2024 йилнинг декабрь ойида Ўзбекистонда аҳоли томонидан сезилган инфляция даражаси аввалги ойга нисбатан (ноябрь — 14,1 фоиз) тезлашиб, 14,7 фоизни ташкил этди. Бу ҳақда Марказий банк матбуот хизмати хабар берди.
Бу 2023 йилнинг февраль ойидан (14,9 фоиз) энг юқори кўрсаткич ҳисобланади. Эслатиб ўтамиз, декабрь ойида мамлакатда йиллик расмий инфляция даражаси 9,8 фоизни ташкил этганди.
Инфографика: Марказий банк
Ҳудудлар кесимида сезилган инфляциянинг энг юқори кўрсаткичи Тошкент шаҳрида (18,3) фоиз қайд этилди, энг паст кўрсаткич эса Хоразм вилоятида (12,8 фоиз) кузатилди.
Ўтган ой давомида респондентлар энг кўп гўшт ва сут, бензин ва ёқилғи, электр энергияси ва табиий газ нархида юқори ўсишни сезган. Шунингдек, тухум нархида (ноябрда буни сўровнома иштирокчиларининг 15 фоизи қайд этган бўлса, декабрда 29 фоизи белгилаган) ва йўлкира ва ташиш хизматлари нархида (ноябрда 19, декабрда 27 фоиз) ўсиш кузатилганини таъкидлаган сўровнома иштирокчилари улуши сезиларли кўпайган.
Даромади 2 млн сўмгача бўлган ва 7 млн сўмдан кўп бўлган аҳолининг сезилган инфляция даражаси нисбатан юқори шаклланди.
Аҳоли орасида юқори сезилган инфляция даражасини ишлаб чиқариш соҳаси вакиллари қайд этган бўлса, нисбатан паст сезилган инфляция даражаси маиший хизмат соҳаси вакиллари томонидан қайд этилган.
Маълумот ўрнида, инфляциянинг расмий эълон қилинадиган даражаси аксарият уй хўжаликларининг талаблари асосида шакллантириладиган бўлиб, ўзида ИНИ (истеъмол савати)даги барча товар ва хизматларнинг умумий нарх даражасининг ўзгаришини акс эттиради. Шахсий (сезилган) инфляция бир шахс ёки оиланинг кундалик ҳаётида истеъмол қилинадиган товар ва хизматлар нархларининг ўзгариши асосида шаклланади.
Агар мунтазам равишда сотиб оладиган товарнинг нархи ошиб кетса, унинг нархи кундалик ҳаётда камдан-кам сотиб оладиган товарнинг нархидан кўра кўпроқ ўсгандек туюлади. Мунтазам равишда сотиб олинадиган товар учун тўлов бюджетнинг кичик бир қисми бўлишига қарамай (ушбу товар жуда қиммат бўлмаса ҳам), барибир у инсонда нархлар сезиларли даражада ошгандек таассурот уйғотади.
