Toshkent metropolitenining ikkita bekatida — “Alisher Navoiy” va “Paxtakor"da yangilangan navigatsiya elementlari o‘rnatildi, deyiladi loyiha tashabbuskori bo‘lgan TBC Bank va Payme press-relizida.
Ishlab chiqish transport tizimlari va navigatsiya yechimlari bo‘yicha mashhur dizayner, “Gorbunov byurosi"ning badiiy rahbari Ilya Birman tomonidan amalga oshirildi. U butun dunyo bo‘ylab transport sxemalari, veb-saytlar, ilovalar va jamoat joylarida navigatsiya tizimlarini ishlab chiqadi.
Yangi tizim metroga kirish va chiqishda raqamlashni joriy etish yo‘lidagi birinchi qadamni qo‘ydi, deyiladi xabarda.
“Navigatsiya yangilanishi tarixi Toshkent metropoliteni yo‘lovchilari har kuni duch keladigan muammolarni payqashdan boshlangan. Chiqish va o‘tkazmalar haqida aniq ma’lumotlar yo‘qligi sababli ko‘pchiligi o‘nlab yillar davomida yangilanmagan eski ko‘rsatkich va sxemalar samarasiz va noqulay bo‘lib qolgandi”, — dedi loyiha tashabbuskorlari.
“Yer ostida payti qayerda ekaningizni aniqlab olish oson emas, shuning uchun ma’lumotlar navigatsiya qilishga yordam berishi juda muhim. Navigatsiya tizimi o‘zini samarali qoplaydi: odamlar shaharni yaxshiroq tushuna boshlasa, jamoat transportidan foydalanish ehtimoli ko‘payadi”, — ta’kidlanadi xabarda.
Metroning yangilangan va yagona sxemasini yaratish tashabbusining asosiy maqsadi — bekatlar arxitektura muhitini buzmaydigan, lekin yo‘lovchilar uchun navigatsiyani imkon qadar soddalashtiradigan intuitiv tizim yaratish, deyiladi relizda.
Xabarda ta’kidlanishicha, ishni boshlashdan oldin yangi sxema qanday savollarga javob berishi kerakligini tushunib olish muhim edi:
- Ko‘chadan metroga kirish qayerda?
- Bu qaysi stansiya va qaysi yo‘nalishda?
- O‘tish stansiyasiga to‘g‘ri platformani qanday topish mumkin?
- Poyezd platformaning qaysi tomonidan keladi?
- Kerakli tarafga chiqish yoki boshqa yo‘lga o‘tish uchun platforma bo‘ylab qaysi yo‘ldan borish kerak?
- Qanday qilib shaharning to‘g‘ri joyidan chiqish mumkin?
Toshkent metropoliteni uchun o‘ziga xos grafik til ishlab chiqilgan. “Element shakllari, ranglari, shriftlari va piktogrammalarini tanlash madaniy va estetik xususiyatlarga bog‘liq”, — deyiladi xabarda.
Raqamlash. Yangi tizim kirish va chiqishlarning aniq raqamlanishi, Toshkent arxitekturasini hisobga olgan holda yaratilgan yangilangan sxema va belgilar, shuningdek, har bir metro liniyasi uchun o‘ziga xos rang bilan belgilangan yangi rang tizimini o‘z ichiga oladi. Raqamlash oriyentatsiyani osonlashtiradi: yo‘lovchilar tezda to‘g‘ri chiqish yo‘lini topishlari, uchrashuvlarni belgilashlari va qayerga borishni tushunishlari mumkin.
Raqamlash butun o‘tish uzelini qamrab oladi: masalan, Paxtakor — Alisher Navoiy uzelida chiqishlar raqamlanishi 1 dan 7 gacha bo‘ladi. Chiqishlar shahar markaziga (Amir Temur haykali) qaratilganidan boshlab soat yo‘nalishi bo‘yicha raqamlangan.
Rang tizimi va piktogramma. Chiziq naqshidan eng kichik belgigacha bo‘lgan barcha elementlarda bitta rang tizimidan foydalaniladi. Birinchi uchta chiziq odatiy ranglarni saqlab qoldi — qizil, ko‘k va yashil, to‘rtinchi qator esa oltin rangga ega bo‘ldi. Piktogrammalar va qator raqamlari belgilari o‘zbeklarning an’anaviy sakkiz qirrali yulduzi va paxta tasviriga ishora qiladi.
Shrift. Shriftni tanlashda bir nechta omillar hisobga olindi: ekspressivlik, Toshkent shahrining o‘ziga xos xususiyatlariga muvofiqligi va navigatsiyadagi funksionallik. Shrift o‘qishga qulay bo‘lishi va o‘zbek tilidagi apostroflarning tez-tez ishlatilishiga mos bo‘lishi kerak.
“Shahar va metro navigatsiyasi murakkab va qiziqarli ish. Bir tomondan, belgilar va diagrammalarning sof funksional vazifalari bor: odamlar chiptalar kassasi qayerdaligini, qaysi poyezd qayerdaligini, qancha stansiya borligini bilishlari uchun. Boshqa tomondan, hissiy tomon ham bor: har kimga o‘zini yo‘qolib qolgandek his qilish yoqimsiz, ayniqsa yer ostida, navigatsiya g‘amxo‘rlik, o‘ychanlik va tartib tuyg‘usini yaratishi kerak. Va bularning barchasiga qo‘shimcha ravishda, belgilar ko‘rinishni buzmasligi, bekatlar arxitekturasi bilan bahslashmasligi, aksincha, uni bezashi va boyitishi muhimdir. Hozir biz poytaxt aholisi va mehmonlari uchun butun metro ravshan va qulay bo‘lishi uchun kerak bo‘lganda takomillashtirishga to‘liq tayyor holda birinchi qadamni qo‘ymoqdamiz”, — dedi Ilya Birman.
“Poytaxt metro navigatsiyasining yangi yagona dizayni shahar bo‘ylab kundalik sayohatni yaxshilashga qo‘shgan hissamizdir, chunki qulay va tushunarli navigatsiya shahar hayotining muhim qismi. Umid qilamizki, bu sayohatni yanada qulayroq qiladi”, — izoh berdi TBC Bank va Payme`ning marketing bo‘yicha direktori Nodira Shermatova.
