Toshkentdagi 700 ga yaqin avtobus bekati minimal infratuzilma talablariga javob bermaydi. Ularning 130 tasida pavilon yo‘q, 325 tasi esa elektrlashtirilmagan. Shu sababli ko‘plab avtobus bekatlarida avtobuslarda yo‘l haqini to‘lash uchun bir martalik QR-chiptalarni xarid qilish infokiosklarini o‘rnatish imkoni yo‘q. Bu haqda Toshkent shahar Transport va yo‘l-transport infratuzilmasi boshqarmasi boshlig‘i Mirakbar Ikromov ma’lum qildi.
Me’yorlarga ko‘ra, infokiosklar har bir bekatdan 300 metr radiusda joylashtirilishi kerak. Bu talabga amal qilinmoqda, biroq Transport boshqarmasi, “Toshshahartransxizmat” kompaniyasi va ATTO (yo‘l haqini to‘lashning avtomatlashtirilgan tizimi operatori) infokiosklar soni yetarli emasligi bo‘yicha shikoyatlar olmoqda.
Mirakbar Ikromovning ta’kidlashicha, me’yor barcha bekatlarga elektr kabellari tortilmagani bilan bog‘liq, ammo 300 metr radiusda u albatta mavjud.
“Hozirda biz bekatlarga yaqinroq elektrlashtirilgan joylarni izlayapmiz, chunki infokiosklar yo‘lovchilardan uzoqda joylashgani yoki ularga yetib borish noqulayligi haqida xabarlar olyapmiz. Ushbu ma’lumotlarga asoslanib, yana 675 ta infokiosk o‘rnatish zarurligini aniqladik. Ulardan 210 tasi allaqachon o‘rnatilgan. Biz 500 ta bekatga infokiosklar o‘rnatishni maqsad qilganmiz. 1-fevralga qadar barcha infokiosklar ishga tushiriladi”, — dedi Mirakbar Ikromov.
Uning qo‘shimcha qilishicha, infokiosklar faqat tadbirkorlarning mablag‘lari hisobidan o‘rnatilmoqda. Ular buni qo‘shimcha imkoniyat deb bilishadi, chunki chiptalar sotish va transport kartalarini to‘ldirishdan tashqari, qurilmalar bir qator boshqa xizmatlarni ham ko‘rsatadi. Infokiosk operatorlari chiptalar sotish va transport kartalarini to‘ldirishdan tranzaksiya summasining 3 foizigacha daromad oladi.
Shahardagi barcha bekatlarning asosiy balanschisi poytaxt hokimligi bo‘lgani sababli ma’muriyat kamchiliklarni bartaraf etishga harakat qilmoqda, deya qo‘shimcha qildi u.
“Bugun Toshkent hokimligi ushbu bekatlarni auksionga qo‘ydi. Tadbirkorlar ularga faqat reklama (do‘konlar emas) joylashtirishi mumkin. Yaqinda 50 ta bekat sotildi”, — dedi Mirakbar Ikromov.
Jurnalistlarning avtobuslarda naqd pul qabul qilishni bekor qilishdan oldin nima uchun mas’ul organlar bu muammolarning barchasini hisobga olmagani haqidagi savoliga Mirakbar Ikromov har qanday yangilikda barcha jihatni to‘liq hisobga olish murakkab ekanini aytdi.
“Agar shaharda 5000 dan ortiq infokiosk bo‘lsa, avtobus bekatlari esa atigi 2600 ta bo‘lsa, demak, ular yetarli bo‘lishi kerak, deb o‘yladik. Bir kunda 30−40 ta infokiosk o‘rnatilmoqda”, — dedi Mirakbar Ikromov.
Bundan tashqari, ATTO infokiosk operatorlaridan qaysi qurilmalardan eng ko‘p chipta sotib olinayotganini tekshirishni va navbatlarni qisqartirish uchun bu joylarda ularning sonini ko‘paytirishni so‘ragan, dedi kompaniya direktori Davron Shoyoqubov.
Eslatib o‘tamiz, Transport boshqarmasi ma’lumotlariga ko‘ra, yanvar oyining dastlabki kunlarida yo‘lovchilar yo‘l haqining 4 foizini bir martalik QR-chiptalar bilan to‘lagan. 14-yanvar holatiga ko‘ra, bu ko‘rsatkich 1 foizdan kam yoki 10 mingta avtobus qatnovigacha qisqargan. Fevral oyida bu ko‘rsatkich pasayishda davom etishi va yil davomida 0,1 foizga yetishi kutilmoqda. Bu maqsadli ko‘rsatkich bo‘lib, avtobus salonida naqd pul qabul qilinmaydigan boshqa shaharlar ma’lumotlariga mos keladi.
Avvalroq Toshkentda avtobuslarda naqd pul qabul qilish bekor bo‘lganidan so‘ng jamoat transporti yo‘lovchilari transport kartalari taqchilligiga duch kelgani haqida xabar berilgandi. ATTO kompaniyasi kartalarni chayqovchilar ommaviy ravishda sotib olayotganini tushuntirgan. Ularga qarshi kurashish uchun endi bir kishiga ikkitadan ortiq karta berilmaydi.
