegishli palata, o‘zi tarkibiga kirgan siyosiy partiya fraksiyasi, shuningdek, u saylangan qo‘mita, komissiya majlislarida uzrli sabablarsiz ishtirok etmagan taqdirda, har bir ishtirok etilmagan holat uchun deputatning, Senatda doimiy asosda ishlovchi senatorning bir kunlik ish haqi ularning roziligisiz ushlab qolinadi.
Shu bilan birga, vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik, ish safari, mehnat yoki ijtimoiy ta’tilda bo‘lgani, shuningdek, yig‘ilishlarda qatnasha olmaslikning oldindan xabardor qilingan boshqa sabablari uzrli sabablar hisoblanadi.
Xalq deputatlari kengashi deputati, Qonunchilik palatasi deputati va Senat a’zosini chaqirib olish uchun asoslar ro‘yxatiga qonun hujjatlarida nazarda tutilgan o‘z vazifalarini tizimli, uzrli sabablarsiz bajarmaslik, shu jumladan, xalq kengashi deputatlari, Qonunchilik palatasi, Senat va ularning organlari topshiriqlarini bajarmaslik ham kiritilgan.
Qonunbuzarliklar uchun deputatlar va senatorlar ish haqining bir qismini ushlab qolish uchun Mehnat kodeksining 269-moddasi 2-qismiga o‘zgartirishlar kiritildi.
