O‘zbekistonda aholi uchun 200 kVt/soatlik ijtimoiy normadan ortiq iste’mol qilingan elektr energiyasi uchun oldindan to‘lov miqdori o‘zgarmagan. Bu haqda Energetika vazirligi xabarida aytiladi.
27-dekabrdagi hukumat qarori (VMQ-894) bilan tadbirkorlardan belgilangan me’yordan ortiq iste’mol qilingan elektr energiyasi va gaz uchun qo‘shimcha to‘lovlar miqdori pasaytirilgandi. Limitning o‘zi esa oshirilgan.
Avval yuridik shaxslar elektr energiyasi iste’moli limiti shartnomada belgilangan hajmning 10 foizidan oshib ketganda ikki baravar tarif to‘lashi kerak edi. O‘zgartirishlar kiritilgandan so‘ng, tadbirkorlar elektr energiyasi va gaz iste’moli limitdan 20 foiz oshib ketgan taqdirda ham bazaviy tarifni to‘lashda davom etadi. Agar ortiqcha iste’mol 20 foizdan oshsa, to‘lov bazaviy tarifdan 20 foiz ko‘proq bo‘ladi.
Energetika vazirligi ushbu qaror talablari noto‘g‘ri talqin etilganini, 85-band maishiy iste’molchilarga taalluqli emasligini ta’kidladi.
“Ijtimoiy tarmoqlarda „Elektr energiyasi iste’moli 200 kilovattdan oshsa, har bir kilovatt uchun 900 so‘m emas, 540 so‘mdan to‘lanadi“ mazmunida noto‘g‘ri ma’lumot aylanmoqda. Ushbu noaniqlik Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 27-dekabrda imzolangan 894-son qarori bandlarining noto‘g‘ri talqin qilinishi tufayli yuzaga kelmoqda”, — deyiladi xabarda.
Aslida, yuqorida ta’kidlanganidek, gaz (strategik korxonalar, yoqilg‘i quyish shoxobchalari va maishiy iste’molchilar bundan mustasno) va elektr energiyasi uchun norma faqat yuridik shaxslarga tegishli. Agar oylik limiti 100 ming kVt/soat bo‘lgan ishlab chiqarish sexi 125 ming kVt/soat iste’mol qilsa, limitdan oshib ketgan 5000 kVt/soat uchun u harmbir kVt/soatga 900 so‘m emas, balki 1080 so‘m to‘laydi.
Maishiy iste’molchilar III tarif guruhiga kiradi va ushbu bandga taalluqli emas. Energetika vazirligining qayd etishicha, qoidalarda aniq-ravshan qilib “maishiy iste’molchilardan tashqari” deya ko‘rsatib o‘tilgan.
“Ayrim blogerlarning qaror mohiyatini to‘la anglab yetmay turib, noto‘g‘ri ma’lumot tarqatishlari tufayli aholi orasida turli tushunmovchiliklar paydo bo‘lmoqda”, — deyiladi vazirlik xabarida.
2024-yil 1-maydan O‘zbekistonda elektr va gaz tariflari oshirilgan, energiya iste’moli uchun ijtimoiy me’yorlar joriy etilgan. Energiya iste’moli uchun quyidagi ijtimoiy normalar o‘rnatilgan:
- elektr energiyasi — oyiga 200 kVt/soatgacha;
- gaz (martdan oktabrgacha, Qoraqalpog‘iston va Xorazm viloyatida esa martdan sentabrgacha) — 100 kub metrgacha;
- gaz isitish mavsumida (noyabrdan fevralgacha, Qoraqalpog‘iston va Xorazm viloyatida esa oktabr-fevralda) — 500 kub metrgacha.
Bu 2022-yil iyul oyida o‘rnatish taklif qilingan miqdordan kamroq (elektr energiyasi — 250 kVt/soat, isitish mavsumidan tashqari gaz — 200 kub metr, isitish mavsumida — 700 kub metr), lekin keyinchalik ular tariflarni oshirishdan va joriy etishdan bosh tortishdi. asosiy standartlar.
O‘tgan yilning oktabr oyida energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov 200 kVt/soat elektr energiyasi uchun ijtimoiy normani oshirish rejalashtirilmayotganini ma’lum qilgan edi. “Norma oshirish uchun emas, tahlil qilib, barchasini o‘rganib, iste’mol va me’yorlardan kelib chiqib kiritilgan”, — degandi u.
2025-yil 1-apreldan gaz va elektr energiyasi tariflari yana oshadi. Shunga qaramay, O‘zbekiston hukumati 2025−2027-yillarda gaz va elektr energiyasi narxlarini subsidiyalashni davom ettiradi, gaz va elektr energiyasini ichki bozorda ishlab chiqarish yoki sotib olishning bozor tannarxi bilan ularning chakana narxlari o‘rtasidagi farqni qoplash uchun davlat budjetidan trillionlab so‘m ajratadi.
