Toshkent shahri IIBB Yo‘l harakati xavfsizligi boshqarmasi payshanba kuni videorolik e’lon qildi, unda piyodalarga “tartibga solinmagan piyodalar o‘tish joyidan o‘tish vaqtida o‘ng yoki chap qo‘llarini baland qilib ko‘tarib”, avtomashinalar to‘xtaganiga ishonch hosil qilgach, ko‘chani kesib o‘tish tavsiya etiladi.
Videoda yosh bolali ota-onalar, maktab o‘quvchilari qo‘llarini kamera oldida ko‘targani, so‘ng besh qatorli yo‘lni kesib yoki yugurib o‘tgani ko‘rsatilgan — ammo bu faqat birinchi yo‘nalish. Narigi tomonda ular yana shuncha qatorli yo‘lni kesib o‘tishi kerak — videoda esa bu jarayon yoritilmagan.
Videorolikdan kadr.
Video Kichik halqa yo‘lining 700 metrli qismida ikkita piyodalar o‘tish joyi mavjud bo‘lgan Chilonzor tumanida (xaritada panorama) suratga olingan. Ulardan biri yaqinda tartibga solindi, boshqa bir xuddi shunday o‘tish joyida esa noma’lum sabablarga ko‘ra svetoforlar qo‘yilmadi.
Mahalliy aholi bu yerda ko‘chani kesib o‘tish xavfli ekanini tasdiqlamoqda — mashinalar oqimi uzoq vaqt to‘xtamasligi mumkin va yo‘l qatorlarida harakat to‘xtab turgan bo‘lsa ham, har doim ulardagi biror mashina shoshilib o‘tishga qaror qilishi xavfi mavjud. Bu o‘tish joylaridagi piyodalar bilan to‘qnashuvlar aynan shunday sodir bo‘ladi va YHXB buni hammadan yaxshi biladi.
Videorolikdan kadr.
Haydovchilar va piyodalarni “madaniyat”ga chaqirish, yo‘llarda hurmat va yo‘l harakati qoidalariga rioya qilish bo‘yicha ko‘p yillik muvaffaqiyatsiz tajriba bu chaqiriqlar ish bermasligini ko‘rsatgan bo‘lishi kerak edi. Biroq YHXX boshqarmalari buni davom ettirmoqda. Bundan tashqari, aniqki, video muhokama qilinadi va unutiladi (muntazam nashr etiladigan ko‘plab rezonansli yangiliklar singari), ko‘cha esa yo‘lning barcha qatnashchilari uchun xavfliligicha qolaveradi.
Poytaxt YHXB xodimlarining bu chaqirig‘i piyodalar ko‘chani qo‘llarini ko‘tarib o‘tishga undalgan birinchi holat emas. O‘tgan yili Xorazm viloyati YHXB nomi aytilmagan mamlakatlarning “ilg‘or” tajribasini misol qilib, bolalarga yo‘lni qo‘llarini ko‘targan holda kesib o‘tishni, keyin esa minnatdorlik belgisi sifatida haydovchilarga ta’zim qilishni taklif qilgan edi. Xuddi shunday tashabbus Jizzax viloyati YHXB tomonidan ham ilgari surilgan.
Jizzax viloyati YHXB videosidan kadr.
Yo‘ldan xavfsiz tarzda o‘tib olishning retseptlari aniqlanganiga ancha bo‘ldi. Yo‘q, bu yerosti va yerusti o‘tish yo‘llari emas. Ko‘p qatorli ko‘chalarda tartibga solinmagan o‘tish joylari ham shunchaki mavjud bo‘lmasligi kerak. Yo‘q, gap “zebra”ni qoraga bo‘yash haqida ketmayapti. Bunday joylarda albatta svetoforlar bo‘lishi kerak.
Shahardagi tartibga solinmagan chorrahalarga svetofor o‘rnatishni o‘tgan yili boshlagan YHXB bu ishni hali ham oxiriga yetkazmadi. Qayerlardadir svetoforlar paydo bo‘ldi, ammo ishlamaydi. Boshqa joyda esa, muhokama qilayotganimiz misolda bo‘lgani kabi, ular bitta o‘tish joyida mavjud, ammo keyingi, aynan bir xil o‘tish joyida esa yo‘q.
Prezident Shavkat Mirziyoyev bir yil avval “O‘zbekiston — 2030” strategiyasini tasdiqlagandi, unga ko‘ra, aholi gavjum hududlardagi ko‘chalar bo‘ylab har bir yo‘nalishining qatorlari kengligi ikki va undan ortiq bo‘lgan yo‘llarda tartibga solinmagan barcha piyodalar o‘tish joylari bosqichma-bosqich tugmachalar yordamida boshqariladigan svetoforlar bilan jihozlanishi lozim.
Poytaxtdagi ko‘plab chorrahalarda svetoforlar o‘limga olib keladigan baxtsiz hodisalardan keyingina paydo bo‘ladi. Nahotki oddiy narsani tushunish uchun tragediyalarni kutishimiz shart? YHXB o‘z videosi bilan piyodalar xavfsizligi uchun javobgarlikni shunchaki ularning o‘ziga yuklab qo‘yyapti va piyodalar xavfsizligini ta’minlay olmasligini tan olyapti.
O‘zbekiston ko‘chalari rasmiylar ular qo‘llayotgan usullar eskirganini va to‘liq rekonstruksiyaga muhtojligini tan olgandagina xavfsiz bo‘ladi.
Biz YHXX boshqarmalarining g‘alati videolari va xabarlari haqida muntazam yozib kelamiz — ular quyidagi havolalarda.
