Нидерландия бош вазири Марк Рютте НАТОнинг янги бош котиби бўлади. Унинг номзоди Шимолий Атлантика кенгаши томонидан маъқулланди, дейилади альянс сайтида.
Рютте ўз вазифасини 2024 йил 1 октябрдан бошлайди. У 2014 йилдан бери НАТО бош котиби лавозимида ишлаб келаётган Йенс Столтенберг ўрнини эгаллайди.
Рюттенинг ягона рақобатчиси Руминия президенти Клаус Йоханнис эди, бироқ ўтган ҳафта у ўз номзодини қайтариб олди, дея қайд этади Reuters.
Рютте ҳақида нималар маълум?
57 ёшли Рютте Нидерландия ҳукуматини 2010 йилдан бери бошқариб келади ва Европа Иттифоқининг энг қудратли сиёсий раҳбарларидан бири ҳисобланади. У низолардан қоча олиш қобилияти туфайли «Тефлон Марк» номини олган.
Сиёсатчи асосий ишидан ташқари ўзи туғилиб ўсган ва яшайдиган Гаагадаги ўрта мактабда ижтимоий фанлардан дарс беради. Ҳукумат йиғилишларига тез-тез велосипедда боради. Рютте «голландлар яхши кўрадиган оддий, жиддий ва эҳтиёткор турмуш тарзини» намойиш этади, деб ёзади The Guardian. У бир гал банкдан ҳаддан ташқари кўп қарздорлик унга уйқу бермаслигини айтган, бошқа сафар эса тозаловчиларга тўкилган қаҳвани тозалашга рухсат бермай, буни унинг ўзи тозалаб олишини билдирган.
Рютте Украинага ёрдам ажратишнинг ашаддий тарафдорларидан саналади. Амстердам Киевга F-16 қирувчи самолётлари ва қурол-яроғлар етказиб беради. Март ойида у Харьковга ташриф буюрганди ва у ерда Украина президенти Владимир Зеленский билан икки томонлама хавфсизлик шартномасини имзолаган.
Рютте, шунингдек, АҚШнинг собиқ президенти Дональд Трамп билан алоқа ўрнатишга муваффақ бўлган кам сонли европалик сиёсатчилардан бири саналади. 2018 йилда НАТО саммити чоғида Трамп бошқа аъзо давлатлар мудофаа харажатларини оширмаса, Қўшма Штатлар альянсни тарк этиши билан таҳдид қилганди. Ўшанда Рютте Трампни ишонтира олганди, бунинг учун у бошқа лақаб олган — «Tramp Whisperer». Рюттенинг бўлажак сайловларда президентликка қайтиши мумкин бўлган Трамп билан мулоқот қила олиши унинг НАТО бош котиби лавозимига номзоди қўллаб-қувватланишида муҳим факторлардан бири бўлди.
Рюттенинг НАТО раҳбари лавозимига киришиши йўлидаги сўнгги тўсиқ Венгриянинг эътирози бўлди. Венгрия бош вазири Виктор Орбаннинг розилигини олиш учун Рютте уни Будапешт НАТОнинг Украинани қўллаб-қувватловчи фаолиятини тарк этиши мумкинлигига ишонтирди.
