Ўзбекистон солиқ соҳасида E-aktiv (Э-омбор) тизимини жорий этишдан воз кечди. Бу ҳақда 4 июль куни фармацевтика ва тиббиёт соҳалари вакиллари билан бўлиб ўтган очиқ мулоқотда Солиқ қўмитаси раиси Шерзод Кудбиев маълум қилди.
«Биз E-aktiv`дан воз кечдик, E-aktiv бўлмайди. Амалга ошириш қийин бўлиб чиқди, шунинг учун бекор қилишга қарор қилдик. Воз кечдик», — деди у томошабинлар қарсаклари остида.
2022 йил июнь охирида президент қарори имзоланган эди, унга кўра 2023 йил 1 мартга қадар асосий воситалар, номоддий активлар ва товар-моддий ресурсларини ҳисобга олиш ҳамда ўз устав фондини шакллантириш ва камайтириш билан боғлиқ барча операцияларни E-aktiv`да акс эттириш ихтиёрий эди. Кейин бу муддат 2024 йил 1 январгача, сўнг 1 апрелгача узайтирилганди.
Кудбиевнинг таъкидлашича, дори воситалари учун рақамли маркировкалаш ва МХИК (маҳсулот ва хизматларнинг идентификацион коди) жорий этилгани туфайли Солиқ қўмитаси маҳалла миқёсида харид қилинадиган дори воситаларининг турлари ва миқдори тўғрисидаги маълумотларни олади.
Унинг сўзларига кўра, бу маълумотлар нафақат фискал сиёсат нуқтаи назаридан, балки Соғлиқни сақлаш вазирлигига ҳам зарур бўлиб, улар маҳаллалар шароитида касалликлар, ишлаб чиқарувчилар ва дистрибьюторлар ҳақида билиб олишлари мумкин бўлади.
Унинг айтишича, Солиқ қўмитаси фармацевтика бозори таҳлилини тайёрламоқда ва тез орада жамоатчиликка ушбу маълумотларга кириш имконияти очилади. Энди йил бошидан буён сотилган энг яхши 10 та дори, энг кўп тўқнаш келинадиган 10 та касаллик, энг яхши 10 та ишлаб чиқарувчи, квитанциялар сони, ўртача квитанция, сотилган дори воситаларининг умумий миқдори ва бошқаларни кўриш мумкин.
Шунингдек, маҳаллий ва импорт дори воситалари, жумладан, уларнинг миқдори ва суммаси бўйича ҳудудлар кесимидаги маълумотларни тайёрлаш режалаштирилган.
Шерзод Кудбиев 1 апрелдан (дорилар учун 12 фоизли ҚҚС қайтарилганидан кейин) Ўзбекистонда фармацевтика бозори айланмаси кескин пасайганини маълум қилди.
«Ўзимиздан нима учун бу содир бўлаётганини сўрашимиз керак. Тиббиёт муассасаларига боришни, [кўрсатилаётган] тиббий хизматлар ҳажмини 30−40 фоизга, айрим ҳолларда эса 80 фоизга камайтирдикми? Бу нимани билдиради? Бунга қандай муносабатда бўлишимиз керак?», — деб сўради ва тадбиркорларни биргаликда ечим топишга чақирди.
Унинг сўзларига кўра, 1 апрелдан бошлаб бир қатор дори воситаларига ҚҚС бўйича имтиёзлар (12 фоиз) бекор қилинар экан, ҳукумат ушбу чоранинг аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламларига таъсирини муҳокама қилган. Агар улар илгари ҚҚС тўловини Soliq иловаси орқали кешбэк шаклида гўшт, тухум ва сариёғ харид қилишда олган бўлса, жорий йилнинг январь ойида ун, шакар, дори-дармон ва тиббий хизматлар ҳам шундай товарлар қаторига қўшилган.
Бугунги кунга қадар Ижтимоий ҳимоя ягона реестрига киритилган 49 минг 455 нафар фуқарога 7,7 миллиард сўмлик дори воситалари учун кэшбек тўлаб берилди, деди қўмита раҳбари.
