Telegram asoschisi Pavel Durov Parijda hibsga olingach, ilk bor avgust oyi oxiridagi voqealar yuzasidan bayonot berdi. Avvalroq messenjer Durovga qo‘yilgan ayblovlarni absurd deb atagandi.
“Qo‘llab-quvvatlaganingiz va mehringiz uchun hammaga rahmat! O‘tgan oyda Parijga kelganimdan keyin 4 kun davomida politsiya tomonidan so‘roq qilindim. Fransuz rasmiylari Telegram`dan javob ololmagani sababli boshqalarning undan noqonuniy foydalanishi uchun shaxsan men javobgar bo‘lishim mumkinligi haqida ogohlantirdi”, — deya qayd etdi u.
“Noto‘g‘ri yondashuv”
Uning yozishicha, bu quyidagi bir nechta sabablarga ko‘ra hayratlanarli bo‘lgan:
- Telegram`ning Yevropa Ittifoqida YeI so‘rovlarini qabul qiladigan va javob beradigan rasmiy vakili mavjud. Uning elektron pochta manzili Yevropa Ittifoqida “Huquqni muhofaza qilish uchun Yevropa Ittifoqi Telegram manzili” deya qidiruv bergan har bir kishi uchun ochiq.
- “Fransiya rasmiylarida men bilan bog‘lanib, yordam so‘rash uchun ko‘plab yo‘llar mavjud edi. Fransiya fuqarosi sifatida Dubaydagi Fransiya konsulligiga tez-tez tashrif buyurganman. Birmuncha fursat oldin, so‘ralgan vaqtda, men shaxsan ularga Fransiyada terrorizm tahdidi bilan kurashish uchun Telegram bilan ishonch telefonini o‘rnatishga yordam berdim”.
- Agar biron mamlakat internet xizmatidan norozi bo‘lsa, qabul qilingan amaliyot xizmatning o‘ziga qarshi qonuniy chora ko‘rishdir. Bosh direktorni u boshqaradigan platformada uchinchi shaxslar tomonidan sodir etilgan jinoyatlar uchun smartfondan oldingi davr qonunlari asosida aybdor deb topish noto‘g‘ri yondashuvdir. Texnologiyalarni yaratish o‘z-o‘zidan murakkab jarayon. Agar innovator o‘zi yaratgan vositalarning noto‘g‘ri ishlatilishi uchun shaxsan javobgar bo‘lishi mumkinligini bilsa, hech qachon yangi vositalar yaratmaydi.
Hukumat bilan muloqot
“Maxfiylik va xavfsizlik o‘rtasida to‘g‘ri muvozanat o‘rnatish oson emas. Maxfiylik qonunlarini huquqni qo‘llash talablari va mahalliy qonunlarni Yevropa Ittifoqi qonunlari bilan muvofiqlashtirishingiz kerak. Texnologik cheklovlarni hisobga olish kerak. Platforma sifatida jarayonlaringiz global miqyosda izchil bo‘lishini xohlaysiz, shu bilan birga, ular qonun ustuvorligi zaif bo‘lgan mamlakatlarda suiiste’mol qilinmasligini ta’minlaysiz. Biz to‘g‘ri muvozanatni topish uchun regulyatorlar bilan hamkorlik qilishga qaror qildik. Ha, biz o‘z tamoyillarimizga sodiq qolamiz: tajribamiz avtoritar rejimlarda foydalanuvchilarimizni himoya qilish missiyamiz bilan shakllanadi. Lekin biz doimo muloqot uchun ochiq edik”, — deydi Durov.
“Ba’zida biz maxfiylik va xavfsizlik o‘rtasidagi to‘g‘ri muvozanat bo‘yicha mamlakat regulyatori bilan kelisholmaymiz. Bunday hollarda biz bu mamlakatni tark etishga tayyormiz va buni ko‘p marta qilganmiz. Rossiya nazorat kuzatuvini yoqish uchun “shifrlash kalitlari”ni topshirishimizni talab qilganida, biz rad etdik va Telegram Rossiyada taqiqlandi. Eron tinch namoyishchilarning kanallarini bloklashni talab qilganida, biz rad etdik va Eronda ham Telegram taqiqlandi. Biz tamoyillarimizga mos kelmaydigan bozorlarni tark etishga tayyormiz, chunki biz buni pul uchun qilmaymiz. Biz yaxshilik qilish va odamlarning asosiy huquqlarini himoya qilish niyatidamiz, ayniqsa, bu huquqlar buzilgan joylarda”, — deya ta’kidladi tadbirkor.
“Shaxsiy maqsad”
Uning so‘zlariga ko‘ra, yuqoridagi jihatlar Telegram mukammal degan ma’noni anglatmaydi.
“Hatto rasmiylar so‘rovlarni qayerga yuborish bo‘yicha chalkashishi mumkinligi ham biz yaxshilanishimiz kerak deganidir. Ammo ba’zi ommaviy axborot vositalarida Telegram qandaydir anarxik jannat ekani haqidagi da’volar mutlaqo noto‘g‘ri. Biz har kuni millionlab zararli postlar va kanallarni yo‘q qilamiz. Biz har kuni shaffoflik hisobotlarini e’lon qilib boramiz (masalan, bu yoki bu). Moderatsiya bo‘yicha shoshilinch so‘rovlarni tezroq ko‘rib chiqish uchun NNT bilan bevosita ishonch telefonlari bor”.
Durovga ko‘ra, “biroq bu yetarli emas, degan ovozlar quloqqa chalinadi”.
“Telegram foydalanuvchilari sonining birdaniga 950 milliongacha ko‘payishi jinoyatchilarning platformamizni suiiste’mol qilishini osonlashtiradigan og‘riqlar kuchayishiga olib keldi. Shuning uchun men bu borada ishlarni sezilarli darajada yaxshilashimizni ta’minlashni shaxsiy maqsad qilib qo‘ydim. Biz bu jarayonni allaqachon ichki holatda boshladik va men tez orada siz bilan jarayonimiz haqida batafsil ma’lumot ulashaman”, — deb ishontirdi u.
Messenjer asoschisi o‘z so‘zlarini “Umid qilamanki, avgust voqealari Telegram va umuman ijtimoiy tarmoq sohasini xavfsizroq va kuchliroq qilishga sababchi bo‘ladi. Muhabbatingiz va memlaringiz uchun yana bir bor rahmat”, — degan so‘zlar bilan yakunladi.
- Pavel Durov 24-avgust kuni Ozarbayjondan shaxsiy samolyotida uchib borganda Parij aeroportida qo‘lga olingan edi. 28-avgust kuni Parij prokuraturasi Telegram asoschisini oltita bandda Fransiya rasmiylari bilan hamkorlik qilishdan bosh tortish, shuningdek, bolalarga oid pornografiyani tarqatish, giyohvand moddalar savdosi va firibgarlik va hokazolarni raqamli vositalar bilan ta’minlashda ishtirok etganlikda aybladi. Durov hibsdan ozod qilinib, sud nazoratiga olingan.
- Sud Telegram asoschisidan 5 million yevro miqdorida garov undirishni buyurdi va unga Fransiyani tark etishni taqiqladi. Bu taqiq olti oy davomida amal qilishi mumkin. Durov 5 million yevro garov pulini bo‘lib-bo‘lib to‘lashi kerak bo‘ladi (1 million yevro darhol to‘lanadi va sakkiz oy davomida har oy 500 ming yevrodan).
