Yanvar-aprel oylarida O‘zbekiston 809,5 million dollarlik gaz import qildi, deyiladi prezident huzuridagi Statistika agentligining “Gazeta.uz” o‘rgangan tashqi savdo hisobotida.
Bu 2023-yilning birinchi yarmidagiga nisbatan (qiymat jihatidan) 4 baravar ko‘p, o‘shanda yetkazib berish 200 million dollarni tashkil qilgan. Bu 2023-yildagi gaz importi hajmidan ham (694,9 million dollar) oshadi.
Yanvar oyida “ko‘k yoqilg‘i” importi 35,6 million dollarni, fevralda — 3,7 barobar ko‘p yoki 131,1 million, martda — 193,5 million, aprelda — 102,6 million, mayda — 180,4 million, iyunda — 166,3 million dollarni tashkil etdi. Agentlik doimgidek yetkazib berishning jismoniy hajmini oshkor qilmadi.
Yil boshidan buyon O‘zbekiston 241,4 million dollarlik gaz ham eksport qildi, bu o‘tgan yilning shu davriga (278,4 million dollar) nisbatan 13,3 foizga kam. Yanvar oyida bu ko‘rsatkich 21 million dollar, fevralda — 5,7 million dollar, martda — 18,7 million dollar, aprelda — 6,9 million dollar, mayda — 7,6 million dollarni tashkil qilgan.
Iyun oyida eksport hajmi keskin o‘sib, 181,5 million dollarni tashkil etdi, bu 2023-yil iyuniga nisbatan 2,4 barobar, joriy yilning may oyiga nisbatan 24 barobar ko‘p.
XXR Bosh bojxona boshqarmasi ma’lumotlariga ko‘ra, yil boshidan buyon o‘zbek gazining importi qariyb 235 million dollarni tashkil etdi, bu O‘zbekistondan jami gaz eksporti hajmidan 31,5 foizga ko‘p.
Yanvar oyida Xitoy O‘zbekistondan 38,8 million dollarga, fevralda — 18,6 million, aprelda — 11,4 million, mayda — 85 million, iyunda — 81,1 million dollarga gaz import qilgan.
O‘zbekiston Qirg‘iziston va Tojikistonga ham gaz yetkazib bermoqda.
“Gazeta.uz” avvalroq O‘zbekiston va Xitoy o‘rtasidagi gaz eksporti bo‘yicha raqamlar bir necha karraga farq qilayotgani haqida yozgan edi. Energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov Xitoy turkman gazining tranzitini ham hisobga olishini aytgandi. Bizning hisob-kitoblarimizga ko‘ra, hatto buni hisobga olsa ham, statistika sezilarli darajada farq qilishi mumkin.
Biz 2020-yildagi ma’lumotlarni tahlil qildik va Statistika agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, bu davrda O‘zbekiston deyarli 2,7 milliard dollarlik gaz eksport qilganini aniqladik (shu jumladan, Qirg‘iziston va qisman Rossiyaga). Biroq Xitoy tomoni ma’lumotlariga ko‘ra, o‘zbek gazi importi hajmi 3,23 milliard dollarni tashkil etgan, bu Statistika agentligi ma’lumotlarida ko‘rsatilganidan 538,1 million dollarga (19,9 foiz) ko‘p.
“Gazeta.uz” manbalariga ko‘ra, 2022-yil iyul oyida O‘zbekistondagi xususiy kompaniyalardan biri gaz eksporti bo‘yicha eksklyuziv huquqlarga ega bo‘lgan. 2022-yil dekabr oyida O‘zbekistondan eksport qilish, rasmiylarning yetkazib berish qisqarishi yoki to‘xtatilishi haqidagi bayonotlariga qaramay, davom etgan.
2023-yil oktabr oyidan O‘zbekiston Qozog‘iston hududi orqali Rossiyadan gaz import qila boshlagandi. RFdan gaz importi hajmini oshirish uchun magistral gaz tizimini modernizatsiya qilishga 500 million dollar sarmoya kiritish rejalashtirilayotgani ma’lum qilingan.
