O‘zbekiston va Ozarbayjon qo‘shma investitsiya fondi miqdorini oshirish, yangi aviaqatnovlar ochish, Boku va Toshkentda Boqiy shahar majmualarini qurish bo‘yicha kelishuvga erishdi, deb xabar bermoqda Report axborot agentligi. Prezident Ilhom Aliyevning 23-avgust kuni Toshkentga davlat tashrifi chog‘ida u va prezident Shavkat Mirziyoyev ikki mamlakat ishbilarmon doiralari vakillari bilan uchrashdi. Uchrashuv qanday o‘tgan — bizning sharhimizda.
“Har birini yuzidan taniyman”
O‘zbekiston prezidenti ta’kidlashicha, “mamlakatlar tadbirkorlari uzoq vaqtdan beri tanish, lekin bizda prezidentlar homiyligida bunday uchrashuv bo‘lmagan”.
“Bu stolda Ozarbayjonda ham, O‘zbekistonda ham ishonch bilan oyoqqa turgan yetakchi kompaniyalar rahbarlari va vakillari o‘tiribdi. So‘nggi uch-to‘rt yil ichida men sizga yana bir bor aytmoqchimanki, men ushbu biznes elitani o‘stiraman va himoya qilaman. Chunki bizning tariximiz bor, ba’zi odamlar va ular bizda nima bo‘lganini va hozir nima borligini bilishadi. Demak, men uchun ularning har biri haqiqatan ham mening bolam. Ularning har birini yuzidan taniyman, shu yerda o‘tirgan biznes elita vakillarining har biri bilan uchrashib, barcha sharoitlarni yaratib beraman. Bugun esa Ozarbayjon kompaniyalari bilan hamkorlik qilishlarini istayman”, — dedi u.
Ikki mamlakat o‘rtasidagi biznes-forumda tashrif doirasida 2 milliard dollarlik loyihalar portfeli shakllantirildi.
Shavkat Mirziyoyev. Manba: president.az.
“Mamlakatlarni bir-biriga yaqinlashtirish uchun siyosiy iroda bor”
Shavkat Mirziyoyev Ilhom Aliyevning taklifini qabul qilgani va 2025-yilda Ozarbayjonga tashrif buyurish niyatida ekanini aytdi.
Tashrif yakunlari bo‘yicha O‘zbekiston va Ozarbayjon Ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi bitimni imzoladi.
“Bilasizmi, biz qisqa vaqt ichida hech qaysi davlat bilan bunday shartnoma imzolamaganmiz. Nega men va hurmatli Ilhom Haydarovich qisqa vaqt ichida bunga erishdik? Chunki mamlakatlarni birlashtirish, xalqlarni birlashtirish uchun siyosiy iroda bor”, — deb tushuntirdi O‘zbekiston rahbari.
Shavkat Mirziyoyev Ozarbayjon shaharlaridan Samarqand, Farg‘ona, Urganchga aviaqatnovlar ochish, qo‘shma sayyohlik-ishbilarmonlik majmualari tashkil etishni taklif qildi.
“Ilhom Haydarovich bilan kelishib oldik, men Bokuda ham, Toshkentda ham biznikiga o‘xshash qurilishni boshlashni taklif qildim — eshitgan bo‘lsangiz, Samarqandda ham xuddi shu “Boqiy shahar”ga o‘xshash “Boqiy shahar” qurdik. Qancha gektar kerakligini ham aytdim: bizga kamida 5 gektar kerak, 10 gektar bo‘lsa, undan ham yaxshiroq. Ya’ni, barcha sharoitlarni yaratish uchun. Bokuda o‘zbek yeri bo‘ladi, Toshkentda esa ozarbayjon yeri bo‘ladi”, — dedi O‘zbekiston prezidenti.
“Ushbu loyiha bilan shug‘ullanmoqchi bo‘lgan ishbilarmonlar allaqachon bor”, — dedi u.
Ilhom Aliyev. Manba: president.az.
“Bokuda O‘zbekiston burchagini tashkil etish taklifini qo‘llab-quvvatlayman”
Ilhom Aliyevning ta’kidlashicha, tomonlar sanoat (og‘ir, avtomobilsozlik, yengil), qishloq xo‘jaligi (paxtachilik, ipakchilik, bog‘dorchilik), turizm va mehmonxona biznesi sohalarida sarmoyaviy dasturlarni belgilab olgan.
Tomonlar, shuningdek, “Ozarbayjon va O‘zbekistonda nimalar bo‘layotgani, qanday yirik loyihalar amalga oshirilayotgani va biznes uchun qanday imkoniyatlar mavjudligi haqida ko‘proq ma’lumotga ega bo‘lishi uchun” biznes loyihalarini axborot bilan ta’minlashga kelishib oldilar.
“Bugun biz yetakchi biznes tuzilmalari bilan gaplashyapmiz, lekin ishonchim komilki, kichik biznes, o‘rta biznes vakillari ko‘p bo‘ladi, ular ham o‘z korxonasini ochishni xohlaydi, balki 1000 kishiga emas, masalan, Xonkeldida 5 kishilik tikuvchilik fabrikasi bo‘ladi. Bu ular uchun ham bo‘ladi, ishonamanki, bugungi tashrif va biz nima haqida gaplashayotganimiz va imzolaganimiz shunday signal bo‘ladi”, dedi u.
Ozarbayjon prezidenti Boku meri Eldar Azizovga “O‘zbekistonning bir burchagi uchun 5 gektardan 10 gektargacha yaxshi joy tanlash” bo‘yicha topshiriq berishini aytdi.
“Men Shavkat Miromonovichning Bokuda O‘zbekiston go‘shasini, Toshkentda esa Ozarbayjonning madaniyat, an’ana va me’morchilikni o‘zida mujassam etgan go‘shasini tashkil etish taklifini to‘liq qo‘llab-quvvatlayman. Shuning uchun biz ham bu borada faol ishlaymiz. O‘ylaymanki, biz yaqin orada shunday joy topamiz”, — dedi u.
Ozarbayjon biznesi uchun O‘zbekistonda qulay sharoitlar
O‘zbekiston prezidenti O‘zbekistonda ozarbayjon biznesi uchun qulay sharoitlar yaratishga ishontirdi.
“Men hamisha Ilhom Haydarovichga bir narsani aytaman, agar biz o‘zimizning import o‘rnini bosishga qarasak, boshqa mamlakatlarni boqishimizni ko‘ramiz. Agar hamkorlik qilsak, 2−3 yilda ko‘p narsaga erishamiz va natija bo‘ladi,” — dedi Mirziyoyev.
Ilhom Aliyevning aytishicha, Ozarbayjonning Yevlax tumanida quriladigan Global Textile yangi to‘qimachilik klasterida 40 ming tonna paxta xomashyosi ishlab chiqariladi, bu mahalliy ishlab chiqarishning deyarli 15 foiziga (300 ming tonna) to‘g‘ri keladi. Kelgusida korxona maydonini ikki barobarga — 5 ming gektardan 11 ming gektarga oshirish rejalashtirilgan.
“Bundan tashqari, u yerda hammasi sug‘oriladigan yerlar, menimcha, sizlarning texnologiyalaringiz bilan gektariga 4−5 tonnadan yig‘ib olamiz. Ya’ni 50 ming tonna hajmga yetishimiz mumkin. Bu jiddiy o‘sish bo‘ladi”, — dedi u.
Shavkat Mirziyoyev Global Textile kompaniyasi rahbari Muzaffar Razoqovga 2 ming ish o‘rni yaratilishi rejalashtirilgan mazkur loyiha “O‘zbekistonning eng ko‘rsatkichli klasteri”ga aylanishini ta’minlash bo‘yicha topshiriq berganini aytdi.
“Ilhom Haydarovich, 3−4 yil davomida, raqamlar bilan aytganda, biz paxtaning qariyb 15 foizini qayta ishladik. Ammo obrazli qilib aytganda, 2016-yildan buyon 700 mln dona tayyor tola sotilgan. Bugun biz bu sohani butunlay o‘zgartirib yubordik. Biz eksport qilyapmiz, faqat eksport qilyapmiz. Bundan tashqari, bizda soliqlar kelib tushadi — taxminan 2,5 million, biz bu sohaga butun respublika bo‘ylab ayollarni jalb qildik. Bizda bu sohada 4−4,5 mlrd eksport bor. Ya’ni bu bizning ishlarimizning haqiqiy natijalari,” — dedi O‘zbekiston rahbari.
Dengiz yuklarini tashishda hamkorlik
Ozarbayjon prezidenti dengizda yuk tashish doirasida, ayniqsa, Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘li qurilishi fonida hamkorlikni taklif qildi.
“Avvalgi uchrashuvlardan birida men Shavkat Miromonovichga hozir Qora dengiz mintaqasiga faolroq harakatlanayotganimiz haqida ma’lum qilgandim. Biz 4 ta Aframaks tankerini sotib oldik. Qora dengizda avvaldan bor kemalarimizdan tashqari. Shuning uchun, agar siz kelajakda bu bilan qiziqsangiz, biz Qora dengizda tashish bo‘yicha birgalikda ishlashimiz mumkin, chunki u yerda buyurtmalar hajmi juda katta va Qora dengiz havzasining qiyinchiliklari, ular aytganidek, hozir ma’lum. Shu bois, bu yerda birgalikda ishlashimiz mumkin bo‘lgan o‘rinlar bor”, — dedi Ilhom Aliyev.
Shavkat Mirziyoyev yettita loyihani moliyalashtirish uchun ajratilgan qo‘shma sarmoya jamg‘armasi miqdorini oshirish va uchinchi davlatlar, jumladan, Afg‘oniston bozorlariga chiqish bo‘yicha kelishuv imzolanganini ma’lum qildi.
2023-yilning fevral oyida O‘zbekiston va Ozarbayjon o‘rtasida ustav kapitali 500 million dollar bo‘lgan qo‘shma investitsiya fondini tashkil etish to‘g‘risidagi bitim imzolangan edi.
Avvalroq prezidentlar Kaspiy dengizi orqali Yevropaga ortiqcha “yashil” energiya eksporti loyihasini amalga oshirishni tezlashtirishga kelishib olgani xabar qilingandi. Tomonlar Transkaspiy yo‘lagini rivojlantirishga ham kelishib oldilar.
