Бизнесмен Илон Маск бошчилигидаги инвесторлар консорциуми ChatGPT чат-ботини ишлаб чиқарган OpenAI’ни назорат қилувчи нотижорат ташкилотини сотиб олиш учун 97,4 миллиард доллар таклиф қилди, деб хабар бермоқда New York Times.
OpenAI бош директори Сэм Альтман Маскнинг таклифига жавобан унинг Х ижтимоий тармоғида (собиқ Twitter) шундай деди: «Йўқ, раҳмат, лекин агар хоҳласангиз, Twitter’ни 9,74 миллиард долларга сотиб олишимиз мумкин».
«Фирибгар», — деб жавоб берди Маск.
Маск, Альтман ва бошқа бир қанча тадбиркор ва тадқиқотчилар 2015 йилда нотижорат ташкилот сифатида OpenAI’га асос солганди. 2018 йилнинг февралида Маск компанияни назорат қилиш борасидаги келишмовчиликлар туфайли OpenAI директорлар кенгашини тарк этган — у OpenAI’ни Tesla билан бирлаштириб, бош директор бўлишни хоҳлаганди. Альтман OpenAI директорлар кенгашига раислик қилди ва Microsoft ва бошқа сармоядорлардан пул йиғиш орқали нотижорат шуъба корхонасини яратди.
2023 йил ноябрь ойида OpenAI директорлар кенгаши ишонч йўқолганини баҳона қилиб, Альтманни тўсатдан ишдан бўшатган. Деярли барча OpenAI ходимлари унинг четлатилишига қарши чиқди. Компаниянинг 770 нафар ходимидан 730 дан ортиғи директор қайтиб келмаса, Альтманга эргашиш билан таҳдид қилинган очиқ хатга имзо чеккан. Беш кундан кейин Альтман OpenAI’даги лавозимига қайтган.
Қайтганидан кейин Альтман OpenAI’ни нотижорат компаниялар назоратидан қандай узоқлаштиришни ўрганишга киришди. Бунинг учун OpenAI ННТга бир марталик тўловни тўлаши ёки унга компаниядаги озчилик улушини тақдим этиши керак эди.
OpenAI’нинг 2000 дан ортиқ ходими бўлса-да, уни бошқарадиган нотижорат ташкилотда атиги икки ходим, 22 миллион доллар нақд пул ва бошқа активлар мавжуд. Маскнинг бунинг учун миллиардлаб пул тўлашга тайёр бўлишига сабаб, у OpenAI устидан қонуний назоратга эга, деб тушунтиради NYT.
Нотижорат ташкилотнинг активлари ҳали баҳоланмаган ва Маск ўз таклифи билан уларнинг қийматини аниқлашга ҳаракат қилмоқда. Унинг таклифи OpenAI’нинг тижорат бўлими нотижорат ташкилотдан мустақил бўлиш учун кўпроқ маблағ сарфлаши кераклигини англатиши мумкин, деб ёзади нашр.
Газета суҳбатлашган экспертларнинг фикрича, нотижорат OpenAI кенгаши ўз активларини адолатли бозор қийматида сотиши шарт. Маскнинг таклифи бу нархни жуда юқори қилади. Агар нотижорат ташкилот OpenAI’нинг нотижорат бўлимидан пастроқ нархни қабул қилса, у ҳукумат регуляторларига нима учун юқорироқ таклифни рад этганини тушунтириши керак бўлиши мумкин.
2024 йил август ойида Маск Альтман ва бошқа OpenAI вакилларини судга бериб, улар сунъий интеллектни ривожлантиришга интилишда фойдани жамоат манфаатидан устун қўйиб, шартномаларини бузганини даъво қилганди. Ноябрь ойида Маск АҚШ округ судьясидан OpenAI’нинг тижоратга киришига йўл қўймаслик учун дастлабки кўрсатма беришни сўраган.
Маскнинг OpenAI ва Альтманга қарши даъвосига кўра, асосчилар дастлаб унга инсоният манфаати учун сунъий интеллектни ривожлантиришга қаратилган нотижорат ташкилотни молиялаштириш учун мурожаат қилган, аммо энди у пул ишлашга қаратилмоқда.
«OpenAI учун, худди аввалгидек, хавфсизликка йўналтирилган очиқ манбага қайтиш вақти келди, — деди Маск душанба куни. — Биз бу содир бўлишига ишонч ҳосил қиламиз».
Охирги молиялаштириш босқичида OpenAI 157 миллиард долларга баҳоланди. Молиялаштиришнинг навбатдаги босқичи олдидан олиб борилаётган музокаралар давомида компаниянинг қиймати ҳозирда тахминан 300 миллиард долларга баҳоланмоқда.
- Январда OpenAI Америка технология гиганти Oracle, Япония SoftBank Group инвестиция компанияси ва БААнинг MGX давлат инвестиция фонди билан биргаликда АҚШда маълумотлар марказларини қуриш учун Stargate Project компаниясини яратаётгани маълум бўлди. Лойиҳанинг қиймати 500 миллиард доллар атрофида.
- АҚШ президенти Дональд Трамп Stargate лойиҳасини Американинг улкан салоҳиятини намойиш қилувчи «тарихдаги энг йирик СИ инфратузилма лойиҳаси» деб атади.
