Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ва Россия президенти Владимир Путин 27 май куни ОАВга берган баёнотлари чоғида Ўзбекистонда кичик АЭС қурилишига муносабат билдирди.
«Дунёдаги деярли барча етакчи давлатлар ўз энергетик хавфсизлиги ва барқарор ривожланишини атом энергетикаси ҳисобига таъминламоқда. Агар биз Ўзбекистоннинг янги тараққиёт босқичига чиқиш истиқболлари ҳақида ўйласак, катта миқдордаги уран захираларига эга ва уни учинчи давлатларга экспорт қилаётган мамлакатимиз учун бу лойиҳа ҳаётий аҳамиятга эга», — деди Шавкат Мирзиёев.
Журналист Азиза Қурбонова президент иқтибосига қўшимча қилди: «Биз бунга узоқ тайёргарлик кўрдик ва келгусида жиддий стратегик лойиҳага айланадиган ҳужжатни имзоладик. Биз бу масалани халқаро экспертлар иштирокида россиялик ҳамкорларимиз билан бир неча йил давомида муҳокама қилиб келамиз. Асосий талаб — хавфсиз, ишончли ва самарали технология».
Владимир Путиннинг таъкидлашича, 2018 йилдаги ҳукуматлараро келишувга ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги баённоманинг имзоланиши «атроф-муҳит хавфсизлигининг энг қатъий талабларига жавоб берувчи Россия замонавий юқори технологияси асосида кам қувватли АЭС қуриш имконини яратади».
««Росатом» хорижда фаол иш олиб боради, дунёда бу соҳада лидер ҳисобланади. Россиядан ташқарида қурилган энергоблоклар сони бўйича биринчи ўринда. Алексей [Лихачёв, «Росатом раҳбари"], қанча энергоблоклар хорижда? 20 та энергоблок қуриляпти, 6 таси контрактация асосида. Шубҳасиз, биз бу лойиҳа Ўзбекистонда самарали ишлаши учун ҳамкорликда ишлашга тайёрмиз», — деди РФ раҳбари.
Аввал хабар берганимиздек, Ўзбекистон ҳудудида АЭС қуриш бўйича ҳамкорлик тўғрисидаги ҳукуматлараро битимга (2018 йил 7 сентябрь) ўзгартиришлар киритиш тўғрисида баённома, Ўзбекистонда кам қувватли атом станцияларни лойиҳалаш, етказиб бериш ва қуриш бўйича шартнома имзоланган.
Президент фармони билан Атом энергетикасини ривожлантириш агентлиги негизида Энергетика вазирлиги тузилмасидан Вазирлар Маҳкамаси таркибига ўтаётган Атом энергияси агентлигиташкил этилмоқда. Агентлик корхоналар билан тўғридан-тўғри шартномалар тузиш, тадбиркорлик субъектларини ташкил этиш, иқтисодиётдаги лойиҳаларни молиялаштириш ҳуқуқини олди.
Бундан ташқари, Саноат, радиация ва ядро хавфсизлиги қўмитаси ташкил этилмоқда, у ядро энергетикаси ва ядро технологиялари объектлари, шунингдек, хавфли ишлаб чиқариш объектларида хавфсизлик сиёсати учун масъул бўлади.
Май ойи бошида энергетика вазирининг биринчи ўринбосари — Атом энергетикасини ривожлантириш агентлиги («Ўзатом») директори Азим Ахмедхаджаев «Газета.uz»га берган интервьюсида Ўзбекистонда АЭС қуриш бўйича Россия билан музокаралар давом этаётганини таъкидлаган эди. «Фақат гаплашяпмиз, умумий гаплар бўляпти. Қайси йўналишда қандай имкониятлар борлигини кўриб чиқяпмиз», — деганди у ва томонлар ҳамкорликнинг турли йўналишларини муҳокама қилаётганини таъкидлаганди.
Бунгача энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов «Дарё»га берган интервьюсида Россиянинг «Росатом» компанияси билан учрашув ва музокаралар давом этаётганини маълум қилган эди.
«Жуда катта стратегик лойиҳа бўлгани учун шошилмасдан, барча нарсани ўлчаб, етти марта эмас, етмиш етти марта ўлчаб, ҳамма нарсасининг ҳисоб-китобини, таҳлилини қилган ҳолда президентимизга ҳисобот кирита оламиз», — деганди Энергетика вазирлиги раҳбари.
Қозоғистон АЭС қуриш бўйича референдум ўтказишни режалаштирмоқда.
