Сирдарё туманида бир гуруҳ тадбиркорлар ҳокимлик биноси олдига тўпланди. «Газета.uz»га мурожаат қилган тадбиркорларнинг қайд этишича, улар қуёш панеллари ўрнатмагани учун ҳудудий электр таъминоти корхонаси томонидан асоссиз равишда электрдан узиб қўйилганидан норозилик билдирган.
«Электр тармоқларига борсак биринчи мажбурий деган жойида кейин ихтиёрий деди. Ихтиёрий бўладиган бўлса, унда бизга „светларни“ ёқиб беришлари керак ёки нимага ўчирганини асослаб бериши керак, булар асослаб бермади. Бу ерда тўпланган тадбиркорларнинг барчаси Сирдарё туман ҳудудий электр тармоқларидан келяпти. Бу тадбиркорларнинг барчасида „свет ўчган“. Туман ҳокимимиз жойида йўқ», — дейилади «Газета.uz»га тадбиркорлар жўнатган видеоларда.
Тадбиркорларнинг қайд этишича, электр энергиясини узиб қўйиш ҳеч қандай огоҳлантиришсиз, бирданига юз берган.
«Ҳеч қандай сабабларсиз электр энергияси узиб қўйилмоқда. Бошида қўнғироқ қилганимизда улар бу қуёш панеллари ўрнатиш билан боғлиқ эканини, бориб раҳбари билан гаплашишимиз кераклиги айтишди. Ҳудудий электр тармоқлари корхонасига борганимизда эса раҳбар биз билан гаплашишни ҳам истамади. Қаерга борсак боришимизни, қуёш панеллари ўрнатмагунимизча «свет»ни ёқишмаслигини айтишди», — деди «Газета.uz» суҳбатлашган тадбиркор.
Унинг қайд этишича, шундан сўнг тадбиркорлар ҳокимлик биноси олдига борган.
«Кейин биз тадбиркорлар туман ҳокимиятига бордик ва ҳокимни 3 соат кутдик. Ҳокимлик биноси олдидан ўтувчи йўлни тўсиб қўйгунимизгача бизга ҳеч қандай реакция билдиришмади. Кейин ҳоким келиб, биз билан йиғилиш ўтказди. Кейин унинг топшириғи билан барчамизнинг электр таъминотимиз тикланди. Биз ҳокимдан нега бундай бўлганига изоҳ сўрадик. У буни президентнинг ПҚ-57-сонли қарори билан изоҳлади. Биз эса қарорда ҳар бир тадбиркор албатта қуёш панели ўрнатиши шартлиги бўйича банд бор ёки йўқлиги ҳақида сўрадик», — дейди тадбиркор.
Ҳоким бунга жавобан қарорда бундай банд йўқлигини таъкидлаган.
«У бундай банд йўқлигини айтди. Биз ундай бўлса қайси асосда электр энергиясини огоҳлантиришсиз узиб қўйилганини сўрадик. Баъзиларнинг музлаткичида гўшт ва бошқа маҳсулотлар сақланаётган эди, баъзиларнинг „светини“ эрталабдан ўчириб қўйишган. Уларнинг маҳсулоти нима бўлган бўлса бўлган. Мен ўзим ҳеч нарса ишлаб чиқармайман, мен учун электр энергияси бошқа тадбиркорларга бўлганичалик зарур эмас. Лекин бизда турли маҳсулотлар, жумладан, гўшт билан савдо қиладиган тадбиркорлар бор», — дейди у.
Унинг таъкидлашича, бу воқеадан барча тадбиркорлар зарар кўрган.
«Барча тадбиркорлар жабрланди, барчасини электрдан узиб қўйишди. Шунчаки баъзи тадбиркорлар электрни ўчириб қўйишганидан кейин бизнинг кўз ўнгимизда қуёш панеллари ўрнатувчи тадбиркорлар билан шартнома тузиб ҲЭТКга олиб келди. Шундан кейингина раҳбар уларни тармоққа улаш бўйича топшириқ бера бошлади. Буларнинг барчаси кўз ўнгимизда бўлди. Қаерга борсангиз боринг, қуёш панелларини ўрнатмагунингизча электр таъминотини тикламаймиз дейишди», — дейди у.
Тадбиркорлар қуёш панеллари ўрнатишга мажбурланаётгани масаласида Kun.uz`га ҳам мурожаат қилган.
«Ҳудудий электр тармоқлари корхонаси тадбиркорларнинг «свети»ни ўчирган, шунча одам сарсон. Қуёш панелларини қўйиш учун мажбурлаб ўчиришяпти. Электр таъминоти корхонасига борсак, ихтиёрий дейди, аммо асослаб беришмаяпти нега бизни электрдан узишганини», — дея таъкидлаган нашрга мурожаат қилган тадбиркорлардан бири.
Бошқа бир тадбиркор эса озиқ-овқат маҳсулотлари савдоси билан шуғулланишини, музлаткич ишламаса маҳсулотлари бузилиб қолишини маълум қилган.
«Бу очиқчасига тадбиркорни «синдириш». Бир кунда кутилмаганда электрдан узиб қўйишяпти қуёш панели ўрнатмадинг деб. Музлаткичда гўшт ва бошқа маҳсулотлар бор. Улар бузилиб, истеъмолга яроқсиз бўлиб қолса, ортиқча харажатга тушаман, «минус»га кираман», — дейди у.
Kun.uz бу ҳолат бўйича материал эълон қилганидан сўнг ҳолатга «Ҳудудий электр тармоқлари» АЖ Сирдарё ҳудудий филиали муносабат билдирди. Қайд этилишича, бунга президент қарорлари ижроси Сирдарё тумани электр таъминоти масъуллари томонидан нотўғри талқин қилингани сабаб бўлган.
«Маълумки, президентнинг 2023 йил 16 февралдаги ПҚ-57-сонли, 2024 йил 31 майдаги ПҚ-222-сонли қарорларига асосан мамлакат бўйлаб тадбиркорлик субъектлари томонидан ўз эҳтиёжининг маълум қисмини муқобил энергия манбаларидан ишлаб чиқариш белгиланган. Ушбу қарорлар ижроси Сирдарё тумани электр таъминоти масъуллари томонидан нотўғри талқин қилинган. Оқибатда истеъмолчилар томонидан норозигарчиликлар юзага келган. Келгусида бу каби ҳолатларга йўл қўймаслик бўйича Сирдарё тумани электр таъминоти корхонаси масъуллари қатъий огоҳлантирилди», — дейилади муносабатда.
Аввалроқ Энергетика вазирлиги тадбиркорлар қуёш панеллари ўрнатишга мажбурланаётгани, бу ишни қилмаганлар эса электрдан узиш билан қўрқитилаётгани ҳақидаги хабарларга жавобан «қуёш панели ўрнатишга мажбурлаш йўқ»лигини таъкидлаганди. Ўзбекистон Либерал-демократик партияси эса ҳолатлар тасдиқланса, вазирлик ва идораларга депутатлик сўровлари юбормоқчи эканини қайд этганди.
Молиячи Отабек Бакиров тадбиркорларни қуёш панеллари ўрнатишга мажбурлашнинг асосий усули электрдан узиш, кундузги иш вақти давомида ўчириб қўйиш, шартнома бўйича лимитни камайтириш билан қўрқитиш бўлиб қолаётганини айтганди.
«Энг кулгилиси, айрим туманларда тадбиркорлардан қуёш панелларини ўрнатиш орқали генерацияни ошириш эмас, шунчаки панелларни сотиб олиш талаб қилинмоқда. Яъни энергозўравонларнинг мақсади ҳеч қандай энергосамарадорлик эмас, балки қайсидир муттаҳам корчалоннинг навбатдаги партиядаги қуёш панелларини қимматлаштириб ўтказишга айланиб кетган», — деб таъкидлаганди у.
Молиячи, шунингдек, қуйидагича саволни ўртага қўйганди: «Панелларни ўрнатиш ёки ўрнатмасликни балки бозорнинг ўзига ва тадбиркорларнинг ихтиёрига қўйиб берармиз?»
