Ўзбекистонда уй-жойлар қурилиши бўйича электрон платформа ишга туширилиши режалаштирилмоқда. Бу президентнинг 27 январдаги фармонида назарда тутилган.
Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигига Рақамли технологиялар вазирлиги билан биргаликда уч ой муддатда «Шаффоф қурилиш» тизими доирасида платформа яратиш топширилди.
Ҳужжатда айтилишича, платформа 2025 йил 1 июлда тўлиқ ишга тушиши режалаштирилган.
Улушдорларнинг маблағларини жалб қиладиган қурувчилар қуйидагиларни платформага жойлаштириши керак:
- қурилаётган бинонинг аниқ манзили;
- қаватлар, кириш йўлаклари, хонадонлари ва нотурар жойлар сони;
- майдон ва унга туташ ҳудуд;
- молиялаштирувчи тижорат банки тўғрисидаги маълумотлар;
- сотилган турар ва нотурар жойлар;
- лойиҳа-смета ҳужжатлари ва ижобий экспертиза хулосаси;
- қурилишни бошлаш санаси ва фойдаланишга топшириш муддати;
- қурилиш ҳолати ва бошқа маълумотлар.
Электрон платформага маълумотлари жойлаштирилмаган объектлар бўйича тузилган улушли шартномаларга нотариал ҳаракатлар амалга оширилмайди ҳамда бундай шартномалар давлат рўйхатидан ўтказилмайди.
Маълумотни платформага жойлаштирмаган қурувчилар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавобгарликка тортилади.
Қурилишни рўйхатга олишда Қурилиш вазирлиги маълумотларни тизимга киритиб, унинг кадастр органлари, тижорат банклари ва нотариуслар томонидан текширилишини таъминлайди.
Харидорлар платформада қурилиш-монтаж ишлари учун рухсатнома мавжудлиги, ишлаб чиқарувчининг рейтинги, унинг олдинги лойиҳалари, шартнома интизоми ва объектларни топшириш муддатларига риоя этилишини текшириши мумкин.
Тасдиқланган лойиҳалар доирасида қуйидагилар тақиқланади:
- объектлардаги хоналарнинг режалаштирилишига ўзгартириш киритиш;
- фойдаланишга топширилгунга қадар объектларнинг лойиҳа ҳужжатларига ўзгартириш киритиш;
- қурилиш ишлари якунланмаган объектлар жойлашган ер участкаларини бошқа шахсларга ўтказиш.
Кадастр агентлиги Рақамли технологиялар вазирлиги билан биргаликда 1 июлгача бўлган муддатда давлат рўйхатидан ўтказиш ва улушларда иштирок этиш шартномаларини солиқ органларига электрон шаклда тақдим этиш тизимини жорий этиши лозим, бунда шартнома бўйича талаб қилиш ҳуқуқи ва гаров ҳуқуқини бошқа шахсларга ўтказишни назарда тутилади.
Худди шу фармонга кўра, 1 июлдан бошлаб мамлакатда умумий уй-жой қурилишида эскроу-ҳисоб тизимига ўтиш бошланади. 2026 йилдан бошлаб улушдорларнинг маблағларини фақат шу тартиб орқали жалб қилиш мумкин.
Президент «Уй-жойнинг ягона ҳаётий цикли»ни жорий этиш таклифини ҳам маъқуллади. 1 июлдан бошлаб қурувчилар улушдорлар маблағини фақат нотариал тасдиқланган шартномалар орқали жалб қилиши мумкин. Қурилиш ишларининг камида 30 фоизи девелоперларнинг ўз маблағи ҳисобидан амалга оширилиши керак.
