Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo‘mitasi va Hindistonning Avee Broilers genetik kompaniyasi Jizzax viloyatining Zomin, Baxmal va G‘allaorol tumanlarida hamda Samarqand viloyatining Bulung‘ur tumanida parrandachilik ishlab chiqarishini tashkil etish niyatida, deb xabar berdi “Parrandasanoat” uyushmasi matbuot xizmati “Gazeta.uz”ga.
Genetik parrandachilik — bu o‘sish tezligi, tuxum qo‘yish qobiliyati, go‘sht sifati va kasalliklarga chidamliligi kabi kerakli belgilarni olish uchun parrandalarni seleksiya qilish va ko‘paytirish fani va amaliyotidir. U parranda mahsuldorligini oshirish uchun genetik tadqiqotlar, seleksiya dasturlari va ko‘paytirish usullarini o‘z ichiga oladi.
Shartnoma O‘zbekiston va Markaziy Osiyo ehtiyojlari uchun 4 million bosh ota-ona shaklidagi parrandalarni yetishtirish imkonini berishi kutilmoqda. Bugungi kunda mintaqaning yillik parranda go‘shtiga bo‘lgan talabi 1,2 million tonna yoki 5,5 million boshni tashkil etadi. Shu bilan birga, Markaziy Osiyo Yevropa davlatlaridan 200 ming tonnaga yaqin go‘sht import qiladi. Loyihaning qiymati 43 million dollarga baholanmoqda. Investitsiyalarning bir qismi O‘zbekiston tomonidan qoplanadi.
Birinchi bosqichda, 2024−2025-yillarda, genetik bir xillik tufayli belgilari avloddan avlodga to‘liq o‘tadigan toza nasl parrandalarni yetishtirish korxonasi tashkil etiladi.
Ikkinchi bosqichda, 2025-yilda, bitta inkubatoriya barpo etish va ajdodlar galasini yetishtirish yo‘lga qo‘yiladi. Bu avlod naslining keyingi avlodi aholiga yetkazib beriladigan parrandalar ishlab chiqarishi uchun asos bo‘ladi.
Avee Broilers har yili 4 million bosh naslli galani yetishtirishga tayyorligini ma’lum qildi, bu esa naslchilik materiallarini O‘zbekistonga yetkazib berish uchun transport xarajatlarini sezilarli darajada qisqartirishi kutilmoqda.
“Bugungi kunda Yevropa davlatlaridan kelgan ota-ona galasining logistika xarajatlari har bir bosh uchun 2 dollarni tashkil qiladi. Loyiha O‘zbekistonda amalga oshirilsa, har bir boshning narxi 50 sentni tashkil etadi, bu esa Markaziy Osiyoda 5 million dollargacha tejash imkonini beradi,” — deyiladi xabarda.
Iyun oyida O‘zbekiston prezidentiga chorvachilikni rivojlantirish bo‘yicha takliflar taqdim etilgan edi. Xususan, AQSh bilan birgalikda parrandachilikda genetik texnologiyalarni joriy etish rejalashtirilgan edi.
Taqdimotda parrandachilikda genetika masalasi eng muhim masala ekani ta’kidlangan. O‘zbekistonda birinchi tartibli go‘shtli parranda reproduktorlari mavjud emas, ikkinchi tartibli parrandalar esa import qilinadi. Mamlakatimizda parrandachilikka genetik texnologiyalarni joriy etish orqali naslchilik xo‘jaliklari tashkil etish mumkin bo‘ladi.
Bundan tashqari, avvalroq parrandachilik korxonalarini 5 yil muddatga yer solig‘idan ozod qilish va parranda go‘shtini eksport qilishga ruxsat berish rejalari haqida xabar berilgan edi.
