Ismatulla Irgashevga ko‘ra, Afg‘oniston ham Amudaryo suvidan foydalanishga haqli. Ammo bu borada bir qancha masalalar mavjud. “Biz yaqin qo‘shnimiz bo‘lmish afg‘on xalqi bilan bularning yechimini albatta, topamiz” — dedi u. Yaqinda Toshkentda Qo‘shtepa kanalini qurish bo‘yicha ishchi guruhi majlisi o‘tkazilishi kutilmoqda.
O‘zbekiston prezidenti Orolni qutqarish jamg‘armasi sammitida Afg‘onistonda Qo‘shtepa kanali qurilayotganiga to‘xtaldi. U kanalning ta’sirini o‘rganish bo‘yicha ishchi guruh tuzish va Afg‘oniston vakillarini suv resurslarini taqsimlash bo‘yicha mintaqaviy muloqotga jalb etishni taklif qildi.
Prezidentning Afg‘oniston bo‘yicha maxsus vakili Ismatulla Irgashev va AQSh Kongressi Senatining Tashqi aloqalar qo‘mitasi vakili Sharlott Oldhem-Mur Afg‘onistonga gumanitar va boshqa yordam ko‘rsatishda O‘zbekiston va AQShning harakatlarini muvofiqlashtirish muhimligini ta’kidladi.
O‘zbekiston va Yevropa kengashi rahbarlari kengaytirilgan sheriklik borasidagi bitim tezroq imzolanishiga umid bildirdi. Ular inson huquqlari bo‘yicha hamkorlikni kuchaytirish, Transkaspiy yo‘lagi orqali savdoni ko‘paytirishga kelishib oldi. Afg‘oniston tahdidlar manbaiga aylanmasligi kerakligi ta’kidlandi.
O‘zbekiston tashqi ishlar vaziri Vladimir Norov BMT minbarida nutq so‘zladi. Vazir nutqi davomida iqlim o‘zgarishi, ta’lim, yashil iqtisodiyot, konstitutsiyaviy tuzatishlar va Taraqqiyot strategiyasi borasida gapirdi. O‘zbekiston Afg‘onistonga xalqaro e’tiborning pasayishidan xavotirda ekanligini bildirdi.
«Tolibon»ga Afg‘onistonda inklyuziv siyosiy jarayonni boshlash uchun hali ham kech emas, dedi Yevroittifoq maxsus vakili Tomas Niklasson. U aksariyat afg‘onlar qarorlar qabul qilish jarayonidan chetda qolganini ta’kidlab, inson huquqlarining poymol etilishi va qo‘rquvga asoslangan jamiyat qurish xavfi haqida gapirdi.
Afg‘oniston bo‘yicha xalqaro anjumanda Rossiya maxsus vakili muvaqqat hukumatning xorijda muzlatilgan 7 mlrd dollarni qaytarish bo‘yicha talablarini qo‘llab-quvvatlashini ma’lum qildi. «Fuqarosi kuniga 1 dollardan kam daromad oladigan davlatning 7 mlrd dollarini o‘g‘irlash jinoyat hisoblanadi», — dedi u.
Giyohvand moddalarni nazorat qilish milliy axborot-tahlil markazi rahbari Olim Narzullayevning aytishicha, Afg‘onistondan «Shimoliy yo‘nalish» orqali narkotik moddalarni olib o‘tish holatlari ko‘paygan. Bunda ko‘p kuzatilgan narkotik moddalarni olib o‘tishga urinish O‘zbekiston transport infratuzilmasi orqali bajarilgan.
Kobuldagi ikkita maktabda ro‘y bergan uchta portlash natijasida kamida olti kishi halok bo‘ldi, 20 ga yaqin kishi jarohatlandi. BMT hujumni qoraladi, tashkilotchilar hozircha o‘zlarini e’lon qilmadi.
«O‘zbekiston temir yo‘llari» kompaniyasi korxonasi «Hayraton — Mozori-Sharif» temir yo‘l liniyasini boshqarish huquqidan mahrum bo‘lishi mumkin. Afg‘onistonda operatsion shartnomalarni qayta ko‘rib chiqish hamda boshqaruvni hukumat xizmatlari ancha arzon bo‘lishini kutayotgan mahalliy kompaniyalarga topshirish rejalashtirilmoqda.
Tallimarjon IESdagi nosozliklar tufayli Afg‘onistonga elektr energiyasi yetkazib berish vaqtincha to‘xtatildi. 13 yanvar kuni ertalabga kelib elektr ta’minoti tiklandi, deya xabar qildi Afg‘oniston energetika kompaniyasi.
Jahon banki boshqaruvi Afg‘oniston rekonstruksiya trast jamg‘armasi donorlari mablag‘ o‘tkazishni tasdiqlaganidan so‘ng Afg‘onistonga muzlatilgan aktivlardan 280 mln dollar ajratadi. Donorlar uchrashuvi 3 dekabr kuni bo‘lib o‘tadi.
YUNISEF Afg‘onistonda yosh nikohlar soni ortib borayotganidan xavotirda. «Afg‘onistondagi o‘ta og‘ir iqtisodiy vaziyat ko‘proq oilalarni yanada qashshoqlikka duchor qilmoqda va bolalarni ishga yuborish yoki erta yoshda qizlarni turmushga berish kabi umidsiz tanlovni amalga oshirishga majbur qilmoqda», — deyiladi tashkilot bayonotida.
O‘zbekiston tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Kamilov Afg‘oniston bilan qo‘shma loyihalar bo‘yicha savolga javob berar ekan, mamlakat aktivlari muzlatilgani sababli muvaqqat hukumatning moliyaviy salohiyati mutlaq yo‘qligi hamkorlikni rivojlantirishga to‘sqinlik qilayotganini ta’kidladi. «Butun iqtisodiyotni faqat gumanitar yordamga tayanib yo‘lga qo‘yib bo‘lmaydi», — dedi u.
O‘zbekiston tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Kamilov Afg‘oniston muvaqqat hukumati bilan uchrashuvlari haqida gapirdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, toliblar voqelikni to‘liq anglamoqda, yangi hukumat xalqaro hamjamiyatga qo‘shilishni istaydi va «ba’zi ijobiy qadamlar» qo‘yishga tayyor. Masalan, uning so‘zlariga ko‘ra, O‘zbekiston delegatsiyasining Kobuldagi tashrifidan so‘ng chegaraga tutash Balh provinsiyasida ertasi kuni barcha qizlar maktabga chiqqan.
Tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Kamilov Tehron sammitidagi nutqida Afg‘oniston yaqin kelajakda mintaqaviy xavfsizlikning muhim omili bo‘lib qolishi haqida ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, ushbu davlatni xalqaro miqyosda yakkalanib qolishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun Afg‘onistonga nisbatan mojarodan keyingi strategiyani ishlab chiqish zarur.
O‘zbekiston hozircha toliblar tuzgan afg‘on hukumatini tan olish uchun hech qanday sabab ko‘rmayapti, dedi O‘zbekiston prezidentining Afg‘oniston bo‘yicha maxsus vakili Ismatulla Irgashev. Uning so‘zlariga ko‘ra, bu qaror xalqaro hamjamiyat bilan kelishilgan holda qabul qilinishi kerak.
Termizdagi muzokaralar yakunlari bo‘yicha O‘zbekiston va Afg‘onistonning muvaqqat hukumati hamkorlikning bir nechta sohalari bo‘yicha ishchi guruhlar tuzishdi. 10 kun ichida «yo‘l xaritasi» ishlab chiqish va uni ikki davlat yetakchilariga taqdim etish rejalashtirilmoqda.
Afg‘oniston muvaqqat hukumati rahbari o‘rinbosari Abdul Salam Hanafiy boshchiligidagi delegatsiyaning Termizga tashrifi kutilmoqda. Shanba kuni u bosh vazir o‘rinbosari Sardor Umurzoqov bilan uchrashadi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting