Оқ уй веб-сайтига кўра, АҚШ президенти Жо Байден Америка демократик институтларида «ишонч ва жавобгарликни тиклаш» учун учта йирик ислоҳотни таклиф қилди.
Биринчи ислоҳот конституцияга ўзгартириш киритишни ўз ичига олади, бу «ҳеч бир президент қонундан устун эмаслигини ва ўз лавозимида бўлган вақтида содир этган жиноятлари учун таъқиб қилинишга қарши иммунитетга эга эмаслигини аниқ кўрсатиб беради».
«Бу мамлакат оддий, аммо чуқур тамойилга кўра асос солинган: ҳеч ким қонундан устун эмас. Америка Қўшма Штатлари президенти ҳам. АҚШ Олий суди судьяси ҳам. Ҳеч ким», — деб ёзди Байден The Washington Post`да эълон қилинган рукнида.
АҚШнинг амалдаги раҳбари собиқ президент Дональд Трампнинг даъвоси бўйича Олий суднинг 1 июлдаги қарорини ҳам танқид қилди. Суд, хусусан, собиқ президентлар шахсий хатти-ҳаракатлари учун эмас, балки расмий хатти-ҳаракатлари учун жиноий жавобгарликка тортилмаслиги ҳақида қарор чиқарганди. Байденнинг сўзларига кўра, бу «президентни қўлидан келганини қилишдан чеклайдиган нарса йўқ» деган маънони англатади.
Иккинчи ислоҳот доирасида Байден Олий суд судьяларининг ваколатларини 18 йил билан чеклашни таклиф қилмоқда, бу, унинг фикрича, «уларнинг мунтазам алмашинувини таъминлашга ёрдам бериши керак». Америка Конституциясига кўра, Олий суд судьялари умрбод хизмат қилади.
Учинчи ислоҳот Олий суд судьяларининг «совғаларни ҳисобга олиши, оммавий сиёсий фаолиятдан воз кечиши, ўзлари ёки турмуш ўртоқлари ўртасида молиявий ёки бошқа манфаатлар тўқнашуви юзага келган ҳоллардан воз кечиш»ни талаб қиладиган мажбурий хулқ-атвор кодексини жорий этишни назарда тутади.
CNN`нинг таъкидлашича, Байден 2021 йилда Олий судга таркибий ўзгартиришлар киритишни ўрганиш учун комиссия тузган, аммо у таклифлари амалга ошмаган. Бу вақт ичида АҚШ Олий суди демократлар танқидига учраган бир қанча баҳсли қарорлар қабул қилди. Улар орасида аборт ҳуқуқини бекор қилиш, таълимга қабул қилишда позитив дискриминациялар ва қуролга эгалик ҳуқуқларини кенгайтириш бор.
Байден таклиф қилган ислоҳотлар Конгресснинг маъқулланишини талаб қилади, унинг ҳозирги таркибига кўра бунга эришиш қийин бўлади, чунки Вакиллар палатасини республикачилар назорат қилади ва демократлар Сенатда сезиларсиз кўпчиликка эга. Конституцияга ўзгартириш киритиш барча штатлар иштирокидаги мураккаброқ жараённи ҳам талаб қилади, буни амалга ошириш деярли мумкин эмас, деб ёзади CNN.
- АҚШда президентлик сайловлари 2024 йил 5 ноябрда бўлиб ўтади. Дональд Трамп Республикачилар партиясидан номзодини қўймоқда. Демократлардан номзодини қўйишни режалаштирган Жо Байден пойгадан чиққанини эълон қилди. У Трамп билан муваффақиятсиз дебатдан кейин партиядошларининг босими остида шундай қарорга келди. Байден вице-президент Камала Ҳаррисни демократлар номзоди сифатида маъқуллади.
