O‘zbekistonga Jahon savdo tashkilotiga kirishda o‘tish davri beriladi. Bu haqda 9-oktabr kuni Debat Xoll maydonida Soliq qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Mubin Mirzayev ma’lum qildi.
U JSTga a’zo bo‘lish uchun mamlakat qonunchiligiga kiritilishi kerak bo‘lgan uchta asosiy o‘zgartirishni aytib o‘tdi.
“JSTga a’zo bo‘lgandan keyin QQS stavkalari importda ham, ichki bozorda ham bir xil bo‘lishi kerak. Agar importda QQS bo‘lsa, ichki bozorda imtiyoz bo‘lmasligi kerak, ya’ni QQS to‘lanishi kerak. Aksiz solig‘i bilan ham xuddi shunday”, — deya tushuntirdi.
Bundan tashqari, bojxona bojlari bitimlar doirasida JSTga a’zo boshqa mamlakatlar bilan bir darajada bo‘lishi kerak.
“Kichik biznes uchun — bu raqobat uchun yaxshi, umuman biznes yuritish uchun qulay. [O‘zgartirishlar] faqat yirik korxonalarga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin, ularga aksiz solig‘i bo‘yicha berilgan imtiyozlar va ishlab chiqarishni rag‘batlantirish uchun boshqa imtiyozlar bekor qilinadi,” — dedi Soliq qo‘mitasi rahbari o‘rinbosari.
Mubin Mirzayev ushbu korxonalar uchun salbiy oqibatlarni yumshatish uchun boshqa davlatlar bilan kelishilgan holda 2−3 yilga o‘tish davri berilishini ta’kidladi.
O‘zbekistonning JSTga a’zo bo‘lishi bir qator yo‘nalishlarda foyda keltiradi, dedi u. Bugungi kunda boshqa mamlakatlar respublikaning eksport tovarlariga nisbatan yuqori bojxona bojlarini o‘rnatmoqda, bu esa ularni chet elda sotish imkoniyatlarini cheklamoqda.
“Bu jarayonlar soddalashadi. Bizning tovarlarimiz uchun boshqa mamlakatlarda bozorlar paydo bo‘ladi va ularni muammosiz sotish imkoniyati paydo bo‘ladi. To‘g‘ri, [JSTga kirish] ba’zi sohalarda salbiy, boshqalarda esa ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, lekin umuman olganda, agar yalpi ichki mahsulotni olsak, bu ishlab chiqarish hajmlariga va umuman o‘sishga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi”, — deya ta’kidladi u.
Avgust oyida tadbirkorlar bilan uchrashuvda prezident Shavkat Mirziyoyev JSTga a’zo bo‘lishni “o‘ylangan va uzoqni ko‘zlagan tanlov, shuningdek, islohotlarning ajralmas qismi” deb atadi. Ilgari iqtisodiyot “ma’lum darajada himoyaga muhtoj edi,” ammo bu yo‘ldan borishda davom etsak, mamlakat imkoniyatlari cheklanadi, degandi u.
Bosh vazir o‘rinbosari Jamshid Xodjayev may oyida O‘zbekiston 2026-yilda Kamerunda bo‘lib o‘tadigan 14-vazirlar konferensiyasiga qadar Jahon savdo tashkilotiga qo‘shilish niyatida ekanini ma’lum qilgan edi.
O‘tgan yilning avgust oyida prezident 2025-yildan boshlab import dori vositalari va tibbiy buyumlarni bojxona rasmiylashtiruvi uchun yig‘imni bekor qilish, import tovarlarni davlat tilida markirovkalash tartibiga tuzatishlar kiritishni nazarda tutuvchi farmonni imzolagandi.
Alohida farmon bilan metallurgiya, kimyo, energetika va telekommunikatsiyalar sohasidagi mutlaq huquqlar ham bekor qilinmoqda. Bundan tashqari, 2026-yil iyul oyidan boshlab mahalliy ishlab chiqaruvchilar uchun davlat xaridlarida imtiyozlar, shuningdek, mahalliy elektrotexnika uchun narx preferensiyalari qisman bekor qilinadi.
O‘zbekistonda birinchi yarim yillikda 63,4 trln so‘mlik soliq va bojxona imtiyozlari taqdim etildi (yopiq hujjatlar bilan taqdim etilgan imtiyozlarni hisobga olmaganda). Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi eng ko‘p imtiyoz olayotgan kompaniyalar ro‘yxatini e’lon qilgandi.
