O‘n oy ichida O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi $54,36 milliardni tashkil etdi. Bu haqda Statistika agentligi hisobotiga tayanib Spot xabar qildi.
O‘tgan yilning mos davriga nisbatan bu ko‘rsatkich 6,7 foizga oshgan. Bunga eksportning sezilarli o‘sishi (22,42 mlrd dollar, +9,6 foiz), shuningdek, importning o‘sishi (31,92 mlrd dollar, +4,7 foiz) sabab bo‘ldi.
Oktabr oyida O‘zbekiston oltinni sotishni davom ettirdi va 833,4 million dollarlik oltin sotdi. Yil boshidan buyon qimmatbaho metall eksporti hajmi $6,6 mlrddan oshdi (yillik ko‘rsatkichda 3,5 foizga pasayish).
Xitoy O‘zbekiston bilan savdo bo‘yicha birinchi o‘rinni ($10,23 mlrd), shuningdek, asosiy tovar yetkazib beruvchi rolini ($8,51 mlrd) saqlab qolmoqda. Ikkinchi o‘rinni 9,69 mlrd dollar bilan Rossiya egalladi, bu yo‘nalishda eksport (3,09 mlrd dollar) sezilarli darajada oshdi.
Shuningdek, Qozog‘iston (3,42 mlrd dollar), Turkiya (2,42 mlrd dollar) va Janubiy Koreya (1,65 mlrd dollar) tashqi savdo hamkorlari beshligiga kirdi, ular bilan savdo sekinlashdi. Muhim sheriklardan savdo profitsiti Fransiya, Afg‘oniston, Qirg‘iziston, Tojikiston va Pokiston bilan qayd etilmoqda.
Eksport qilish
Oltindan tashqari, sanoat mollari tovar eksportining asosiy qismi bo‘lib qolmoqda. Yil boshidan buyon ularni yetkazib berishdan tushgan tushum $3,4 mlrdga (+0,8 foiz) yetdi.
To‘qimachilik va matolar eksportidan tushgan tushum $1,68 mlrd (-2,4%) ni tashkil etdi. Rangli metallar yetkazib berish 1 foizga oshdi — 1,14 milliard dollargacha, po‘lat va cho‘yan eksporti esa 4,1 foizga kamaydi — 163 million dollargacha.
Ikkinchi o‘rinda $1,7 mlrd (+17,3 foiz) bilan oziq-ovqat. Bu yerda sabzavot va mevalar (1,25 mlrd dollar, +30 foiz), shuningdek, don mahsulotlari (308,3 mln dollar, -24,4 foiz) ustunlik qiladi.
Kimyo mahsulotlari eksporti hajmi $1,36 mlrd (+26,4 foiz) ni tashkil etdi. Noorganik moddalar ikki-uchdan bir qismga — 742,3 million dollargacha ko‘paydi, undan keyin o‘g‘it yetkazib berish 282,2 million dollardan (+6,3 foiz) ortdi.
Mashinasozlik mahsulotlarini yetkazib berish 10,5 foizga — 884,3 million dollargacha kamaydi. O‘z navbatida, avtomobillar va ularning butlovchi qismlarini eksport qilish yetakchi o‘rinni egallab, 21,5 foizga qisqardi — $320,5 mln.
“Boshqa transport uskunalari” eksporti uchdan bir qismga ($127,7 mln) oshdi. Elektr texnikasi ($170,5 mln), elektr aloqa va ovoz yozish texnikasi ($42,3 mln), to‘rtta ma’lumotlarni qayta ishlash uskunasi ($6,6 mln) yetkazib berish 8,9 foizga kamaydi.
Iste’mol va boshqa tovarlar eksporti 876,3 million dollarni (-12,4 foiz) tashkil etdi. Kiyim-kechak yetkazib berishdan tushgan daromad 724,7 million dollarni (-13,7 foiz) tashkil etdi, “turli tayyor mahsulotlar” bo‘yicha esa 2 foizga o‘sish kuzatilib, 89,8 million dollarga yetdi.
Neft mahsulotlarini yetkazib berish deyarli ikki baravar ko‘payib, 500 million dollardan oshdi, shuningdek, elektr energiyasi eksporti sezilarli darajada oshdi (81,7 million dollar). Bundan tashqari, gaz eksporti o‘tgan yilgi ko‘rsatkichdan (540,4 mln dollar) 17,9 foizga oshdi.
Import qilish
Tovarlar importi tarkibida mashinasozlik mahsulotlari 11,21 mlrd dollar (-4,2 foiz) bilan yetakchilik qilmoqda. Avtomobillar va butlovchi qismlarni yetkazib berish $2,68 mlrd (-23,8 foiz), elektrotexnika — $1,65 mlrd (+22,2 foiz), energiya generatorlari — $917,8 mln (+29,9 foiz), aloqa qurilmalari — $866 mln (+16,1 foiz) ni tashkil etdi.
Ikkinchi o‘rinni sanoat tovarlari egalladi — $4,96 mlrd (-3,2 foiz). Cho‘yan va po‘lat ($2,19 mlrd, +5,6 foiz), yog‘och mahsulotlari ($327,8 mln, +7 foiz) va rangli metallar ($312,3 mln, +11,4 foiz) importi oshdi.
Kimyo sanoati mahsulotlari importi 3,5 foizga kamaydi — $3,88 mlrd. Tibbiy mahsulotlar uchun xarajatlar $1,42 mln (+10 foiz) ga, birlamchi plastmassalarga $657,9 mln (-13,6 foiz) ga yetdi.
Yoqilg‘i va yoqilg‘i-moylash materiallari yetkazib berish hajmi yarmidan ko‘proqqa ko‘payib, 3,26 milliard dollarga yetdi. Rossiya va Turkmanistondan gaz importi 2,4 baravarga o‘sib, 1,36 million dollarni tashkil etdi. Neft va neft mahsulotlari uchun xarajatlar 1,66 milliard dollarga yetdi (yiliga 33,3 foiz).
Shuningdek, xorijiy oziq-ovqat mahsulotlari importi 3 mlrd dollarni (+5,6 foiz) tashkil etdi. Don yetkazib berish uchun $751 mln (-20,8 foiz), shakar va qandolat mahsulotlari — $525,5 mln (+10,6 foiz), sabzavot va mevalar — $313,3 mln (+19,6 foiz) sarflangan.
