2024 йил якунига кўра, Ўзбекистонга электр ва гибрид автомобиллар импорти биринчи марта анъанавий бензинли машиналар импортидан ошиб кетди. Бу ҳақда «Газета.uz» ўрганган Божхона қўмитаси маълумотларида келтирилган.

Ўтган йили Ўзбекистонга умумий қиймати 1,9 миллиард долларлик 80 235 та енгил автомобиль импорт қилинган. 2023 йилга нисбатан миқдор жиҳатидан ҳажм 7 фоизга (5710 бирлик), пул маблағлари бўйича эса 33,1 фоизга (-632,6 миллион доллар) камайган.

Ушбу ҳажмнинг 32 928 таси бензинли автомобилларга тўғри келиб, уларнинг импорти 36,3 фоизга камайган (51 699 та эди), пул ифодасида эса 1,18 миллиард доллардан 707,2 миллион долларгача (-40 фоиз) тушган. Йил давомида анъанавий автомобилларнинг импортдаги улуши 64,4 фоиздан 44,2 фоизга пасайган.

Шу билан бирга, экологик тоза транспорт воситалари импорти ошган. Хусусан, бензин ва электр ўтказмали гибрид автомобиллар импорти 42 фоизга кўпайиб, 12 300 донадан 17 480 донага етган. Қиймат ифодасида ўсиш 17 фоизни ташкил этиб, 339,3 миллион долларга етган. Импортдаги улуши 15,3 фоиздан 23,4 фоизга кўтарилган.

Электромобиллар етказиб бериш 1,5 баробарга — 16 084 тадан 24 095 тага ошган. Бироқ пул ифодасида уларнинг қиймати 48,2 фоизга — 224,8 миллион долларгача пасайган. Электромобилларнинг импортдаги улуши 20 фоиздан 32,3 фоизга кўтарилган.

Импорт қилинаётган электромобилнинг ўртача нархи деярли уч баробарга — 26 972 доллардан 9 330 долларгача (бу ҚҚС ва божхона йиғимларидан олдинги нарх), гибридларники — 23 570 доллардан 19 410 долларгача (-17,6 фоиз), ички ёнув двигателли автомобилларники эса — 22 858 доллардан 21 476 долларгача (-6 фоиз) камайган.

Шундай қилиб, гибридлар ва электромобилларнинг улуши 55,8 фоиз бўлиб, бензин аналогларидан (44,2 фоиз) юқори бўлиб чиқди, мутлақ қийматда эса — 33 564 га нисбатан 32 928.

Маҳсулот
2023 йил
2024 йил
миқдори
сўм
(минг доллар)

миқдори
сўм
(минг доллар)
Йўловчи автомобиллари

1 908 943,1

1 276 357,4
Бензинли автомобиллар
51 699,0
1 181 722,6
32 928,0
707 163,6
Гибрид автомобиллар
12 300,0
289 914,0
17 480,0
339 285,2
Электр автомобиллари
16 084,0
433 823,0
24 095,0
224 824,1
Дизель двигателли енгил автомобиллар
152,0
3483,4
22.0
5 084,4

Электромобиллар импортига акциз ва божхона божлари, шунингдек, автомобиль йиғимлари солинмайди. Электр ёки гибрид автомобилларда йўловчи ташувчи такси ҳайдовчилари 2030 йилгача лицензия олиш учун бож тўлашдан озод қилинган. 2023 йил бошидан бошлаб тадбиркорлар учун қувватлаш станцияларини ўрнатиш бўйича ҳам имтиёзлар жорий қилинган.

Бундан ташқари, электромобиль ва гибрид автомобилларни рўйхатдан ўтказиш (БҲМнинг 1,5 баравари ёки 562,5 минг сўм) бензинли машиналарга (БҲМнинг 6,84 баравари ёки 2,565 млн сўм) қараганда арзонроқ.

Газ қуйиш шохобчалари ва қиммат ёқилғи билан боғлиқ муаммолар ҳам ҳайдовчиларни электромобилларга ўтишга ундамоқда.