O‘zbekiston va Rossiya nafaqat yuqori quvvatli AESni, balki kam quvvatli AESlarni (har biri 55 MVt quvvatga ega 6 tagacha energiya bloki) qurishda ham hamkorlik qilishi mumkin. Rossiya hukumati “Rosatom”ga 2018-yildagi hukumatlararo kelishuvga o‘zgartirishlar kiritish bo‘yicha protokol imzolashni topshirdi.
Vengriyada O‘zbekistondan kelgan atom energetikasi bo‘yicha mutaxassislarni tayyorlash boshlandi, dedi Vengriya tashqi ishlar va savdo vazirligi rahbari Peter Siyyarto. Shuningdek, u qo‘shma fond hajmini 50 milliondan 150 million yevrogacha oshirishga tayyorligini ma’lum qildi.
“O‘zatom” direktori Azim Axmedxadjayev O‘zbekistonda AES qurilishi bo‘yicha Rossiya bilan muzokaralar haqida gapirib, hali hech narsa aniq emasligini ta’kidladi. “Faqat gaplashyapmiz, umumiy gaplar bo‘lyapti. Qaysi yo‘nalishda qanday imkoniyatlar borligini ko‘rib chiqyapmiz”, — dedi u.
“Rosatom” O‘zbekistonda atom elektr stansiyasini qurish bo‘yicha shartnoma yuzasidan muzokaralar “ancha muvaffaqiyatli” kechayotganini ta’kidladi. Korporatsiya rasmiysi mutaxassislar allaqachon AES qurilishi mumkin bo‘lgan maydonni batafsil o‘rganib chiqqani va eng maqbul texnologik yechimlarni aniqlaganini aytdi.
O‘zbekiston “Rosatom” bilan AES qurish masalasini muhokama qilishda davom etmoqda, dedi Energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov. Uning aytishicha, nafaqat Rossiya, balki boshqa mamlakatlarning ham tajribasi o‘rganilmoqda. “Rosatom” rahbari avvalroq tomonlar “shartnoma imzolashdan yiroqda emas”ligini aytgandi.
Rossiyaning “Rosatom” davlat korporatsiyasi bosh direktori Aleksey Lixachev O‘zbekistonda atom elektr stansiyasini qurish yuzasidan shartnoma bo‘yicha ishlar yakuniy bosqichda ekanini ta’kidladi. “Shartnoma yuzasidan ishlar ancha qizg‘in davom etmoqda, umuman olganda, biz shartnoma imzolashdan yiroqda emasmiz”, — dedi u.
Prezident Qasim-Jomart Toqayev “mamlakat kelajagi bilan bog‘liq o‘ta muhim masala” bo‘lgani uchun Qozog‘istonda atom elektr stansiyasi qurilishi bo‘yicha umumxalq referendumi o‘tkazishni taklif qildi.
Yaponiya “Fukusima-1” AESning tozalangan radioaktiv suvini okeanga to‘kishni boshladi. Jarayon 30 yildan ortiq davom etishi kutilmoqda. MAGATE rejani xavfsiz deb tan oldi. Xitoy esa okeanga tashlanishiga qarshi chiqdi va yapon dengiz mahsulotlari importini to‘xtatib qo‘ydi.
O‘zbekistonda AES qurilishi masalasida siljish kuzatilsa, stansiya uchun Vengriyaning quruq sovitish texnologiyasidan foydalaniladi. Bu bo‘yicha mamlakatlar o‘zaro kelishib oldi, dedi Vengriya tashqi ishlar vaziri Peter Siyyarto. Uning aytishicha, loyiha yuzlab mln yevrolik hamkorlikni nazarda tutadi.
Dam olish kunlari Germaniyada ishlab kelayotgan so‘nggi uchta AES elektr tarmog‘idan uzildi. Bu 2022-yilda amalga oshirilishi kerak edi, biroq Rossiyadan gaz yetkazib berishning qisqarishi tufayli keyinga qoldirilgandi. Ushbu AESlar mamlakatdagi atigi 6 foiz elektr energiyasini ishlab chiqarayotgandi.
Rossiya bosh vaziri Mixail Mishustin Samarqandda O‘zbekiston bosh vaziri Abdulla Aripov bilan uchrashuvda atom elektr stansiyasini qurish loyihasi bo‘yicha kelishuvlarni amalga oshirishni tezlashtirishga chaqirdi.
O‘zbekiston «Rosatom» bilan AES qurish xarajatlarini kamaytirish masalasini muhokama qilmoqda, dedi energetika vaziri o‘rinbosari Sherzod Xodjayev. «Agar stansiyada ishlab chiqarilgan elektr energiyasining narxi boshqa manbalar bilan raqobatbardosh bo‘lmasa, loyihani davom ettirishdan ma’no yo‘q», — dedi u.
Qirg‘iziston Energetika vazirligi va Rossiyaning «Rosatom» korporatsiyasi Qirg‘iziston kam quvvatli atom elektr stansiyasini qurishdan manfaatdor ekani bildirilgan memorandumni imzoladi.
7,5 yilga qamalgan Jizzax viloyati hokimining sobiq o‘rinbosari, tezkor shaxmat bo‘yicha jahon chempioni bo‘lgan 17 yoshli Nodirbek Abdusattorov, 477,9 mln so‘mlik KIA Sorento xaridini bekor qilgan Sirdaryo hokimligi, 40 kishiga OITS yuqtirgan buxorolik ayol, bayram kunlari ish vaqti uzaytirilgan jamoat transporti, O‘zbekistonda quriladigan AES va boshqa xabarlar — «Gazeta.uz» ning 29 dekabrdagi eng muhim xabarlari dayjestida.
O‘zbekiston va Rossiya ekspertlari mamlakatda AES qurish loyihasini qizg‘in muhokama qilishda davom etmoqda. Rossiyaning O‘zbekistondagi elchisi uni amalga oshirishda qanday qiyinchiliklar borligiga aniqlik kiritdi. Uning ta’kidlashicha, RFning boshqa mamlakatda bo‘lgani kabi, O‘zbekistonda ham AES qurishiga qarshi ta’sirlar bo‘lmoqda.
MAGATE yo‘riqnomasi asosida O‘zbekiston AES obektlaridan foydalanish uchun zarur bo‘lgan xodimlarga qo‘yiladigan malaka talablari ishlab chiqildi. Hujjat loyihasiga ko‘ra, AES direktori energetika sohasida rahbarlik lavozimlarida 8 yillik mehnat staji, AESda 5 yildan kam bo‘lmagan ish stajiga ega bo‘lish talab etiladi.
Hozirda O‘zbekistonda atom elektr stansiyasini qurish masalasi loyihaning iqtisodiy maqsadga muvofiqligi, yashil energetikaga sarmoya kiritish bo‘yicha ko‘plab takliflarni hisobga olgan holda ham, uning shaffofligi nuqtai nazaridan ham ko‘rib chiqilmoqda. «Biz nafaqat O‘zbekiston, balki mamlakatimiz bilan chegaradosh qo‘shni davlatlar jamoatchiligining ham bu masalaga munosabatini o‘rganamiz», — dedi Tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Kamilov.
Yadro infratuzilmasini nazorat qilish bo‘yicha XAEA missiyasining xulosasiga ko‘ra, O‘zbekiston atom elektr stansiyasi qurilish loyihasini ishlab chiqishda muvaffaqiyatlarga erishgan, ammo shunday bo‘lsa-da, yadro xavfsizligi bo‘yicha yana bir qator xalqaro hujjatlarga qo‘shilishi kerak.
Dunyo atom elektr stansiyasi tarixidagi eng yirik va og‘ir oqibatlarga olib kelgan texnogen avariya — Chernobil AESdagi portlash hisoblanadi. Hodisa oqibatida 200 ming kvadrat kilometrdan ortiq maydon radioaktiv ifloslanish ta’siriga uchragan. Fojea oqibatida nurlanishning uzoq muddatli ta’siridan 4000 ga yaqin inson vafot etganligi aytiladi. Mudhish avariya haqida qisqacha tafsilotlar.
Atom elektr stansiyasini qurish bo‘yicha O‘zbekiston va Rossiya o‘rtasida shartnoma «deyarli tayyor holatga keltirilgan», faqat texnik jihatlari qolmoqda. Xususan, AES uchun suv sarfini kamaytirish masalalari muhokama qilinmoqda, deya xabar berdi Rossiyaning Toshkentdagi elchisi Vladimir Tyurdenev.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting