2024-yilda Xitoyda nikohlar soni beshdan bir qismga qisqardi: 6,1 milliondan ortiq juftlik nikohdan o‘tdi. Turmush qurishga bo‘lgan qiziqishning pasayishi uzoq vaqtdan beri Xitoyda bola parvarishlash va o‘qitishning qimmatligi bilan bog‘liq. Mamlakat aholisi ketma-ket uchinchi yil kamayib bormoqda.
Xitoy AQShning ko‘mir, neft, suyultirilgan gaz, qishloq xo‘jaligi texnikasi kabi mahsulotlariga nisbatan javob bojlarini (10−15 foiz) e’lon qildi. Shuningdek, JSTga AQSh ustidan shikoyat kiritdi. Mamlakatda Google`ga nisbatan monopoliyaga qarshi qonunchilikni buzish bo‘yicha tergov ham boshlandi.
AQSh prezidenti Donald Tramp 1-fevral kuni Meksika va Kanadadan import qilinayotgan mahsulotlarga 25 foiz, Xitoynikiga esa 10 foizli yangi tariflar joriy etish to‘g‘risida buyruq imzolashi kutilmoqda. Kanada va Meksika bunga qarshi javob choralarini ishlab chiqqan, deb yozadi OAV.
2024-yilda O‘zbekiston yana gazni eksportdan ko‘ra ko‘proq import qildi va sof importyor maqomini saqlab qoldi. Import qiymat jihatdan 2,4 barobar — $1,68 milliardgacha o‘sdi. Eksport ham oshdi — $627,6 milliongacha yoki 18,4%. Xitoy esa O‘zbekiston gazini $726,26 millionga sotib olganini ma’lum qildi.
Xitoyda rasmiylar oilalarni ko‘proq farzandli bo‘lishga undashga urinayotganiga qaramay, aholi ketma-ket uchinchi yil kamaydi. Mutaxassislar ishchi va iste’molchilar soni qisqarib borayotgani sababli dunyoning ikkinchi eng yirik iqtisodiyoti qiyinchilikka duch kelishidan qo‘rqmoqda.
O‘zbekiston prezidenti Xitoy janubi-g‘arbidagi kuchli zilzila oqibatida yuzga yaqin inson halok bo‘lgani yuzasidan mamlakat raisi Si Szinpinga ta’ziya yo‘lladi. U qurbonlar oila a’zolariga hamdardlik bildirib, jabrlanganlar tezroq shifo topishini tiladi.
O‘zbekiston ichki gaz ishlab chiqarish hajmi kamayishi va import 1,55 mlrd dollarga yetganiga qaramay, gaz eksport qilishni davom ettirmoqda. Yil boshidan buyon xorijiy davlatlarga “ko‘k yoqilg‘i” yetkazib berish qariyb 600 mln dollarga yetdi. Xitoy 667,4 mln dollarlik o‘zbek gazini import qilganini bildirdi.
O‘zbekiston va Xitoy Tashqi ishlar vazirlari O‘zbekiston fuqarolariga 30 kun davomida Xitoy Xalq Respublikasiga vizasiz sayohat qilish huquqini beruvchi kelishuvni imzoladilar. O‘zgarishlarning kuchga kirishi to‘g‘risida qo‘shimcha ma’lumot beriladi.
Donald Tramp lavozimga kirishishi bilan Meksika, Kanada (25%) va Xitoydan (10%) kelayotgan tovarlar uchun tariflarni oshirishni va’da qildi. Tramp buni noqonuniy immigrantlar, “jinoyat va giyohvand moddalar” uchun qasos bo‘lishini ta’kidladi. Ammo buning oqibati AQSh iqtisodiyoti uchun salbiy bo‘lishi mumkin.
Yil boshidan buyon O‘zbekistonga gaz importi 1,36 mlrd dollarni tashkil etdi, bu 2023-yil 10 oyidagi ko‘rsatkichdan 2,4 baravar ko‘p, deya xabar berdi Statagentlik. “Ko‘k yoqilg‘i” eksporti 540,4 mln dollargacha (+17,9%) oshdi. Hukumat avvalroq 2025-yilda gaz eksportini to‘xtatish rejasini e’lon qilgan edi.
Xitoyning Chjuxay shahrida avtomobil odamlar orasiga kirib bordi. Oqibatda 35 kishi halok bo‘ldi, 43 kishi jarohatlandi. Avtomobilni boshqargan 62 yoshli erkak ushlandi, u oilaviy muammo sababli shunday qilgani aytilmoqda.
O‘zbekiston va CNNC kompaniyasi O‘zbekistonda Xitoyning kichik modulli yadroviy reaktorlaridan foydalanish imkoniyatlarini o‘rganadi. Ikki davlat delegatsiyalari uran rudasini qazib olish quvvatlarini kengaytirish, uni qayta ishlash va keyinchalik yoqilg‘idan AESlarda foydalanish masalalarini ham muhokama qildi.
Yevropa Ittifoqi davlatlari so‘nggi yillarda Yevropa bozoridagi ulushini sezilarli darajada oshirgan Xitoy elektromobillariga tariflarni ko‘tarishga ovoz berdi.
O‘zbekiston senatorlari o‘tgan yilning may oyida prezidentning Xitoyga tashrifi chog‘ida imzolangan Xitoy bilan maxfiy ma’lumotlarni o‘zaro himoya qilish to‘g‘risidagi hukumatlararo bitimni ratifikatsiya qilish to‘g‘risidagi qonunni ma’qulladi.
Shavkat Mirziyoyev Samarqanddagi OIIB yig‘ilishi doirasida Xitoy, Hindiston va Qatar moliya vazirlari bilan uchrashdi. Ularda strategik sheriklik munosabatlarini mustahkamlash, hukumatlararo komissiya yig‘ilishlari va qo‘shma biznes forumlari o‘tkazish masalalari muhokama qilindi.
Statistika agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, yanvar-iyul oylarida O‘zbekistonga gaz importi 983,7 mln dollarni tashkil etgan, bu 2023-yil yetti oyiga nisbatan qariyb 5 barobar ko‘p. Yil boshidan buyon “ko‘k yoqilg‘i” eksporti 323 mln dollardan oshdi, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan biroz kamroq.
Birinchi yarimyillikda O‘zbekistonga gaz importi 809 mln dollardan oshdi, bu 2023-yilning birinchi yarmidagi ko‘rsatkichdan 4 barobar ko‘p. “Ko‘k yoqilg‘i” eksporti iyun oyida keskin o‘sib, 181,5 mln dollarni tashkil etdi, bu may oyiga nisbatan 24 barobar ko‘p.
Xitoyning Henan kompaniyasi O‘zbekistondagi ko‘mir konini o‘zlashtirish uchun 400 mln dollar sarflashni rejalashtirmoqda. Turkiyaning Bab Energy ve Petrol Urunleri A.S kompaniyasi esa Toshkent viloyatida boyitilgan kaolin ishlab chiqarish niyatida.
Shavkat Mirziyoyev va Xitoy parlamenti rahbari Chjao Letszi Toshkentda bo‘lib o‘tgan uchrashuvda XXR O‘zbekistonning islohotlar dasturini qo‘llab-quvvatlashi, mamlakatlarning ta’lim sohasidagi hamkorligi kabi masalalarni muhokama qildi.
Ostona shahrida O‘zbekiston va Xitoy yetakchilari strategik sheriklik munosabatlarini mustahkamlash, tovar ayirboshlash hajmini oshirish, energetika sohasidagi hamkorlikni kengaytirish, ikkinchi Hududlararo forumni o‘tkazish, Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temiryo‘lini tez fursatda qurish masalalarini muhokama qildi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting