Даниялик фаоллар АҚШ президенти Дональд Трампнинг Қўшма Штатлар Даниянинг автоном ҳудуди — Гренландия устидан назоратни қўлга киритиши кераклиги ҳақидаги баёнотига жавобан Калифорнияни АҚШдан сотиб олиш бўйича сатирик петиция бошлади, деб ёзмоқда CNN. Уни аллақачон 200 мингдан ортиқ киши имзолаган.
««Сиз қачондир харитага қараб, ўйлаганмисиз: «Биласизми, Данияга нима керак? Кўпроқ қуёш, пальмалар ва роликли конькилар»… Келинг, Калифорнияни Дональд Трампдан сотиб оламиз! Ҳа, янглиш эшитмадингиз. Калифорния бизники бўлиши мумкин», — дейилади Denmarkification («Данификация») сайтида эълон қилинган петиция матнида.
Петицияда Калифорниянинг бир қатор афзалликлари, жумладан, «Йилда 300 қуёшли кун», «технологик устунлик», авакадо плантациялари ва «Диснейленд» мавжудлиги келтирилган. Охирги номни эса «Ҳанс Кристиан Андерсенленд» деб ўзгартириш таклиф қилинмоқда.
«Викинг шлемидаги Микки Маус? Ҳа, марҳамат», — деб ёзади петиция муаллифлари ва Дания Калифорнияга «улкан эркинлик» бериши мумкинлигини қўшимча қилинди.
Уларнинг таъкидлашича, АҚШ президенти «Калифорниянинг энг катта ишқибози эмас» ва Трамп «тўғри нарх эвазига» у билан хайрлашишга тайёр бўлишига ишонч билдирган.
«Фуқароларнинг хоҳиш-иродаси-чи? Хўш, келинг, ҳақиқатга тик қарайлик — бу уни қачон тўхтатди? Агар Трамп Калифорнияни сотмоқчи бўлса, у Калифорнияни сотади», — дейилади петицияда.
Мурожаат муаллифлари бунинг учун 1 триллион доллар («плюс-минус бир неча миллиард») йиғишни таклиф қилмоқда. Агар сотиб олинса, улар Калифорниянинг номини Янги Дания деб ўзгартиришни, шунингдек, штатга Дания қадриятларини олиб келишни таклиф қилди: Голливуддаги ҳюгге, Беверли-Ҳиллзга велосипед йўлаклари ва кўчанинг ҳар бир бурчагига органик smørrebrød.
Петициянинг пастки қисмида шундай деб ёзилган: «Масъулиятдан воз кечиш: бу кампания 100 фоиз реал… фақат бизнинг орзуларимизда».
Кампания ташаббускори Ксавье Дютуанинг АР`га айтишича, бу ғоя унинг хаёлига Филиппинда таътилда бўлганида — америкалик сайёҳ Трампнинг Гренландия ҳақидаги таклифини баланд овозда муҳокама қилаётганини эшитганида — келган.
«Бу америкалик, айниқса, АҚШ каби барқарор демократия ҳисобланадиган мамлакатда, ҳар қандай давлат президенти учун бошқа суверен давлат ҳудудини босиб олиш таклифи ёки таҳдидининг қанчалик ғайритабиий ва бемаъни эканини тушунмаганга ўхшайди», — деб таъкидлади у.
Воқеалар ривожи
Трамп биринчи марта 2019 йилда, ўзининг биринчи президентлик муддатида Гренландияни сотиб олишни таклиф қилган эди. Президентликка қайта сайланганидан сўнг у бу масалани яна кўтарди.
«Гренландия бизга миллий хавфсизлик учун керак. Буни менга анча олдин, номзодимни қўйишдан анча олдин айтишган эди. Айтмоқчиманки, одамлар бу ҳақда анчадан бери гапиришади. Сизларда тахминан 45 минг киши бор. Одамлар аслида Даниянинг унга қонуний ҳуқуқи бор-йўқлигини ҳам билишмайди, лекин агар бор бўлса, ундан воз кечишлари керак, чунки у бизга миллий хавфсизлик учун керак. Бу эркин дунё учун. Мен эркин дунёни ҳимоя қилиш ҳақида гапиряпман», — деди Трамп 2025 йил январида.
Шунингдек, у орол устидан назоратни қўлга киритиш учун ҳарбий ёки иқтисодий босим ўтказиши мумкинлигини ҳам истисно қилмади.
«Бундай ҳолатга келишимизни тасаввур қилиш учун тасаввурим етмайди», — деди Дания бош вазири Метте Фредериксен Трампнинг таҳдидларига муносабат билдираркан.
АҚШнинг Гренландияга қизиқиши ортиб бораётгани яхши, аммо бу орол аҳолисига нисбатан «ҳурмат» билан амалга оширилиши керак, деди у.
Трампга Гренландия бош вазири Муте Эгеде ҳам жавоб қайтарди. «Гренландия Гренландия халқига тегишли. Келажагимиз, мустақиллик учун кураш — бизнинг ишимиз. Бошқалар, жумладан, данияликлар ва америкаликлар ҳам ўз фикрига эга бўлишга ҳақли бўлса-да, биз истерия ва ташқи босимга берилмаслигимиз керак… Келажак бизники ва уни биз шакллантиришимиз керак», — деди у.
CNN`нинг ёзишича, Трампнинг маслаҳатчилари ва иттифоқчилари Дания расмийларини унинг Гренландияни сотиб олиш нияти жиддийлиги ҳақида огоҳлантирган. Дания ҳукумати, ўз навбатида, Трампнинг Гренландияга бўлган иштиёқини тушунмайди, чунки АҚШ аллақачон орол билан ўн йиллик мудофаа шартномасига эга, бу эса у ерда Америка ҳарбий иштирокини сезиларли даражада ошириш имконини берган.
