Январь-май ойларида Ўзбекистоннинг ташқи савдо айланмаси 26,73 миллиард долларни ташкил этди, бу 2023 йилнинг шу даврига нисбатан 769,5 миллион доллар ёки 3 фоизга кўпдир. Бу ҳақда президент ҳузуридаги Статистика агентлигининг «Газета.uz» ўрганган ҳисоботида сўз юритилади.

Савдо ўсиши, жумладан, экспорт ва импорт секинлашди. Таққослаш учун: 2023 йилнинг беш ойида товар айирбошлаш йиллик кўрсаткичда 25,4 фоизга ўсган (ўтган ойларда эса 5,9 фоиз, 6,2 фоиз, 10,5 фоизни ташкил этди).

Экспорт, шу жумладан, олтин атиги 1,9 фоизга ўсди (2023 йил январь-май ойларида ўсиш 24,1 фоизни ташкил этганди; 2023 йилнинг февраль-май ойлари ва 2024 йилларнинг ойлик солиштирувида ҳам динамика пасайгани кўринади) — 10,86 миллиард долларгача, номонетар олтинни ҳисобга олмаганда — 6,59 миллиард доллар (+5,9 фоиз), импорт — 15,88 млрд долларгача (+3,7 фоиз, 2023 йилнинг биринчи беш ойида 26,4 фоиз).

Энергия ресурслари

Январь-май ойларида Ўзбекистон 975,2 миллион долларлик нефть ва нефть маҳсулотлари импорт қилди, бу ўтган йилнинг шу даврига (852,4 миллион доллар) нисбатан 14,4 фоизга кўпдир. Таъминотнинг асосий қисми март (244 миллион доллар) ва апрелда (241,4 миллион доллар); майда 186,9 миллион долларлик маҳсулот импорт қилинган.

Шу билан бирга, нефть маҳсулотлари экспорти 2023 йилнинг январь-май ойларига (91,5 миллион доллар) нисбатан 2,5 баравар ошиб, 228,7 миллион долларга етди.

Статистика агентлиги ушбу тоифадаги товарларни батафсил очиқламайди, шунинг учун нефть, бензин, дизель ёнилғиси ва бошқа ёқилғилар қанчадан тўғри келишини билиш иложсиз.

Ўзбекистон газ импортини ҳам 4,2 бараварга — 643,2 миллион долларгача оширди, экспортини эса 2 баравардан кўпроққа — 59,9 миллион долларга қисқартирди (гарчи Хитой томони бошқа маълумотларни тақдим этган бўлса ҳам, аввалроқ «Газета.uz» бу ҳақда батафсил ёзган эди).

Мамлакатга кўмир импорти 73,6 миллион долларга (+6,4 фоиз), электр энергияси эса 72,2 миллион долларга (+21,6 фоиз) етди.

Қайд этиш жоизки, нефть, нефть маҳсулотлари, кўмир ва электр энергияси етказиб бериш ҳажми ўтган ойларга нисбатан секинлаша бошлади.

Бошқа маҳсулотлар савдоси

Олтин экспорти беш ой давомида 4,19 миллиард долларга етди, бу 2023 йилнинг шу даврига нисбатан 4,1 фоизга кам (4,37 миллиард доллар). Май ойида қимматбаҳо металларнинг хорижга етказиб берилиши 771,9 миллион долларни, апрелда — 758,3 миллион долларни, мартда — 1,35 миллиард долларни, февралда — 1,32 миллиард долларни ташкил қилди.

Олтиннинг мамлакат умумий экспортидаги улуши 40,3 фоиздан (2023 йил январь-май ойларида) 38,9 фоизгача камайди.

Беш ой давомида тўқимачилик маҳсулотларини хорижга етказиб бериш ҳажми 1,28 миллиард долларни ташкил этди. Тайёр тўқимачилик маҳсулотлари (516,7 миллион доллардан 482,9 миллион долларгача), трикотаж матолар ва газламалар етказиб беришнинг қисқариши туфайли экспорт ўсиши деярли тўхтади (+0,5 фоиз). Асосан ип етказиб бериш ўсди — 528,8 миллиондан 602,1 миллион долларгача.

Сабзавот ва меваларни етказиб беришда ҳам худди шундай ҳолат кузатилмоқда — 426,2 миллион доллар (+0,9 фоиз).

Автомобиль экспорти 14,9 фоизга — 36,7 миллион доллардан 42,2 миллион долларга ошган, эҳтиёт қисмлар етказиб бериш эса, жумладан, озиқ-овқат маҳсулотларининг жаҳон нархлари пасайиши ҳисобига 142,1 миллион доллардан 99,3 миллион долларга (-30,1 фоиз) қисқарган.

Хорижга дон ва ундан тайёрланган маҳсулотлар етказиб бериш (асосий экспорт Афғонистонга бўлди) 147,4 миллион долларга (-30,4 фоиз) қисқарди, Ўзбекистонга импорт ҳам 362,8 миллион долларга (-26,7 фоиз) камайди.

Ўзбекистон сабзавот ва мевалар — 214,2 миллион доллар (+36,4 фоиз), гўшт ва гўшт маҳсулотлари — 161,4 миллион доллар (+36,5 фоиз), кофе, чой, какао ва зираворлар — 156,3 миллион доллар (+3,1 фоиз), чорва озуқалари — 113,8 миллион доллар (+27,3 фоиз), ичимликларни — 64,6 миллион доллар (+40,9 фоиз) кўпроқ импорт қила бошлади.

Хизматлар импорти (саёҳат, транспорт, телекоммуникация хизматлари ва бошқалар) 39 фоизга — 835,3 миллион доллардан 1,16 миллиард долларгача ошди.