Kolumnistlar
Inklyuziv mehnat: pandemiya qanday o‘zgartirishlar kiritdi?
Turli ko‘rinishdagi nogironligi bo‘lgan odamlar mehnat bozorida bundan oldin ham to‘siqlar va kamsitishlarga duch kelishgan. Pandemiya va qattiq karantin choralari ularning mehnat huquqlarini boshqalar bilan teng amalga oshirishga qanday ta’sir qildi? Dilmurod Yusupov maqolasi.
Yakson qilmang
Ommaviy axborot vositalarining vazifasi — jamoatchilik fikrini yetkazib turish va muammolarni muhokama qilish orqali ularning hal qilinishiga hissa qo‘shishdan iborat. Ularning «og‘zini yopish»ga urinishlar hokimiyat uchun ham, butun jamiyat uchun ham halokatli oqibatlarga olib keladi. Komil Jalilov maqolasi.
Qiyinchiliklardan osha NNTlarni ro‘yxatdan o‘tkazish sari
Fuqarolik jamiyati rivojlanishidagi ijobiy o‘zgarishlarga qaramay, jamoat tashkilotlarini ro‘yxatdan o‘tkazish hali ham o‘ta og‘riqli masala bo‘lib qolmoqda. Dilmurod Yusupov shu kungacha 18 marta (!) NNTni ro‘yxatdan o‘tkazishda rad javobini olgan volontyor yoshlarning tashabbuskor guruhi misolida bu masalaga aniqlik kiritishda davom etmoqda.
Soxta xabarlar qanday paydo bo‘ladi?
Tanqidiy fikrlab, har bir axborotning ishonchliligini tekshirish hamisha muhim sanaladi. «Gazeta.uz» kolumnisti Komil Jalilovning fikricha, bu jihatni maktablarda Science fanining joriy qilinishi atrofidagi bahs-munozaralarda ham inobatga olish lozim.
Yomg‘irdan qochib, do‘lga tutilamizmi?
Maktab ta’limiga yangiliklar kiritish taklif etilmoqda: maktab direktorlarini mahalliy deputatlar kengashi roziligi bilan ishga tayinlash va lavozimidan ozod etish, shuningdek, universitetga kirishda o‘quvchining maktab davridagi o‘rtacha baholarini hisobga olish fikri ilgari surilmoqda. «Gazeta.uz» kolumnisti Komil Jalilov taklif etilayotgan o‘zgarishlar qanday oqibatlarga olib kelishi mumkinligini tahlil qiladi.
Huquqlar bor, lekin ularni amalda qanday qo‘llash mumkin?
15 oktyabrda prezident «Nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari to‘g‘risida"gi yangi qonunni imzoladi. Mazkur qonun dastlab qabul qilingan — «O‘zbekiston Respublikasida nogironlarni ijtimoiy himoya qilish to‘g‘risida"gi qonun taqdirini takrorlamasligi hamda nogironlarning huquq va manfaatlarini haqiqatan ham himoya qilishi uchun qanday choralar ko‘rish kerak — Oybek Isoqov va Dilmurod Yusupov maqolasida.
Yo hayot, yo mamot
Qanday qilib ta’lim tizimidagi poraxo‘r ajdahoni yengish mumkin? Tizim rivojlanishiga to‘siq bo‘layotgan kadrlarni yetishtirishni qanday to‘xtatsa bo‘ladi? Quyida faylasuf Valeriy Xanning fikrlari bilan tanishamiz.
Pandemiya bilan yuzma-yuz
Bugungi og‘ir sharoitda yuzaga kelayotgan murakkab vaziyatni O‘zbekiston qanday yengayotgani, infeksiya tarqalishining oldini olishda ishonchli statistika, sog‘liqni saqlash birlamchi bo‘g‘inining tezkorligi va fuqarolar mas’ulligining ahamiyati haqida cyenator, tibbiyot fanlari nomzodi Dilorom Toshmuhamedovaning maqolasida.
Po‘latxon chorlovi. G‘aroyib manzalar tomon to‘rt kunlik yo‘l
2019 yil iyun oyida sayohatchi Sharof Egamberdiyev jamoasi sirli Po‘latxon platosiga o‘quv mashg‘ulotlari uchun yo‘l olishdi. Iroda va sabot sinovlari qanday o‘tdi va bu joy nima uchun kishini o‘ziga tortadi — “Gazeta.uz” maqolasida.
Muzli sentyabr. Toshkent viloyati tog‘lariga qilingan sayohat iqlim sinoviga aylangani haqida
Sentyabr oyida sayohatchi Sharof Egamberdiyevning jamoasi sarguzashtlarni sevuvchilar bilan birgalikda Toshkent viloyatidagi tog‘li vodiyga yo‘l oldilar. Safar iqlim sinoviga aylandi — harorat -22°C ga tushdi. Ekstremal ob-havo sharoiti ustidan qozonilgan g‘alaba badali — “Gazeta.uz” materialida.
Ta’lim ildiziga bolta urayotgan imtiyozlar
Konstitutsiya va testologiya fani talablariga muvofiq kelmaydigan mantiqsiz imtiyozlar tizimi yosh avlodning adolatga ishonchini yo‘qqa chiqaradi hamda universitetlarga haqiqatan munosib nomzodlarni qabul qilishga to‘sqinlik qiladi, deya yozadi Komil Jalilov.
O‘zbek imo-ishoralar tili paydo bo‘ladi (mi)?
23 sentyabr — Xalqaro imo-ishoralar tili kuni. Imo-ishoralar tilining O‘zbekistondagi maqomi qanday va karlarning ma’lumot olish huquqlari qay darajada himoyalangan? Karlar huquqlari faoli Ma’mur Ahliddinov va «Gazeta.uz» kolumnisti Dilmurod Yusupov savollarga oydinlik kiritishga harakat qilishdi.
Bizga Eynshteynlar kerakmi?
Hozirgi zerikarli va mafkuraga bo‘ysundirilgan ijtimoiy fanlar texnika fakultetlari talabalariga kerak emas. Ularni oliy ta’limning «qalbi va musiqasi»ga aylantirish orqali qanday jonlantirish mumkin? O‘quv jarayoniga zarar yetkazmasdan fanlarni 50 foizga qanday qilib qisqartirsa bo‘ladi? Faylasuf, sotsiolog va antropolog Valeriy Xan o‘z maqolasida mazkur savollarga javob beradi.
Erkinlik chegaralari
So‘z erkinligi va nafratga to‘la ritorika o‘rtasidagi huquqiy chegaralar qayerda? Internetdagi bullingga (boshqalarni tahqirlash, zo‘ravonlik) qarshi huquqiy himoyani qanday kuchaytirish mumkin? Inson huquqlari bo‘yicha huquqshunos, Global Shapers Tashkent Hub tashabbusining kurator-asoschisi Dilfuza Kurolovaning maqolasida.
Husniddin Ato: «Charchadim, yengildim, boshqa bu haqda yozmayman»
«O‘z milliy madaniyating, mumtoz merosing himoyasi va rivoji uchun hukumatga qanchalik taklif kiritmagin, barchasi bekor ketmoqda», — badiiy ijodkorlar uyushmasi a’zosi Husniddin Ato konsert faoliyatini litsenziyalash tartibi mumtoz musiqa rivojlanishiga to‘sqinlik qilishi, ushbu sohadagi xonanda va sozandalarga qiyinchilik tug‘dirishi haqida.
O‘rganilmagan Zikirko‘l: O‘zbekistondagi eng baland tog‘li ko‘llardan biriga sayohat
Yilda atigi ikki oy davomida O‘zbekistondagi Chotqol tizmasining eng baland qismida joylashgan ulkan Zikirko‘l ko‘li muz qatlam bilan qoplanmaydi. U tomon yo‘l baland tog‘lar va qoyatoshlar orqali o‘tadi. Avgust oyida sayohatchi Sharof Egamberdiyev bu yerlarga sayohatga chiqdi.
Shaxsga yo‘naltirilgan ta’limning kuchi
Inson kapitali hamda jamiyat va davlatning iqtisodiy yutuqlari chambarchas bog‘liqdir. Faylasuf, jamiyatshunos va antropolog Valeriy Xan nima uchun pedagogik ta’lim sifati O‘zbekistonning innovatsion taraqqiyotida hal qiluvchi ahamiyatga egaligi to‘g‘risida fikr yuritadi.
Pandemiya davridagi ijtimoiy yordam to‘g‘risida
«Temir daftarga» kiritilgan aholining muhtoj guruhlari davlat tomonidan mahallalar orqali moddiy yordam olishmoqda. Sub’ektiv yondashuv va korrupsiogen (korrupsiyani keltirib chiqaruvchi) omillarning oldini olgan holda ijtimoiy yordam sifatini qanday yaxshilash mumkin — Dilmurod Yusupov maqolasida.
Afsonalar qayerlarga yetaklaydi. Amir Temur g‘origa ekspeditsiya
Navqiron Temur haqidagi afsonada aytilishicha,u buyuk sarkarda bo‘lishidan oldin Qashqadaryo viloyatidagi Qal’ai Sheron darasidagi baland tog‘li g‘orda bo‘lajak janglar uchun o‘z qo‘shinini mashq qildirardi. Sayohatchi Sharof Egamberdiyev 600 yildan so‘ng Temur g‘origa ekspeditsiyani amalga oshirdi.
Hayot uchun yordam
Aholi uylarini aylanib chiqish orqali tuzilgan muhtoj oilalar ro‘yxatiga asosan hukumat naqd pul tarqatishni boshladi. Iqtisodchi Botir Qobilov kelajakda ehtiyojmand oilalarni aniqlash va mablag‘larni taqsimlashning zamonaviy mexanizmlaridan foydalanishni taklif qildi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting