Маҳаллалар уюшмаси Тошкент шаҳар бошқармаси бошлиғи Фурқат Маҳмудхўжаев Юнусобод туманидан ўтувчи Тошкент автомобиль ҳалқа йўли ҳудудида ҳаво сифати сезиларли даражада ёмонлашганини маълум қилди.
11 ноябрь куни тунда Facebook`да эълон қилинган видеомурожаатда ҳаво ҳарорати пасайиши билан ҳудуддаги иссиқхоналарда зарарли моддалар ёқилиши бошланиши ва бунинг ортидан шу ерда яшайдиган аҳоли касалланиши айтиб ўтилган.
«Чақалоқлар, кексалар ҳам шу ҳаводан нафас олмоқда. Одамлар турли касалликларга чалинган. Бу борада қандайдир ечим топиш керак. Барча масъул органлар муаммони ҳал қилиш учун бел боғлаши лозим», — деб таъкидлаган Фурқат Маҳмудхўжаев.
Тошкент шаҳри ҳокимлиги ушбу мурожаат юзасидан муносабат билдирди. Таъкидланишича, иқтисодий фаолиятнинг кенгайиши ва тадбиркорликнинг ривожланиши Тошкент шаҳри ва вилоятида жойлашган иссиқхона хўжаликларига ҳам таъсир кўрсатган. Бу ҳаво сифатининг ёмонлашувига, экологик мувозанатнинг бузилишига олиб келмоқда ва шаҳар аҳолисининг соғлиғига салбий таъсир қилмоқда.
Корхоналарнинг иситиш ускуналарида тегишли энергия манбаларидан, хусусан, қаттиқ ёқилғидан фойдаланишини текшириш мақсадида экологик рейд ўтказилмоқда, дейилади ҳокимлик муносабатида.
Экология бошқармаси, кадастр хизмати, ФВВ, ИИББ, Ўзгидромет, Солиқ қўмитаси ва ҳокимият ходимларидан иборат ишчи гуруҳ тузилган. Гуруҳ объектларга чиқиб, махсус ускуналар ёрдамида экологик меъёрларнинг бузилишини қайд этиб бормоқда.
Пойтахт ҳокимлиги ахборот хизматининг «Газета.uz»га маълум қилишича, ушбу ишчи гуруҳда юқорида номи саналган хизматларнинг раҳбарлари фаолият олиб бормоқда. Шунингдек, туманларда ҳам ижрочи ишчи гуруҳлар ташкил этилган бўлиб, бундай тузилмалар таркибига ҳудудий бўлинмалар ходимлари киритилган.
Қайд этилишича, аниқланган қоидабузарликлар бўйича, мавжуд вазиятни ўзгартириш учун қатъий чоралар кўрилмоқда. Кўмир қозонларидан фойдаланаётган объектларда кулнинг оғир ва енгил заррачаларини ушлаб қолувчи фильтрларни ўрнатиш мажбурийлиги белгиланган. Ўзига хос ҳид ва ҳаво рангини ўзгартирадиган бошқа материаллардан, масалан, шиналар ёки ёқилғи мойи (печь ёқилғиси)дан фойдаланадиган корхоналарга мавжуд ускуналарни фильтрлар ўрнатилган ҳолда кўмирга алмаштириш талаби қўйилган. Акс ҳолда, бундай корхоналар оғир экологик вазият юзага келган йилларда ўз фаолиятини вақтинча тўхтатиб туришга мажбур бўлади.
Қаттиқ ёқилғи асосида иситиш учун ички ёнув тизимларидан фойдаланадиган барча объектлар алоҳида ҳисобга олинди ва реестрга киритилди. Иситиш мавсуми давомида уларда махсус гуруҳлар томонидан режадан ташқари текширувлар ўтказилади. Атмосферани ифлослантириши мумкин бўлган барча объектлар, яъни иссиқхоналардан тортиб умумий овқатланиш корхоналаригача, шу жумладан, очиқ оловда таом тайёрланадиган муассасалар ҳам назоратга олинган.
Шаҳар маъмурияти аҳолини пойтахтдаги экологик вазиятга эътибор қаратишга ва ифлосланишнинг олдини олиш чораларини кўришга чақирган. Ҳокимият фаолиятни меъёрлаштириш ва замонавий экологик талабларга мослаштириш бўйича маслаҳат ёрдами кўрсатишга тайёрлигини билдирган.
Маълумот ўрнида, PM2,5 дисперсли заррачалари билан ифлосланган ҳаводан узоқ вақт нафас олиш болаларда ҳам, катталарда ҳам астма хавфини оширади. Макс Планк номидаги кимё институти (Германия) бошчилигидаги халқаро тадқиқот гуруҳи шундай хулосага келган.
Тадқиқот Макс Планк (Германия), Хитой Фанлар академиясининг Юқори энергия физикаси институти (Хитой), Вашингтон университети (АҚШ) ва Монаш университети (Австралия) номидаги Кимё институти олимлари томонидан олиб борилган.
Улар Шимолий Америка, Ғарбий Европа, Шарқий Осиё, Жанубий Осиё ва Африканинг 22 мамлакатида 25 миллионга яқин одам иштирок этган 2019 йилдаги 68 та тадқиқот маълумотларини таҳлил қилган. Уларнинг натижалари One Earth журналида чоп этилган.
Эслатиб ўтамиз, Бош прокуратура 22 октябрдан Тошкент шаҳри ва вилоятида атроф-муҳитга таъсири юқори бўлган корхоналарни текширишни бошлаганди. Назорат органи фильтрловчи ускуналарни ўрнатиш ишлари кечикаётганини таъкидлаган. Шу давр мобайнида пойтахтда 31 та корхонадан фақат 8 таси бундай ускуналарни ўрнатгани хабар қилинган.
Бош прокуратура пойтахт атмосфера ҳавосининг ифлосланишига нафақат қуруқ иқлим, қумли ва қумлоқ тупроқлар каби табиий омиллар, балки иқлим ўзгариши, саноат ва автотранспорт чиқиндилари ҳажмининг ортиши, мораторийга қарамай дарахтларнинг ноқонуний кесилиши, шунингдек, бош режалар тасдиқланмасдан амалга оширилаётган фаол қурилишлар ҳам таъсир қилаётганини қайд этган.
