Rossiya hukumati benzin eksportiga qo‘yilgan taqiqni yaqin vaqtlarda bekor qilishni rejalashtirmoqda, hozir tegishli hujjatlar tayyorlanmoqda. Bu haqda “Interfaks” xabar berdi.
Bosh vazir o‘rinbosari Aleksandr Novak jurnalistlarning taqiqni bekor qilishning ehtimoliy sanasi haqidagi savoliga javoban: “1-dekabrdan [taqiq bekor qilinadimi] yoki yo‘q — muhim emas, hozir hujjatlar tayyorlanmoqda”, — dedi.
Avvalroq Novak Rossiya Energetika vazirligiga benzin eksportiga qo‘yilgan taqiqni muddatidan oldin bekor qilish imkoniyatini tahlil qilish bo‘yicha topshiriq bergan edi. Keyinroq vazirlik rahbari Sergey Sivilev Energetika vazirligi hukumatga embargoni bekor qilish bo‘yicha takliflar yuborganini ma’lum qildi. “Biz eksport cheklovlarini olib tashlaymiz, chunki narxlar barqaror, bozordagi vaziyat barqaror, shuning uchun cheklovlarni olib tashlash mumkin — ular ichki bozorda narxlarni barqarorlashtirish uchun kiritilgan”, — dedi u.
“Interfaks” manbalarining aytishicha, vazirlik kelgusi oydan boshlab barcha turdagi benzinni eksport qilish taqiqini olib tashlashni taklif qilgan, lekin bu faqatgina uning ishlab chiqaruvchilari uchun. Agentlik suhbatdoshlaridan birining so‘zlariga ko‘ra, shu bilan birga, boshqa barcha eksportchilar uchun taqiqni yana ikki qish oyiga uzaytirish taklif qilinmoqda. Energetika vazirligi bu ma’lumotga izoh bermadi.
Hukumatning cheklovlarni olib tashlash rejalari haqidagi xabarlar benzinning birja narxlari oshishiga sabab bo‘ldi.
Shu munosabat bilan chakana savdo vakillari, treyderlar va brokerlarni birlashtirgan jamoat tashkilotlari Novakka benzin eksportiga qo‘yilgan taqiqni olib tashlash to‘g‘risidagi qarorni ichki bozor to‘liq to‘yinishi va birja savdolari hajmi oshishiga qadar qoldirishni so‘rab xat yubordi. Murojaat, “Interfaks” manbalariga ko‘ra, idoralar tomonidan vaziyatni qo‘shimcha tahlil qilishga olib keldi.
Rossiya hukumati 2024-yil 1-martdan boshlab YeOII mamlakatlaridan tashqari har qanday mamlakatlarga benzin yetkazib berishni taqiqlagandi. Qaror yoqilg‘i bozorida talab yuqori bo‘lgan davrda “barqaror vaziyatni saqlab turish” bilan izohlangan. Cheklovlar may oyida ichki bozorning to‘yinishi va Ukraina dronlari hujumlari tufayli zarar ko‘rgan neftni qayta ishlash zavodlarida rejadan tashqari ta’mirlash ishlari yakunlangani sababli vaqtincha olib tashlangan.
Biroq ikki oy o‘tgach, hukumat birja narxlarining oshishi fonida chora-tadbirlarni qayta tiklagan. Avgust oyi o‘rtalarida taqiq 2024-yil oxirigacha uzaytirilgan. Novak sentabr oyida Rossiyadan benzin eksportini taqiqlash ichki bozorda taklifning ko‘payishi bilan bekor qilinishi mumkinligini aytgandi.
Rossiyada 2023-yilning 21-sentabridan 17-noyabrigacha benzin eksportiga taqiq joriy qilingandi. O‘shanda O‘zbekiston energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov bu holat mamlakatdagi yonilg‘i bilan bog‘liq vaziyatga ta’sir qilganini ta’kidlagandi.
