Yaponiya poytaxti ishchi onalarga yordam ko‘rsatish va rekord darajadagi past tug‘ilish darajasini oshirish uchun davlat xizmatchilariga haftasiga to‘rt kunlik ish haftasi joriy qiladi. Bu haqda CNN xabar bermoqda.
Tokio poytaxti hukumatining aytishicha, 2025-yil aprel oyida boshlanadigan yangi kelishuv xodimlarga haftada uch kun dam olish imkonini berishi mumkin. Shuningdek, 1−3-sinflarda o‘qiydigan bolalari bor ota-onalarga boshqa bir taklif ham mavjud: bunda ular odatdagidan kamroq ish haqi olishi evaziga qisqartirilgan ish soatlariga ega bo‘la oladi.
“Biz ish uslublarini… moslashuvchanlik bilan ko‘rib chiqamiz, hech kim tug‘ish yoki bola parvarishi kabi hayotiy voqealar tufayli o‘z karerasidan voz kechishiga to‘g‘ri kelmasligini ta’minlaymiz”, — dedi Tokio gubernatori Yuriko Koike rejani e’lon qilarkan.
“Murakkab bo‘lgan ushbu davrda Tokioning xalqimiz hayoti, turmush tarzi va iqtisodiyotini himoya qilish va yaxshilash bo‘yicha chora ko‘rishi vaqti keldi”, — deya qo‘shimcha qildi u.
Ko‘p yillar davomida keskin pasaygan Yaponiyaning tug‘ilish darajasi iyun oyida yana bir rekord darajaga yetdi, hatto hukumat yoshlarni uylanish va oila qurishga undash bo‘yicha sa’y-harakatlarni kuchaytirgan bo‘lsa ham.
Sog‘liqni saqlash, mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, o‘tgan yili atigi 727 277 ta tug‘ilish qayd etilgan bo‘lib, tug‘ilish darajasi — bir ayolga to‘g‘ri keladigan bola soni — 1,2 tagacha pasaygan. Populyatsiya barqaror bo‘lishi uchun uning tug‘ilish darajasi 2,1 bo‘lishi kerakligi ko‘rsatiladi.
Yaponiya hukumati aholi soni inqirozini bartaraf etish uchun “hozir yoki hech qachon” siyosatini, jumladan, erkaklar otalik ta’tilini olishini ta’minlash siyosatini ilgari surmoqda, boshqa mahalliy hukumatlar ham mehnat sharoitlarini yaxshilash bo‘yicha chora-tadbirlarni joriy etdi.
Ko‘pgina sotsiologlar tug‘ilish darajasining tobora pasayib borayotganini Yaponiyaning shafqatsiz mehnat madaniyati va yashash xarajatlarining oshishi bilan bog‘laydi. Ish soatlari uzoq vaqtdan beri Yaponiya uchun muammo bo‘lib kelgan, u yerda ishchilar ko‘p ishlashdan aziyat chekadi va ekstremal holatlarda “karoshi” atamasi ishdan, undan tolishdan o‘lish degan ma’noni anglatadi.
Boshqa mamlakatlarda bo‘lgani kabi, ayollar ko‘pincha o‘z kasbi yoki oilasi o‘rtasida tanlov qilishiga to‘g‘ri keladi, ammo Yaponiyaning o‘ziga xos qo‘shimcha ish madaniyati homiladorlik va bolalarni tarbiyalashga bo‘lgan munosabatni yanada qiyinlashtiradi.
To‘rt kunlik ish haftasiga o‘tish G‘arbga qiziqishning ortishiga sabab bo‘ldi. Ba’zi tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, bunday yondashuv ishchilarning farovonligi va mehnat unumdorligini oshiradi. Ammo bu g‘oya yapon kompaniyalari uchun hali ham radikal bo‘lib ko‘rinadi, ya’ni ko‘pincha ishda sarflangan vaqtni kompaniyaga sodiqlik belgisini sifatida ko‘rishadi.
