2023 йил 13 сентябрь куни «Дунё бўйлаб» телеканалининг «Своими глазами» кўрсатуви бошловчиси Рамина Ягафарова 31 ёшида Тошкентда вафот этди.
Шундан сўнг Ўзбекистон Бош прокуратураси ўлимга «дорига аллергик реакция (левофлоксатсин), мия ва ўпканинг ўткир шиши, ўткир нафас олиш ва юрак-қон томир етишмовчилиги ҳамда анафилактик шок сабаб бўлганини» маълум қилди.
Марҳумнинг синглиси Диана Иртуганова «Газета.uz»га комиссиянинг суд-тиббий экспертиза хулосаси нусхасини тақдим этди, унда Рамина Ягафарованинг ўлимига нотўғри муносабатда бўлганлиги айтилади.
Марҳуманинг синглиси ва адвокат Шуҳрат Қаюмовнинг айтишича, Чилонзор туман прокуратураси жиноий иш қўзғатишдан бош тортган. Қарор 15 октябрда ёки 13 сентябрда бошланиб, 1 ноябрда якунланган дастлабки суд-тиббиёт экспертизаси якунланишига икки ҳафта қолганда қабул қилинган.
Ягафарова даволанган Doctor Service клиникасида улар Иртугановага касаллик тарихи ва бошқа ҳужжатларни беришмаган. Клиника ходимлари марҳуманинг синглисини қўполлик билан нафақат раҳбарият олдига, балки клиника ҳудудига ҳам киритишмаган.
Ягафарованинг ўлимидан икки ой ўтгач, уларнинг онаси вафот этган.
Иртуганова Соғлиқни сақлаш вазирлигига тиббий ҳужжатларни бериш, поликлиникада ички текширув ўтказиш ва ижро чораларини кўришни сўраб мурожаат қилган, бироқ қонунда белгиланган муддатда мурожаатга жавоб бўлмаган.
Диана Иртуганова ва адвокат Шуҳрат Қаюмовнинг мурожаати
Диана Иртуганова 26 июнь куни «Газета.uz»га ёзган видеомурожаатида ўша куни онаси билан Doctor Service клиникасига борганини, онаси у ерда даволанаётганини айтди. Унинг таъкидлашича, уларнинг онаси ушбу тиббиёт муассасасида мунтазам даволаниб, кўрикдан ўтган.
12 сентябрь куни ишдан сўнг Рамина онасини кўргани келган ва ўзини ёмон ҳис қилгани учун дори ичган, шундан сўнг у бетоб бўлиб, дарҳол реанимация бўлимига ётқизилган. У эрда 15−20 дақиқадан сўнг у ўзига келган. Эртаси куни эрталаб, синглисининг сўзларига кўра, Рамина клиникада нонушта қилган ва ўзини жуда яхши ҳис қилган. У ўз ишини телефон орқали олиб боришда давом этган, учрашувларни бошқа вақтга белгилаган ва тез орада уйга қайтишни режалаштирган.
Бош шифокор беморнинг аҳволи барқарор, тез орада у оддий палатага ўтказилишини айтган. Бу маълумотни реаниматолог Акмал Каримов тасдиқлаган, деди Диана.
«Аммо, соат 16:00 да Рамина алоқага чиқишни тўхтатди, шундан сўнг реанимация бўлимига тушдик, тахминан 18:00 да шифокорлар чиқиб, кириб хайрлашиш мумкинлигини айтишди. Шундан сўнг биз дарҳол реаниматологга бордик, у: „Эҳтимол, тромб ҳосил бўлгандир“, деди. Яъни, шифокорлар дастлаб унинг ўлими сабабини билишмаган. Шундан сўнг улар тез ёрдам чақирмади, милиция ва терговчилар келмаслиги учун имкон қадар вақт чўзишди. Турмуш ўртоғимнинг ўзи унинг жасади суд-тиббиёт экспертизасига олиб кетилиши учун керакли органларга қўнғироқ қилди», — деди марҳумнинг синглиси.
Рамина Ягафарованинг ўлимидан сўнг, Диананинг сўзларига кўра, у левофлоксатсин таблеткасини энергетик ичимлик билан ичиб юборганини айтиб, унинг опасига туҳмат қилган реаниматолог билан интервью эълон қилинган. Диананинг таъкидлашича, опаси нафақат ўша куни, балки умуман энергетик ичимликлар ичмаган.
«Улар анафилактик шок ташхисини қўйишди, лекин ҳатто тўғри текширув ўтказмадилар ва опамга кўр-кўрона муносабатда бўлишди, аллерголог чақиришмади, аммо Раминани аллерголог текшириши керак эди», — деди у.
«Раминанинг ўлимидан кўп ўтмай, мен онамни йўқотдим. Онам бунга чидай олмади», — деди марҳумнинг синглиси.
Диана прокуратурага ариза ёзган. Унга тергов ҳаракатлари олиб борилаётгани айтилган. Кўп ўтмай, клиниканинг бош шифокори алоқани тўхтатди, деди у. У директор билан гаплашиш учун клиникага келмоқчи бўлганида, хавфсизлик ходимлари уни ичкарига киритмаган. Прокуратура суд-тиббий экспертиза натижаларини тақдим этмаган.
«Ҳамма жойда оммавий ахборот воситаларида унинг анафилактик шокдан вафот этгани ҳақида ёзилган. Қаердадир улар маълумотни бузиб кўрсатишди, у комада эканини, кучли мия шиши, ўпка шиши бўлганини ёзишди. Лекин мен Рамина билан ёзишмаларни ёзиб олганман. У ўз иш жараёнини тўлиқ назорат қилган, ўғли билан видео қўнғироқ орқали гаплашган», — деди у. Диана синглиси комага тушмаганини қўшимча қилди. Антибиотикни қабул қилганидан кейин унинг қон босими тушиб кетган, аммо Рамина ҳушида қолган.
Адвокат Шуҳрат Қаюмов 23 февралда бошланган ва 2024 йил 15 апрелда якунланган суд-тиббиёт экспертизаси хулосасини кўрсатди. Унинг таъкидлашича, прокуратура ҳалигача экспертиза натижаларини сўрамаган, ишни ҳеч ким қабул қилмаяпти.
«Ҳужжатда шифокорларнинг эътиборсизлиги туфайли инсон шунчаки овқат тиқилиб қолганидан ҳалок бўлганлиги айтилади. Асосий сабаб — нотўғри даволаш», — дейди Шуҳрат Қаюмов.
Прокуратурага иккинчи аризадан сўнг Диана ишни олиб бораётган терговчи билан боғланишга ҳаракат қилган, бироқ у қўнғироқларга жавоб бермай қўйган.
«Фожиадан кейин бизга курашиш учун куч керак эди. Албатта, ўша пайтда менда у йўқ эди, чунки ўша пайтда менинг ўзини яхши ҳис қилмаган онам, шунингдек, онасисиз қолган [Раминанинг] 10 ёшли ўғли бор эди. Бироз вақт ўтди ва мен буни шундай қолдириб бўлмайди, деб қарор қилдим, чунки бошқа одамлар ҳам бу клиникадан азоб чекишлари мумкин», — деди синглиси.
Диананинг таъкидлашича, опасининг сурункали касалликлари бўлмаган, у ҳеч қаерда рўйхатдан ўтмаган, соғлиғини кузатиб борган ва мунтазам текширувдан ўтган. Рамина Ягафарова учта теледастурни олиб борган ва докторлик диссертациясини ёзган.
«Мен жамоатчиликка, бутун томошабинларга мурожаат қилмоқчиман. [Рамина] журналист, телебошловчи, шунингдек, ўқитувчи эди. Мен ҳамкасбларим уни қўллаб-қувватлашини истардим. Токи, иш тинчиб қолмасин, адолатга эришамиз, бошқа жабр кўрганлар жим турмасин, курашни давом эттирсин. Бу клиника ҳатто кечирим ҳам сўрамади. Бола онасиз қолди. Мен опасиз қолдим. Онам бунга чидай олмади. Улар нафақат унинг ҳаётини, балки бизнинг тақдиримизни бузишди. Улар жазоланиши керак», — дейди Диана Иртуганова.
Экспертизса хулосаси
Диана Иртуганова «Газета.uz»га нусхасини тақдим этган комиссия экспертизаси хулосасида, агар аллергологнинг 13 сентябрь куни соат 9:00 да берган тавсиялари бажарилганида, Рамина Ягафарованинг ҳаётини сақлаб қолиш мумкин эди, дейилади.
«Биринчи даволаш чоралари бошланганда, кўплаб кераксиз дорилар ишлатилган, хусусан, натрий тиосульфат аллақачон паст қон босимининг қўшимча пасайишига олиб келган ва калтсий глюконат гистамин (патоген) озод қилувчи ҳисобланади, яъни у қондаги ҳужайралардаги гистаминнинг ажралиши ва анафилактик реакциянинг кучайишига ёрдам беради», — дейилади ҳужжатда. Бундан ташқари, охирги дори аритмияга, яъни юрак ритмининг бузилишига олиб келади.
Марҳумга кунига 400 мл натрий бикарбонат қуйилган, максимал суткалик дозаси эса 300 мл.
Шунингдек, хулосада Ягафаровада пневмония борлиги кўрсатилган, буни кўкрак қафасини рентгенологик текшириш орқали аниқлаш мумкин эди.
Бундан ташқари, мутахассислар — аллерголог, терапевт ва невролог билан маслаҳатлашилмаган.
Реанимацияда бўлишига қарамай, Ягафарованинг юқори нафас йўллари озиқ-овқат массалари билан тўсиб қўйилган. Унинг аҳволи оғир бўлган 13 сентябрь куни соат 15:00 дан 16:00 гача бўлган даврда тиббий ҳужжатларда унинг аҳволи тўғрисида маълумотларнинг йўқлиги «беморга эътибор берилмагани ҳақида шубҳа уйғотади», дейилади хулосада.
Хулоса шуни кўрсатадики, ўша куни соат 16:00 дан кейин Ягафарованинг юраги тўхтаб қолган. Реанимация муолажаларидан сўнг юрак уриши тикланган. 17:15 дан кейин юрак яна тўхтаган. Реанимация муолажалари ёрдам бермаган. Соат 17:50 да биологик ўлим қайд этилган.
Мутахассисларнинг фикрича, ўлимнинг асосий сабаби нафас йўлларининг озиқ-овқат массалари билан тўсиб қўйилиши ва юборилган дори-дармонларнинг ножўя таъсири ўлимни тезлаштирган омиллардир.
