Dunyoning ifloslantiruvchi ko‘plab davlatlari BMTning yangi iqlim maqsadlarini belgilash muddatini o‘tkazib yubordi, chunki global isishni to‘xtatish harakatlari AQSh prezidenti Donald Trampning saylanishidan keyin bosim ostida qoldi, deb yozmoqda Reuters.
10-fevral Parij kelishuviga imzo chekkan 200 ga yaqin davlat uchun BMTga yangi milliy iqlim rejalarini taqdim etish muddati edi, unda ular 2035-yilgacha chiqindilarni qanday qisqartirishni rejalashtirayotganliklari haqida ma’lumot berishi kerak edi. Biroq Xitoy, Hindiston va Yevropa Ittifoqining qator yirik ifloslantiruvchi davlatlari bunday qilmadi.
“Jamoatchilik o‘z hukumatlaridan global isish hozirda butun yil davomida Selsiy bo‘yicha 1,5 darajaga yetgani sababli kuchli reaksiya kutishga haqli, ammo biz deyarli hech qanday real substansiya ko‘rmadik”, — dedi Climate Analytics ilmiy va siyosiy instituti bosh direktori Bill Heyr.
2015-yilgi Parij iqlim kelishuvi davlatlarga sanoatdan oldingi darajadan 1,5°C (2,7 daraja Farengeyt) yuqori bo‘lgan global isishdan qochishga harakat qilish majburiyatini yuklaydi. Bugungi kunga qadar amalga oshirilgan harakatlar bu maqsadga erishish uchun zarur bo‘lgan chuqur emissiyalarni qisqartirishdan ancha orqada qolmoqda. O‘tgan yil ilk bor 1,5°C isishdan oshib ketgan yil bo‘ldi.
Yangi iqlim rejalarini e’lon qilgan yirik iqtisodiyotlar qatoriga AQSh, Britaniya, Braziliya, Yaponiya va Kanada kiradi — ammo Tramp AQShning Bayden davridagi hissasini qisqartirishi kutilmoqda. Tramp o‘tgan oyda AQSh Parij kelishuvidan chiqishini bildirdi.
BMTning iqlim bo‘yicha rahbari Saymon Stil o‘tgan hafta ko‘pchilik davlatlar bu yil ham o‘z rejalarini amalga oshirishlarini bildirganini aytdi.
Biroq o‘tkazib yuborilgan muddat iqlim bo‘yicha harakatlar hukumat kun tartibidan tushib qolgani haqidagi xavotirlarni kuchaytirdi, ba’zi rasmiylar AQShning iqlim siyosatini o‘zgartirishi boshqa davlatlarning sa’y-harakatlarini buzayotganini ta’kidladi.
O‘tgan oyda Yevropa Ittifoqining iqlim siyosati bo‘yicha rahbari Vopke Hukstra Reuters agentligiga bergan intervyusida blokning siyosatni ishlab chiqish sikli BMTning belgilangan muddatiga to‘g‘ri kelmasligini, biroq Bryussel noyabr oyida bo‘lib o‘tadigan COP30 BMT iqlim sammiti uchun o‘z rejasini tayyorlab qo‘yishini bildirdi.
Hindiston iqlim rejasini ishlab chiqish uchun zarur bo‘lgan tadqiqotlarni hali yakunlamadi, dedi Reuters agentligiga hukumat rasmiysi. Xitoy esa iqlim bo‘yicha rejasini “o‘z vaqtida” e’lon qiladi, dedi dushanba kuni Tashqi ishlar vazirligi vakili.
Indoneziya Atrof-muhitni muhofaza qilish vazirligi vakilining aytishicha, vazirlik prezident ofisidan iqlim bo‘yicha maqsadli ko‘rsatmani taqdim etish bo‘yicha ko‘rsatmalarni kutmoqda. Eron, Rossiya va JAR hukumatlari Reuters so‘rovlariga javob bermadi.
