2024-yilning yanvar-sentabr oylarida O‘zbekiston davlat budjeti defitsiti 37,3 trillion so‘mni (Markaziy bank kursi bo‘yicha qariyb 2,8 milliard dollarni) tashkil etdi, deyiladi Iqtisodiyot va moliya vazirligining “Gazeta.uz” o‘rgangan ma’lumotlarida.
To‘qqiz oyda davlat budjeti daromadlari 186,3 trillion so‘mni tashkil etdi, bu 2023-yilning shu davriga nisbatan 14,4 foizga ko‘p. Ushbu davrda xarajatlar 11,1 foizga oshib, 223,7 trillion so‘mni tashkil etdi. Shu vaqt ichida defitsit 1,05 trillion so‘mga — 38,4 trillion so‘mdan 37,3 trillion so‘mga qisqardi.
sentabr oyida daromad 26,7 trillion so‘mni tashkil etdi. Bu avgust oyiga nisbatan 20,8 foizga, 2023-yil sentabr oyiga nisbatan 29,6 foizga ko‘p.
sentabrda xarajatlar tezroq o‘sdi — 27,1 trillion so‘m, bu avgust oyiga nisbatan 21,4 foizga, shuningdek, o‘tgan yilning sentabr oyiga nisbatan 23,9 foizga ko‘p.
budjet daromadlari va xarajatlarining keskin oshishiga ta’sir ko‘rsatgan asosiy sabab va omillar uchinchi chorak yakunida ma’lum bo‘ladi.
Eslatib o‘tamiz, sentabr oyida oltin narxi bir unsiyasi uchun 2670 dollardan oshdi, bu esa budjetga yuzlab million dollar qo‘shimcha daromad keltirgan bo‘lishi mumkin, deb hisoblaydi moliyachi Otabek Bakirov. Xususan, O‘zbekistondagi eng yirik soliq to‘lovchi Navoiy kon-metallurgiya kombinati birinchi yarimyillikda 2023-yilning yanvar-iyun oylariga nisbatan foydasini 108 million dollarga oshirdi. Bunga, jumladan, oltin o‘rtacha sotish narxining 14 foizga — 1936-yildan 2206 dollargacha oshishi sabab bo‘ldi.
1-sentabrdan pensiya va nafaqalar 15 foizga ortdi, bu esa oylik xarajatlarni oshirdi. Bundan tashqari, O‘zbekiston gazni katta hajmda import qilishda davom etmoqda. O‘tgan yili Markaziy bank rahbari Mamarizo Nurmuratov davlat budjeti defitsiti oshishini gaz importi bilan bog‘lagan edi.
