O‘zbekistonda 2025-yil 1-yanvardan avtomobillarga yonilg‘i quyish shoxobchalari tarmog‘i bo‘lgan Carvon (sobiq UNG Petro) Ai-80 markali benzin narxini oshirdi, bunga “Gazeta.uz” aniqlik kiritdi.
Yonilg‘i quyish shoxobchalaridan birida narxlar 18,1 foizga, ya’ni 6900 so‘mdan 8150 so‘mgacha oshgani tasdiqlandi. Shoxobchalar Buxoro neftni qayta ishlash zavodidan benzin oladi.
O‘sish “O‘zbekneftgaz”ning 2025-yil 1-yanvardan boshlab Buxoro neftni qayta ishlash zavodi tomonidan ishlab chiqarilgan barcha neft mahsulotlari, shu jumladan, avtobenzin “faqat birja savdolari orqali sotiladi” degan xabari fonida yuz berdi. Shu bilan birga, birja savdolari 3-yanvarga kelib tiklanadi.
1-mart kuni “Gazeta.uz” Daniyar Kamilovga (prezident huzuridagi Xavfsizlik kengashi kotibi o‘rinbosari Abdulaziz Kamilovning o‘g‘li) tegishli kompaniya UNG Petro kompaniyasi — “O‘zbekneftgaz”ning 78 ta AYOQSHlaridan iborat tarmoq egasiga aylangani (Chinoz neftni qayta ishlash zavodi ham unga o‘tgan) haqida yozgandi. Bitim 2023-yil dekabr oyida amalga oshirilgan. Keyinchalik brend nomi Carvon deya o‘zgartirildi.
Davlat aktivlarini boshqarish agentligi hanuzgacha bitim tafsilotlari haqida ma’lumot bermadi (UNG Petro qachon, qanday summaga va qanday shartlarda xususiylashtirilgani, tanlov/tender o‘tkazilgani noma’lum).
May oyi o‘rtalarida nomi anonim qolishni istagan “O‘zbekneftgaz” vakili “Gazeta.uz”ga 69 ta yonilg‘i quyish shoxobchasidan iborat tarmoqning o‘zi 50 mln dollarga sotilgani haqida xabar bergandi. Biroq, hisobotlardan ma’lum bo‘lishicha, ikkita obyektning qiymati taxminan 42,3 million dollarga baholangan. Yozda moliyaviy hisobotdan ma’lum bo‘lishicha, yonilg‘i quyish shoxobchalari va Chinoz neftni qayta ishlash zavodi 519 milliard so‘mga (42,3 million dollar) sotilgan bo‘lishi mumkin.
2024-yilning birinchi choragidagi investitsiya dasturida “O‘zbekneftgaz” 2023−2024-yillarda Buxoro tumani Toshkent shahrining Sergeli tumanida 2,5 mln dollarga ikkita yonilg‘i quyish shoxobchasi qurishi belgilangan. Shunday qilib, bitta stansiyani qurish 1,25 million dollarga (69 ta yonilg‘i quyish shoxobchasi — kamida 86 million dollar) yer qiymati, obyektlarning joylashuvi, brendning tanilishini hisobga olmagan holda tushishi mumkin.
Sentabr oyida moliyachi Otabek Bakirov UNG Petro xususiylashtirishga qaramay, Buxoro neftni qayta ishlash zavodidan birja savdolarini chetlab o‘tib, to‘g‘ridan-to‘g‘ri, imtiyozli narxlarda benzin sotib olishni davom ettirgani, boshqa shoxobchalar esa birjadan yonilg‘i sotib olishga majbur bo‘lgani haqida xabar bergandi.
“Gazeta.uz” bu mavzuda “O‘zbekneftgaz”ga bir necha bor so‘rov yuborgan, ammo javob ololmagan.
Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi ham vaziyatga izoh bermadi.
Bir yil avval — 2023-yil 31-dekabrda Ai-80 benziniga aksiz solig‘ining nol stavkasi amal qilish muddati tugagan edi. O‘shanda UNG Petro yonilg‘i quyish shoxobchalarida ushbu marka yonilg‘isi 6050 so‘mdan 6800 so‘mga qimmatlashgandi. Shunday qilib, yil davomida benzin narxi 33,9% ga oshdi.
O‘tgan yilning boshida Energetika vazirligi “Gazeta.uz”ga Ai-92 va undan yuqori markali benzin ishlab chiqarishni ko‘paytirish hisobiga 2026-yilgacha Ai-80 benzindan voz kechish rejalari haqida xabar bergandi. Shu bilan birga, yuqori oktanli benzin markalariga aksiz stavkalarini pasaytirish taklif qilingan. O‘zbekiston prezidenti 2025-yildan Ai-80 benzindan butunlay voz kechishni topshirgan. Biroq Ai-80 benzinidan foydalanishni taqiqlash yakunda 2028-yildan bosqichma-bosqich joriy etilishi rejalashtirildi.
