AQSh prezidenti Jo Bayden 13-yanvar kuni Davlat departamentida o‘z ma’muriyatining tashqi siyosati yakunlari bo‘yicha nutq so‘zladi. Uning ta’kidlashicha, uning ma’muriyati hokimiyat tepasida turgan to‘rt yil davomida AQShning sheriklari bilan munosabatlarini mustahkamlab, asosiy raqiblari — Rossiya, Xitoy va Eronni zaiflashtirgan.
“Sovuq urushdan keyingi davr tugadi. Yangi davr boshlandi. Shu to‘rt yil ichida inqirozlarga duch keldik, bizni sinab ko‘rishdi… Qattiq raqobat bor. Jahon iqtisodiyoti, texnologiyalari, insoniy qadriyatlar va boshqalarning kelajagi. Ayni paytda, mening fikrimcha, bizning ma’muriyatimiz tufayli Qo‘shma Shtatlar global raqobatda g‘alaba qozonmoqda”, — dedi Bayden.
Baydenning so‘zlariga ko‘ra, uning prezidentligi davrida AQSh va uning ittifoqchilari kuchliroq bo‘ldi, raqiblari esa zaiflashdi. Misol tariqasida u 2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishini keltirdi.
“[Rossiya prezidenti Vladimir] Putin Ukrainaga bostirib kirganida, u Kiyevni bir necha kunda zabt etaman, deb o‘ylagandi. Ammo bu urush boshlanganidan beri Kiyevning markazida turgan yagona odam menman, u emas”, — dedi AQSh prezidenti.
Uning ta’kidlashicha, uch yildan so‘ng Putin “o‘z strategik maqsadlarining hech biriga” erisha olmagan. “U Ukrainani bo‘ysundira olmadi, NATO birligini buzolmadi va ko‘proq hududlarni qo‘lga kirita olmadi”, — deya qo‘shimcha qildi Bayden.
Shuningdek, u Isroilning HAMAS va Eron tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan “Hizbulloh” harakati bilan urushini eslatib o‘tdi. Baydenning so‘zlariga ko‘ra, “Eron so‘nggi o‘n yilliklardagiga qaraganda zaiflashdi”, “Hizbulloh” “og‘ir yaralandi”, Eron iqtisodiyoti esa “og‘ir ahvolda”.
Bayden avtoritar davlatlar — Xitoy, Eron, Shimoliy Koreya va Rossiya endi bir-biri bilan chambarchas bog‘langanini tan oldi, ammo bu “kuch emas, balki zaiflik tufayli” sodir bo‘lganini ta’kidladi.
Xitoy haqida gapirar ekan, Bayden o‘z lavozimini egallaganida ekspertlar XXRning AQShdan muqarrar iqtisodiy ustunligini bashorat qilganini eslatdi. U “Bu hech qachon sodir bo‘lmaydi”, deya ta’kidladi va Xitoy hamda boshqa mamlakatlardan xalqaro qoidalarga amal qilishlarini kutayotganini qo‘shib qo‘ydi.
Bayden nutqining oxirida keyingi oylar va yillarda AQSh oldida albatta yangi muammolar paydo bo‘lishini ta’kidladi, ammo keyingi ma’muriyatga “juda kuchli kartalarni” qoldirishini ta’kidladi.
