Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti Butunjahon diabet fondi bilan birgalikda Sirdaryo sog‘liqni saqlash boshqarmasiga beshta — bitta statsionar va to‘rtta ko‘chma fundus kamerasi sovg‘a qildi, deb xabar berdi JSST matbuot xizmati “Gazeta.uz"ga.
Fundus kamerasi — bu ko‘z tubining (markaziy va periferik to‘r pardasi) batafsil tasvirlarini tekshirish va olish, shuningdek, ularni skrining rejimida keyinchalik qayta ishlashga mo‘ljallangan qurilma.
Sirdaryo viloyatining pilot tumanlarida 2-toifa diabetga chalingan barcha bemorlar diabetik retinopatiya tashxisi bo‘yicha tekshiruvdan o‘tkaziladi. Sirdaryo viloyati ko‘z mikroxirurgiyasi klinikasi hamda Guliston, Sardoba, Oqoltin va Boyovut viloyatlaridagi to‘rtta ko‘p tarmoqli poliklinikada fundus kameralari o‘rnatiladi. Retinopatiya bilan og‘rigan bemorlar Guliston yoki Toshkentdagi ko‘z mikroxirurgiyasi markaziga lazerli davolash uchun yuboriladi.
Uskunalar JSST va Butunjahon diabet fondi (WDF) hamkorligida moliyalashtirilgan “Birlamchi tibbiy-sanitariya yordamida yuqumsiz kasalliklarning oldini olish va nazorat qilish imkoniyatlarini yaxshilash” loyihasi doirasida topshirildi.
Loyiha doirasida hamshiralar va oftalmologlarga fundus kameralari bilan ishlash bo‘yicha treninglar ham o‘tkazildi.
Ko‘rlikning oldini olish bo‘yicha xalqaro agentlikning (Vision Atlas) 2020-yilgi ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 3,3 million kishi ko‘rish qobiliyatini yo‘qotish xavfi ostida. Ulardan 94 ming kishi turli sabablarga ko‘ra, jumladan, diabetik retinopatiya tufayli butunlay ko‘rmay qolgan.
Diabet ko‘zning to‘r pardasiga zarar yetkazganda diabetik retinopatiya paydo bo‘ladi va erta aniqlanmasa, u qaytarib bo‘lmas ko‘rlikka olib kelishi mumkin.
Kasallik JSST Yevropa mintaqasi va Markaziy Osiyoda ko‘rishning buzilishi va ko‘rlikning asosiy sabablaridan biri bo‘lib, taxminan 950 000 kishiga ta’sir qiladi.
JSSTning ta’kidlashicha, O‘zbekistonda 2-toifa diabet sabab bo‘lgan retinal pardaning shikastlanishini aniqlash uchun muntazam skrining o‘tkazish keng tarqalmagan, buning oqibatida ko‘plab bemorlarga allaqachon kech bo‘lib ketmaguncha tashxis qo‘yilmaydi.
Ko‘rish qobiliyatini yo‘qotish nafaqat hayot sifatining yomonlashishi, balki insonning mustaqilligiga jiddiy tahdiddir, qayd etdi JSST. Diabetik retinopatiyani skrining orqali erta tashxislash muammoni davolash eng samarali bo‘lgan dastlabki bosqichlarida aniqlashga yordam beradi. Bu shuni anglatadiki, oddiy tekshiruv minglab odamlar uchun ko‘rlikning oldini oladi va ko‘rish qobiliyatini saqlab qoladi, bu ularga to‘liq va faol hayot kechirish imkonini beradi, deya tushuntirdi tashkilot.
“JSST ko‘rish buzilishi va ko‘rlikning oldini olishning samarali usuli sifatida diabet bilan og‘rigan barcha bemorlarga diabetik retinopatiyani skriningdan o‘tkazishni, unga muhtoj bo‘lganlarga esa o‘z vaqtida davolanishni tavsiya qiladi. Birlamchi tibbiy yordam darajasida fundus kamerasining mavjudligi diabetik retinopatiyani erta aniqlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lib, bu o‘z vaqtida aralashish va ko‘rish qobiliyatini yo‘qotishning oldini olish imkonini beradi”, — dedi JSSTning O‘zbekistondagi vakili Ashina Xalakdina.
