Ortda qolgan oy tarixdagi ikkinchi eng issiq iyul bo‘ldi va ketma-ket 13 oy davomida qayd etilgan harorat rekordlarini buzdi. Biroq, iqlimshunoslarning ogohlantirishicha, global isish davom etmoqda.
O‘zbekistonda hafta boshida o‘rtacha issiq ob-havo saqlanib turadi. 8−9-avgustda issiq kuchayadi va aksariyat hududlarda havo +40…+44 darajagacha isiydi. Ayrim kunlarda tog‘oldi va tog‘li hududlarning ba’zi joylarida qisqa muddatli yomg‘ir yog‘ishi ham mumkin.
So‘nggi kunlarda O‘zbekistonda jazirama ob-havo kuzatilmoqda. Ko‘chada uzoq vaqt yurish oftob va issiq urishiga olib kelishi mumkin. “Gazeta.uz” umumiy amaliyot shifokori Javohir Xolmuhamedov bilan bu holatlar o‘rtasidagi farq, ularning oldini olish va zarurat bo‘lsa, birinchi yordam ko‘rsatish haqida suhbatlashdi.
Oxirgi 12 oy ichida global harorat kuzatuvlar tarixidagi eng yuqorisi bo‘ldi. BMT bosh kotibi Antoniu Guterrish mamlakatlarni shoshilinch choralar ko‘rishga chaqirdi. “Iqlim jahannamiga olib boradigan yo‘ldan chiqishimiz kerak”, — dedi u.
Dunyo aholisining deyarli 80 foizi 2023-yilda kamida 31 kun davomida anomal issiqlikni boshdan kechirdi. Tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, antropogen omillar ta’sirida yuzaga kelgan iqlim inqirozi bo‘lmaganda, bu kunlar ancha kam bo‘lar edi.
Shimoliy yarimsharda o‘tgan yilning yozi nafaqat zamonaviy ob-havo kuzatuvlari boshlanganidan beri, balki so‘nggi 2000-yildagi eng issig‘i bo‘ldi, bu daraxtlarning yillik halqalarini o‘rganish orqali aniqlandi.
O‘zgidromet uzoq davom etgan yuqori harorat Kavkazdan nisbatan salqin havo massasi kirib kelishi sababli pasayishini bildirdi. 20-iyundan respublikaning barcha hududlari bo‘yicha harorat 4−6 darajaga pasayadi, ba’zi joylarda yomg‘ir yog‘ib, toshqinlar yuz berishi mumkin.
O‘zgidromet yoz noodatiy issiq bilan boshlanganiga izoh berdi. Oxirgi marta bunday issiq 2021-yilda iyun oyining birinchi yarmida kuzatilgan va u barcha kuzatuvlar davomidagi eng issiq havo bo‘lib, harorat +46 darajaga yetgan. Joriy iyun bunday qiymatlarga “yeta olmadi”.
Jazirama kunlarda to‘g‘ridan-to‘g‘ri quyosh nuri ostida bo‘lgan avtomobilda harorat 100 darajagacha ko‘tarilishi mumkin. Bu mashina jihozlari xiralashishi, yorilishi va buzilishiga olib keladi. Mutaxassislar jaziramadan ularni qanday saqlash borasidagi ko‘rsatma va tavsiyalar bilan bo‘lishdi.
O‘zgidromet 5−8-iyun kunlari O‘zbekistonga Erondan issiq havo kirib kelishi hisobiga havo harorati +42 darajagacha ko‘tarilishidan ogohlantirdi. Joylarda shamol tezligi soniyasiga 15−20 metrgacha kuchayishi va chang-to‘zonlar kuzatilishi mumkin.
Juma kuni havo biroz salqinlashganiga qaramasdan, dam olish kunlari harorat +35…+45 darajagacha ko‘tarilishi kutilmoqda. Farg‘onaning tog‘li hududlarida esa muzli sel kelish xavfi mavjud. O‘zgidromet keyingi hafta boshida mamlakatga Volga bo‘yidan salqin havo massalari kirib kelishini ma’lum qildi.
O‘zbekistonda hafta davomida harorat asta-sekin ko‘tarilib, +35…+37 darajagacha isiydi. Faqat tog‘li hududlarda qisqa muddatli yomg‘ir yog‘ishi, momaqaldiroq bo‘lishi mumkin. Ayrim joylarda shamol tezligi 15−20 m/s gacha kuchayib, chang-to‘zon ko‘tarilishi kutilmoqda.
Aprel oyi oxirlarida havo harorati o‘zgaruvchan bo‘ladi. O‘zgidromet xabariga ko‘ra, O‘zbekistonda may oyi Erondan keladigan issiq havo oqimi hisobiga juda issiq ob-havo bilan boshlanadi. Harorat janubda +39 darajagacha ko‘tariladi. 3−4 mayga kelib esa havo biroz salqinlashadi va qisqa muddatli yomg‘ir yog‘ishi mumkin.
Turkmaniston hududlaridan issiq havo kirib kelishi hisobiga haftaning ikkinchi yarmidan harorat +30…+35 darajagacha ko‘tarilishi kutilmoqda.
Mart oyi oxirigacha respublikaning katta qismida yog‘ingarchilik kutilmaydi. Faqat seshanba kuni ba’zi hududlarda biroz yomg‘ir yog‘ishi mumkin. Harorat janubda +25 darajagacha ko‘tariladi.
Dam olish kunlari O‘zbekistonda qish fasliga hos bo‘lmagan juda iliq harorat bo‘lishi kutilmoqda. Bu Eron hududlaridan kirib keladigan havo hisobiga yuz beradi. Harorat kunduz kunlari +23…+25 darajagacha ko‘tariladi. Fevralning so‘nggi kunida esa Farg‘ona vodiysidan boshqa barcha hududda yomg‘ir yog‘adi.
SSV quyosh urganda birinchi yordam ko‘rsatish bo‘yicha tavsiyalar berdi. Issiqdan saqlanish uchun havoni yaxshi o‘tkazib, quyosh nurini qaytaradigan, tanaga yopishmaydigan kiyimlarni kiyish kerakligi aytildi. FVV eng issiq vaqt — 12:00 dan 16:00 gacha ko‘chaga chiqmaslikni tavsiya qildi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting