Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси 24 январь куни бўлиб ўтган йиғилишида Меҳнат кодексига ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги қонун лойиҳасини концептуал жиҳатдан биринчи ўқишда қабул қилди, деб хабар қилди парламент қуйи палатаси матбуот хизмати.
Ҳужжат меҳнат жараёнида безорилик ва зўравонликни тақиқлаш ва олдини олиш, безорилик ва зўравонлик қурбонларига, шунингдек, бола туғилиши муносабати билан эркакларга ўртача иш ҳақи сақланиб қолган ҳолда қўшимча таътил беришни назарда тутади.
Хусусан, иш берувчилардан бошқа ходимни безовта қилганликда айбдор бўлган ходимни бошқа ишга ўтказиш ёки у билан тузилган меҳнат шартномасини бекор қилиш учун қонуний асослар тақдим этиш сўралади.
Депутат Сайдулло Азимовнинг бунда суд қарорисиз шахснинг айбсизлик презумпцияси бузилмайдими, деган саволига жавобан камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазири ўринбосари Раъно Турдибоева иш берувчи ушбу ҳуқуқдан касаба уюшмаси ташкилотининг хулосаси ва холис хизмат текшируви асосида фойдаланиши мумкинлигини таъкидлади. Шунингдек, тазйиқ ва зўравонлик қурбони ушбу фактни тасдиқлаш учун судга даъво аризаси билан мурожаат қилса, суд қарорига асосланиш мумкин.
Депутат Жаҳонгир Ширинов яна айбсизлик презумпцияси ҳақида сўради. Вазирлик вакили тазйиқ ва зўравонлик тушунчалари қонунга зид ҳаракатлар сифатида Меҳнат кодексига киритилаётганини таъкидлади.
«Бу ерда маъмурий ва жиноий жавобгарлик белгиланмаган, бу иш берувчининг мажбурияти эмас, балки ҳуқуқи сифатида киритилган. Меҳнат кодексида қонунга хилоф ҳаракатлар содир этишда айбни тан олиш тартиби мавжуд. Хизмат текшируви — механизмлардан бири. Ташкилотларнинг ички қоидалари билан белгилаб қўйилган бошқа механизмлар ҳам бор», — деди у.
Бундай ҳолатлар ахлоқ комиссиясида ёки ташкилот касаба уюшмаси вакили иштирокида муҳокама қилинади.
Қонунчилик палатаси спикери Нуриддин Исмоилов меҳнат муносабатларида тазйиқ ва зўравонлик нимани англатишини аниқ белгилаш зарурлигини таъкидлади.
Қонун лойиҳасида тазйиқ ёки зўравонликка учраган ходимларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш чоралари кўзда тутилган. Агар ходим бундай хатти-ҳаракатларнинг қурбони бўлса, унга қўшимча таътил берилиши мумкин.
Бундан ташқари, оилавий (маиший) зўравонликдан жабр кўрган шахсларни аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож тоифалари қаторига киритиш ва уларга ишга жойлашиш учун қўшимча давлат кафолатларини бериш таклиф этилмоқда.
Шунингдек, бола туғилганда оталар учун беш кунлик ҳақ тўланадиган таътил жорий этиш кўзда тутилган.
Бугунги кунда ҳомиладор ва уч ёшга тўлмаган боласи бор аёлларни тунги ишларга жалб этишга уларда бундай иш ҳомиладор аёл ва боланинг ҳаёти ва соғлиғига таҳдид солмаслигини тасдиқловчи тиббий маълумотнома бўлгандагина рухсат этилади. Шунингдек, ушбу тартибни оталарга (ота-оналар ўрнини босувчи шахслар) ҳам қўллаш режалаштирилган.
«Бола отаси билан яшайдиган ҳолатлар мавжуд. Илгари эркаклар шу сабаб хизмат сафарига чиқа олмагани учун бу қоидани жорий қилмоқдамиз», — деди бандлик вазири ўринбосари Раъно Турдибоева.
Қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилиш учун 111 депутат ёқлаб овоз берди, 12 нафари қарши, 6 нафари бетараф қолди, 9 нафари эса овоз бермади.
