Хитой Халқ Республикаси раиси Си Цзиньпин Францияга ташрифи давомида Украинадаги уруш пайтида Россия билан яқин алоқада бўлгани учун унинг мамлакатига нисбатан билдирилаётган эътирозларни рад этди, деб ёзди The New York Times.
«Биз [Украинадаги] инқироздан учинчи давлатни айблаш, унинг обрўсига путур етказиш ва янги совуқ урушни қўзғатиш учун фойдаланилишига қаршимиз», — деди Цзиньпин.
Шунингдек, «Хитой бу инқирознинг сабабчиси ҳам, томони ҳам, иштирокчиси ҳам эмас» деган у Франция президенти Эммануэль Макрон билан қўшма матбуот анжуманида.
CNN`нинг ёзишича, «Аммо биз ташқаридан кузатувчи ҳам эмасмиз, тинчликка эришиш учун доимо фаол ҳаракат қилганмиз», — дея қўшимча қилган ХХР раиси.
The New York Times`нинг қайд этишича, бу баёнот «асосан» Хитой Россия билан иқтисодий ҳамкорликни давом эттиришдан ташқари, Москвага ҳарбий ёрдам кўрсатмоқда, деб ҳисоблаётган АҚШга қаратилган бўлиши мумкин.
Нашрнинг қайд этишича, Си Цзиньпин Украинадаги урушни тугатишда ўзининг Москвага таъсиридан фойдаланиши учун Макрон ва учрашувда иштирок этган Еврокомиссия раиси Урсула фон дер Ляйен унга «босим ўтказган».
«Украина хавфсизлигисиз Европада хавфсизлик бўлиши мумкин эмас», — деган Франция президенти Хитой раисига мурожаат қилиб. Шунингдек, Макрон Франция Россия ёки унинг халқи билан уруш ҳолатида эмаслигини, шунингдек, «Путин режимини ағдаришга» интилмаслигини таъкидлаган.
Урсула фон дер Ляйен музокаралар якуни бўйича баёнотида Пекин «Ўзининг Россияга барча таъсиридан Украинага қарши тажовузкор урушни тўхтатиш учун фойдаланиши» кераклигини қайд этди. Унинг сўзларига кўра, Си Цзиньпин аввалроқ Россиянинг «ядровий таҳдидларини» юмшатишда муҳим роль ўйнаган. У Хитой раҳбари бу ишни қилишда давом этишига ишонч билдирди.
Эслатиб ўтамиз, Financial Times аввалроқ Украинада ядро қуролидан фойдаланишга мумкин эмаслиги бўйича Си Цзиньпин шахсан Россия президенти Владимир Путинни огоҳлантиргани ҳақида ёзганди. У бу ҳақда 2023 йил март ойидаги Москвага ташрифи чоғида гапирган.
Нашрнинг қайд этишича, Хитой расмийлари ўшандан бери Путин ядро қуролидан фойдаланиш билан таҳдид қилишдан воз кечишга кўндирилганини ўз хизматлари сифатида эътироф этмоқда. Бу Хитойнинг Европа билан муносабатларни тиклаш кампаниясининг марказий элементига айланди, дея қайд этган Хитой ҳукумати вакили.
Еврокомиссия раҳбари Урсула фон дер Ляйеннинг қўшимча қилишича, Россияга икки хил мақсадда фойдаланиш мумкин бўлган, кейинчалик жанг майдонига йўл олаётган товарлар етказиб беришни чеклаш бўйича қўшимча ҳаракатларни амалга ошириш зарур. «Ушбу урушдан келиб чиқаётган таҳдидларнинг Украина учун ҳам, Европа учун ҳам экзистенциал [йўқ бўлиб кетиш хавфини туғдурувчи] характерини ҳисобга олсак, бу Европа Иттифоқи ва Хитой муносабатларига таъсир қилади», — дея хулоса қилди у.
The New York Times Европанинг юқори мартабали амалдори Украинадаги урушни Европа қитъасига «экзистенциаль таҳдид» деб таърифлаганини «анча ғайриоддий» дея қайд этди. Нашрнинг ёзишича, бунга Россия расмийларининг ядро қуролидан фойдаланиш эҳтимоли ҳақидаги янги баёнотлари сабаб бўлган бўлиши мумкин.
Европага ташриф Си Цзиньпин учун сўнгги беш йил ичидаги биринчиси бўлди. У Франциядан кейин Сербия ва Венгрияга ҳам боради.
The New York Times`нинг қайд этишича, қилинган баёнотларга қарамай, Си Цзиньпин ва Макрон ўртасидаги учрашув «дўстона» муҳитда ўтган. Хитой раҳбари мамлакатлар ўртасида «на геосиёсий танглик, на фундаментал можаро мавжуд эмас»лигини таъкидлаган. Си Цзиньпин ва Макрон, шунингдек, 26 июлдан 11 августгача бўлиб ўтадиган Париж Олимпиадаси вақтида барча можаролар бўйича ҳарбий ҳаракатларни тўхтатиб туришни ғоясини илгари сурган.
Айни вақтда АҚШ Хитой дрон ва ракета технологиялари, сунъий йўлдош тасвирлари ва жиҳозлар билан таъминлаш орқали Россия мудофаа саноатини кучайтиришда ёрдам бермоқда деб ҳисобламоқда. Бу эса Москва «ҳарбий ишлаб чиқаришига Совет Иттифоқи давридан бери энг катта кенгайиш имконини беради». АҚШ президенти Жо Байден Си Цзиньпин билан яқинда бўлиб ўтган телефон орқали мулоқотида бу масалани кўтарди, деб ёзганди апрель ойида Reuters агентлиги.
«Ҳозирда Украинани қўллаб-қувватлашда мумкин бўлган энг радикал қадамлардан бири Хитойни Россияга ҳарбий-саноат базасини тиклашда ёрдам беришни тўхтатишга кўндириш, деб ҳисоблаймиз. Хитой иштирокисиз Россияга ҳарбий ҳаракатларни давом эттириш қийин бўларди», — деган АҚШ расмийларидан бири.
Хитойнинг АҚШдаги элчихонаси бу айбловларга жавобан Пекин Россия-Украина можаросида ҳеч бир тарафга қурол етказиб бермаганини қайд этди.
Россия президенти Владимир Путин май ойида Хитойга ташриф буюриши кутилмоқда.
