Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi tahliliga ko‘ra, iyul oyida O‘zbekiston avtomobil bozoridagi faollik oshgan.
O‘zbekiston avtomobil bozoridagi vaziyatni muntazam tahlil qilib boradi. Iyul oyi yakunlariga ko‘ra, respublikada avtotransport vositalarining umumiy savdosi 17,4 foizga o‘sib, deyarli 102 ming donaga yetdi. Yillik ko‘rsatkichda (2023-yil iyulidan) faollik 29,4 foizga kamaydi.
Yengil avtomobillar
Iyul oyida yengil avtomobillar savdosi 18,6 foizga oshib, 92 ming donaga tashkil etdi. Yil davomida yengil avtomobillar bozori ham pasayib, sotuvlar 30 foizdan ko‘proq kamaydi.
Yengil avtomobillar savdosining hududiy dinamikasi shuni ko‘rsatadiki, iyul oyida eng katta o‘sish Namangan, Qashqadaryo va Andijon viloyatlarida kuzatilganini ko‘rsatmoqda, ushbu viloyatlarda o‘sish mos ravishda 52 foiz, 36 foiz va 29 foizni tashkil etdi.
Yangi avtomobillar bozori
Birlamchi yengil avtomobillar bozorida iyul oyida sotuvlar o‘tgan oyga nisbatan 17 foizga, ya’ni oy avvalgiga qaraganda 4 mingdan ortiq avtomobilga oshdi. Yillik hisobda faollik 12 foizga pasayishi kuzatildi.
Iyul oyida mahalliy ishlab chiqarilgan yangi avtomobillar segmentida sotish hajmining o‘sish tendensiyasi ham davom etdi. Xususan, bunday avtomobillar savdosi 17,5 foizga oshdi. Yillik ko‘rsatkichlarda faollikning pasayishi 6 foizga kuzatilmoqda.
Yengil xorijiy avtomobillar segmenti turg‘unligi davom etmoqda. O‘zbekiston bozorida xorijiy yengil avtomobillar bozori o‘sishni boshladi. Iyul oyida ushbu segmentdagi savdo 9,6 foizga o‘sdi va 2,6 ming donani tashkil etdi, bu o‘tgan oyga nisbatan 200 ta xorijiy avtomobilga ko‘pdir.
Faoliyatning nisbatan kichik o‘sishi yillik ko‘rsatkichlarda sotuvlar hajmining pasayishini qoplamaydi, bu o‘tgan yilga nisbatan qariyb 46,5 foizni tashkil etdi.
Yengil avtomobillar ikkilamchi bozori
Yengil avtomobillarning ikkilamchi bozoridagi vaziyat sotish hajmining yillik pasayishi tendensiyasini saqlab, savdo dinamikasining o‘sishi bilan tavsiflanadi.
Xususan, iyul oyida yengil avtomobillar ikkilamchi bozoridagi faollik o‘tgan oyga nisbatan 19,6 foizga oshdi. Hisobot davrida ushbu segmentda 61,5 mingga yaqin avtomobil sotildi. Umuman olganda, sotuvlar yil davomida 37 foizga kamaydi.
Elektromobillar
Iyul oyida yengil elektromobillar segmenti savdolarning o‘sishini ko‘rsatdi. Sotish hajmi 3,4 ming donani tashkil etdi, bu iyun oyiga nisbatan 390 dan ortiq avtomobilga ko‘p. Shu bilan birga, o‘tgan yilning iyul oyi darajasiga nisbatan elektromobillar savdosi 28 foizga oshdi.
O‘zbekistonda elektromobillarning birlamchi bozorida oy davomida sotuvlar 11,2 foizga o‘sdi, ikkilamchi bozorda esa 18,2 foizdan ortiq o‘sish kuzatilgan. Yillik ko‘rsatkichda foydalanilgan elektromobillar savdosi uch baravar ko‘paydi.
Eslatib o‘tamiz, birinchi yarim yil yakuniga ko‘ra, O‘zbekistonda yengil avtomobillar savdosi 580 ming donani tashkil etdi, bu 2023-yilning yanvar iyun oylaridagi ko‘rsatkichdan 19 foizga kam. Buni haydalgan (ikkilamchi bozordagi) mashinalarga talabning kamayishi bilan emas, balki avtomobillarni ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonlarining murakkablashishi va avtomobilni ro‘yxatdan o‘tkazish va qayta ro‘yxatdan o‘tkazish narxining oshishi bilan ham izohlash mumkin, deya ta’kidladi ITIM tahlilchilari.
Avvalroq “Gazeta.uz” birinchi yarim yillikda avtokreditlar berish hajmi ikki barobardan ko‘proqqa — 18,5 trillion so‘mdan 8,9 trillion so‘mgacha, shuningdek, kreditlashning umumiy hajmidagi ulushi 40,2 foizdan 19,7 foizgacha kamaygani haqida xabar bergan edi. Shu fonda mikroqarz va mikrokreditlar berish 1,5 barobar oshdi. Ipoteka kreditlarini olish sekinlasha boshladi.
