Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) yanvar oyida shakar va o‘simlik moyi narxlarining keskin pasayishi tufayli oziq-ovqat tovarlarining jahon narxlari pasayganini ma’lum qildi.
Xalqaro miqyosda sotiladigan oziq-ovqat tovarlari savatining oylik o‘zgarishini kuzatib boruvchi FAO narxlari indeksi yanvar oyida o‘rtacha 124,9 punktni, dekabr oyida esa 127 punktni tashkil etdi. Oylik pasayishga qaramay, indeks bir yil avvalgidan 6,2 foizga yuqori bo‘lib qoldi, ammo 2022-yil mart oyidagi eng yuqori ko‘rsatkichdan 22 foizga past.
Shakar narxi o‘tgan oyga nisbatan 6,8 foizga, yil davomida esa 18,5 foizga arzonlashdi. Pasayish asosan global ta’minot istiqbollarining yaxshilanishi bilan bog‘liq bo‘lib, qisman Braziliya va Hindistondagi qulay ob-havo sharoitlari shakar eksportini qayta tiklagani bilan izohlanadi.
O‘simlik moyi narxi o‘tgan oyda 5,6 foizga arzonlashdi, chunki soya va kungaboqar moyining kotirovkalari barqaror bo‘lgan holda palma va raps yog‘ining jahon narxlari pasaydi. Yanvar oyidagi pasayishga qaramay, indeks yil davomida 24,9 foizga o‘sdi.
Go‘sht narxi ham pasayib, yanvar oyida 1,7 foizni tashkil etdi.
Aksincha, boshoqli don mahsulotlari narxlari biroz ko‘tarilib, dekabr oyiga qaraganda 0,3 foizga oshdi, biroq 2024-yil yanvariga nisbatan 6,9 foizga pastligicha qoldi. Bug‘doyning eksport narxlari biroz pasaygan bo‘lsa-da, AQShda ishlab chiqarish va zaxiralarning pasayishi bo‘yicha qayta ko‘rib chiqilgan prognozlar tufayli makkajo‘xori narxi oshdi. Guruch narxi 4,7 foizga arzonlashdi, bu eksport uchun yetarli miqdorni aks ettiradi.
Sut mahsulotlari narxlari oylik nisbatda 2,4 foizga va yillik nisbatda 20,4 foizga oshdi, bu pishloq kotirovkalarining oylik o‘sishi bilan bog‘liq.
Shimoliy yarimsharda kuzgi bug‘doy ekish mavsumi yanvar oyida yakunlandi, Fransiya, Germaniya va Buyuk Britaniyada ekish ko‘paydi, Rossiyada esa ob-havo sharoiti tufayli pasayish kuzatildi, deydi FAO.
Ikkinchi chorakda janubiy yarimsharda makkajo‘xori yig‘im-terimi boshlanadi, Argentina va Braziliyada hosildorlik oshishi kutilmoqda. Makkajo‘xori narxining yuqoriligi Janubiy Afrikada ekish ko‘payishiga olib keldi.
FAO 2024/25 yillarda dunyo bo‘ylab g‘alladan foydalanish prognozini 0,9 foizga oshirib, 2,869 milliard tonnaga yetkazdi, shu bilan birga, 2025-yilgi mavsum oxiriga kelib, AQShda makkajo‘xori zaxiralarining qisqarishi tufayli global g‘alla zaxiralari 2,2 foizga kamayishi kutilmoqda.
2024/25 yillarda don mahsulotlarining xalqaro savdosi o‘tgan yilga nisbatan 5,6 foizga qisqarib, 483,5 million tonnani tashkil etishi prognoz qilinmoqda, bu asosan Xitoydan arpa, makkajo‘xori va bug‘doyga bo‘lgan talabning pasayishi bilan bog‘liq.
