АҚШ президенти Дональд Трамп маъмурияти гавжум вақтда Нью Йорк шаҳрининг марказий кўчаларига кириш учун тўлов олиш дастурини тўхтатишга қарор қилди, деб хабар бермоқда CNN ва New York Times.
«Нью Йорк штатига кириш учун тўлов режаси америкалик ишчилар синфи ва кичик бизнес эгаларига зарба бўлади. Ҳар бир америкалик иқтисодий аҳволидан қатъи назар, Нью Йорк шаҳрига кириш имкониятига эга бўлиши керак. Бу фақат танланганлар учунгина сақлаб қўйилмаслиги керак», — дейилади АҚШ транспорт вазири Шон Даффининг Нью Йорк губернатори Кэти Хокулга хатида.
Хатда Даффи Трамп унга 2024 йил ноябрь ойида Транспорт департаментининг бўлими — Федерал автомобиль йўллари бошқармаси (Federal Highway Administration, FHWA) томонидан берилган дастурни тасдиқлашни кўриб чиқишни буюрганини айтди.
Дастур 5 январда бошланган ва 60-кўчадан то Молия округининг жанубигача қамраб олганди. Ушбу «тирбандликни бартараф этиш зонаси» учун тўлов кўпчилик автомобиллар учун иш кунлари соат 5:00 дан 21:00 гача ва дам олиш кунлари соат 9:00 дан 21:00 гача 9 доллар қилиб белгиланган. Юклама камроқ соатларда эса 2,25 доллар. Истисноларга фавқулодда вазиятлар ва давлат транспорт воситалари, мактаб ва шаҳар автобуслари ва кам таъминланган ҳайдовчилар киради.
АҚШда илк бор йўлга қўйилган дастур ёрдамида шаҳар ҳокимияти метрополиснинг энг тирбанд кўчаларидаги тирбандлик муаммосини ҳал қилишга ва жамоат транспорти тизимини ривожлантириш учун 15 миллиард доллар йиғишга умид қилаётганди. Лойиҳалар доирасида метро сигнализация тизимини алмаштириш, метро бекатларида ногиронлиги бўлган йўловчилар ва аравачали ота-оналар учун шароит яратиш кўзда тутилган.
Транспорт вазирининг хатида дастурнинг тугаш санаси кўрсатилмаган. Metropolitan Transportation Authority (MTA, Нью Йорк штатида транспортни бошқарадиган орган) буйруқни бекор қилиш учун федерал судга даъво аризаси билан мурожаат қилганини билдирди.
«Тўрт йил ва 4000 саҳифалик федерал экологик экспертизадан сўнг ва тирбандликни бартараф этиш дастури якуний тасдиқланганидан атиги уч ой ўтгач, АҚШ Транспорт департаменти ҳолатни бутунлай тескарисига ўзгартиришга ҳаракат қилаётгани ажабланарли», — деди МТА раиси Жанно Либер.
Нью Йоркда туғилган ва Манҳеттенда уйга эга бўлган Трамп лавозимга киришганидан сўнг дастурни тугатишга ваъда берди ва Транспорт департаментининг буйруғини олқишлади.
«ТИРБАНДЛИККА ТЎЛОВ ЎЛДИ. Манҳеттен ва бутун Нью Йорк ҚУТҚАРИЛДИ. ЯШАСИН ҚИРОЛ!» — деб ёзди Трамп ўзининг Truth Social ижтимоий тармоғида.
Нью Йорк губернатори Трампга жавобан: «Биз қиролга тобе эмас, қонунлар халқимиз. Судда кўришгунча», — деб ёзди.
МТА маълумотларига кўра, январь ойида «тирбандликни бартараф этиш зонаси»га 2024 йил январига нисбатан 1,2 миллион кам автомобиль кирган. Ҳайдовчилар Манҳеттеннинг қуйи қисмидаги кўприклар ва туннелларни кесиб ўтиш учун 30% камроқ вақт сарфлади. Шаҳарнинг энг тирбанд кўчаларидан бири бўлган 34-кўча бўйлаб саёҳат вақти деярли ярмигача қисқарди. МТА’нинг таъкидлашича, шаҳар марказидаги бизнес туманлари 36 миллионга яқин ташриф буюрувчиларни қабул қилган, бу 2024 йил январидан 1,5 миллионга кўп.
