Колумнистлар
Бизнинг ОАВларимиз жим турган пайтда, хориж ОАВлари одамларимиз онгини эгалламоқда
Қандай қилиб ўзбекистонликлар онгига ўнлаб каналлари бор ва 500 млрд сўмдан кўпроқ бюджетга эга Миллий телерадиокомпания эмас, хорижий мамлакат телеканаллари таъсир кўрсатадиган бўлди? Комил Жалилов мақоласи.
Ўзбекистоннинг савдо баланси дефицити нега ўсиб бормоқда ва уни қандай бартараф этиш мумкин?
Сўнгги йилларда Ўзбекистонда савдо баланси дефицити ортиб бормоқда. Меҳнат мигрантларининг пул ўтказмалари ҳажман қисқариши хавфи кучаймоқда, Ўзбекистоннинг асосий ҳамкорларидан бири Россияда макроиқтисодий кўрсаткичларнинг пасайиши кутилмоқда, бу эса, ўз навбатида, Ўзбекистоннинг ушбу мамлакатга экспортига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Иқтисодиёт фанлари доктори, ЖИДУ профессори Нишонбой Сирожиддинов Ўзбекистоннинг яқин келажакдаги макроиқтисодий барқарорлигини таъминлаш имконини берувчи иқтисодий сиёсат йўналишларини таҳлил қилади.
Келгуси ойларда ўсимлик ёғи нархларининг ўсиши асосий муаммолардан бирига айланиши мумкин
Ўзбекистонда ўсимлик ёғи йиллик истеъмолининг тахминан тенг ярми импорт ҳисобидан қопланади. Бундай шароитда глобал бозорда юз бераётган ҳар қандай тебранишлар ички бозордаги нархга жиддий таъсир кўрсатади. Дунё бўйича жами ўсимлик ёғи экспортининг 64% ини таъминловчи Украина ва Россиядаги сиёсий-иқтисодий вазият жаҳон бозорида, шу жумладан, Ўзбекистонда ўсимлик ёғи нархларининг кескин ўсишига олиб келиши мумкин, дейди иқтисодчи, «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев.
Хўш, ким жавоб беради? «Заковат» билимдони ва UzQuiz асосчиси Саидкамол Абдуразаков билан суҳбат
20 йилдан ортиқ вақт давомида ақл жанглари майдони бўлиб келаётган «Заковат» кўплаб билимдонларни халққа танитди. «Газета.uz» заковатчилар билан интервьюнинг навбатдаги қисмида «Заковат» билимдони, UzQuiz асосчиси ва бошловчиси Саидкамол Абдуразаков билан суҳбатни тақдим этади. У клубга қандай аъзо бўлгани, «Заковат» ўйини бошловчиси сифатидаги тажрибаси ва китобларнинг инсон ҳаётидаги ўрни ҳақида гапирди.
Давлат харидларидаги коррупциядан қандай қутилиш мумкин?
Коррупцион схемаларнинг давлат, жамият ва тадбиркорликка етказадиган зарари мамлакат ривожланишига тўсиқ бўлади. ТДЮУ «Бизнес ҳуқуқи» кафедраси мудири Хусаин Раджапов давлат харидларида учраши мумкин бўлган коррупцион схемаларни таҳлил қилди ва ушбу қоидабузарликларга қарши кураш самарадорлигини ошириш бўйича таклифлар билдирди.
Галина Саидова савдони либераллаштириш бўйича иқтисодчиларнинг фикрларига жавоб қайтарди
Президент маслаҳатчиси ўринбосари Галина Саидова иқтисодчилар Беҳзод Ҳошимов, Ботир Қобилов ва Отабек Бакировнинг Тошкент инвестиция форумидаги унинг нутқи юзасидан фикр-мулоҳазалари билдирилган «Газета.uz» материалига жавоб қайтарди. «Дарсликдаги нормалар ҳеч бир давлатда бевосита ишламайди».
Солиқ имтиёзлари ички бозорда гўшт ва картошка нархларига қандай таъсир қилди?
2021 йилнинг октябрь ойида президент қарори билан гўшт ва картошка маҳсулотлари реализацияси ва импорти ҚҚСдан озод қилинган эди. Ушбу солиқ имтиёзлари натижасида қисқа муддатга савдонинг эркинлашуви ички бозорда нарх ўсишининг нисбатан секинлашишига хизмат қилган. «Газета.uz» колумнисти, иқтисодчи Миркомил Холбоев импортга тўсиқларнинг бекор қилиниши импорт харажатларини қисқартиришини ва истеъмолчиларни бойроқ қилишини таъкидлайди.
Замонавий фандаги «лохотрон»
Қандай қилиб Scopus базасидаги журналларда (ва юқори импакт-факторли журналларда) мақола эълон қилиш талаби Ўзбекистонда кенг кўламли фирибгарлик, кўзбўямачилик ва илм-фанни таҳқирлашга олиб келди — бу ҳақда файласуф ва антрополог Валерий Хан мақоласида. Мақола аввал эълон қилинган «Ҳамма SCOPUS`да мақола чиқарсин!» мақоласининг давомидир.
Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни истеъмолчиларнинг камбағаллашиши эвазига ҳимоя қилиш қанчалик тўғри?
2021 йилда ички истеъмолчиларга автомобиль етказиб берилиши бир неча маротаба кечиктирилган бўлса-да, автомобиль экспорти сезиларли даражада ошган. «Газета.uz» колумнисти, иқтисодчи Миркомил Холбоев автомобиллар импортига тўсиқларни камайтириш миллий иқтисодиётга қандай фойда келтириши мумкинлиги ва миллий автомобилсозлик нима сабабдан ҳимоя қилиниши ҳақида фикр юритади.
Бошқаларнинг ногиронлигини кўриб, илҳомланиш инсонийликка қанчалик тўғри келади?
«Газета.uz» колумнисти Дилмурод Юсупов ногиронлиги бўлган инсонларни бошқаларда шукроналик ҳиссини уйғотиш мақсадида восита сифатида ишлатишни қоралади. «Бошқа инсонларнинг ногиронлик ҳолатини кўриб, илҳомланиш қанчалик инсонийлик фазилатларимизга тўғри келади?», — дейди у.
Миллий автомобиль заводимиз шунчалик ҳимоя қилишга арзийдими?
Автомобилсозлик соҳасида кутилаётган ўзгаришлар истеъмолчиларга фойда келтирадими? «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоевнинг фикрича, импорт божларининг пасайтирилиши ички бозорга деярли таъсир кўрсатмайди ва фақат энг бой аҳоли манфаатларига хизмат қилади. Иқтисодчи жамият ҳақиқий фойда кўриши учун савдони эркинлаштириш муҳимлигини таъкидлайди.
Ҳамма SCOPUS`да мақола чиқарсин!
Бир неча йиллардан буён илмий-тадқиқот институтлари олимлари, университет ўқитувчилари ҳамда докторантлардан Scopus ва Web of Sciences халқаро маълумотлар базаларида индексланган журналларда мақолалар чоп этиш талаб қилинмоқда. Уларсиз докторантлар аттестациядан ўтмайди, ўқитувчилар эса ишдан бўшатиш билан таҳдид қилинади. Нима учун бу талаблар асосли эмас ва бу маҳаллий илм-фан ривожига қандай салбий таъсир кўрсатади — «Газета.uz» колумнисти, файласуф ва антрополог, Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети доценти Валерий Хан бу ҳақда фикр юритади
Шакар заводлари бизга керакми?
Протекционизм ҳар доим таъкидланганидек, ёмон ва зарарли қарор. Унинг қанчалар зарарли эканлигини 2020−2021 йилги шакар бозоридаги тенденциялардан ҳам кўриш мумкин. Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни ҳимоя қилиш истеъмолчиларнинг камбағаллашишига олиб келиши ҳақида — «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев мақоласида.
Хоразм давлатидан Совет иттифоқигача. Ҳозирги Ўзбекистон ҳудудида қайси давлатлар ҳукмронлик қилган? — видео
Милоддан аввалги VI асрдан ХХ асрга қадар замонавий Ўзбекистон ҳудудида йигирмадан ортиқ давлатлар ҳукм сурган. «Газета.uz» geacron.com тарихий хариталар платформасига асосланиб, Ўзбекистон ҳудудида асрлар оша ҳукмронлик қилган давлатлар харитасини тақдим этади.
Ўқитувчиларнинг камбағаллашиб бориши ва унинг оқибатлари ҳақида
Сўнгги йилларда ўқитувчиларнинг ойлик маошлари бошқа соҳа вакилларининг ойлигига нисбатан секинроқ ўсган, натижада таълим соҳаси вакиллари жамиятнинг бошқа вакилларига нисбатан камбағаллашган. «Газета.uz» колумнисти, иқтисодчи Миркомил Холбоев ўқитувчиларнинг реал даромадлари қандай камайиб борганлиги ва бунинг оқибатлари ҳақида.
Ташқи савдо дефицитининг ўсиши. Бу миллий иқтисодиётимиз учун хатарлими?
2021 йилда Ўзбекистон ташқи савдо дефицити 8,8 млрд долларга етди. Айримлар импорт ҳажмининг экспортдан юқори бўлишини иқтисодиёт учун хатарли деб ҳисоблайди. Иқтисодчи Миркомил Холбоев дефицитни камайтириш мақсадида қўлланиладиган ҳар қандай чоралар унинг ошишидан кўра хатарлироқ бўлиши мумкинлигини таъкидламоқда.
Айбсиз айбдорлар ёки Давлат солиқ қўмитасига бир нечта савол
Солиқ қонунчилигидаги янгиликлар қандай қилиб электрон ҳисоб-фактурада компания фаолиятининг муваффақиятига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган янги сирли устуннинг пайдо бўлишига олиб келганлиги, ушбу устуннинг қонун ҳужжатларига қай даражада мувофиқлиги ва ҚҚС тўловчилари дуч келаётган бошқа маъмурий муаммолар ҳақида Владимир Срапионов ёзади.
Ҳукумат қарорлари, ота-оналарнинг маълумоти ва даромади, боладаги билим олишга рағбат — таълимдаги тенгсизликнинг илдизи қаерда?
Таълимни юқори босқичга кўтариш ва малакали кадрлар тайёрлаш учун мамлакатда таълимни ривожлантиришга қаратилган давлат сиёсатининг ўзи етарли эмас. Юқори академик кўрсаткичларга эришишда институционал омиллардан ташқари, ота-онанинг маълумоти ва даромад даражаси, улар томонидан болаларга ажратилган вақт, оилавий муҳит ҳамда боладаги таълим олишга бўлган рағбат ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Иқтисодчи Муқаддамхон Саидрасулова — таълимдаги тенгсизликка таъсир қилувчи омиллар ҳақида.
Тажрибалар майдончаси
Ўтган ҳафтада ОТМларга кириш тест синовлари тартибини яна ўзгартирувчи янги қарорлар қабул қилинди. «Газета.uz» колумнисти Комил Жалилов таклиф этилаётган янгиликларни умумхалқ муҳокамасидан ўтказиш ҳамда ўзгаришларни илмий асослаш зарурлиги тўғрисида ёзади.
«Тарихимизда ишлатган жуда эски технологияларни ҳатто XXI асрда қўллашни бошламадик» — Беҳзод Ҳошимов зинасиз аэропорт ва трамвай ҳақида
Иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов Ўзбекистон технологияларда анча қолиб кетганлигини таъкидлаб, буни аэропорт терминали зинали қурилганлиги ва яқин ўтмишда трамвайлардан воз кечилганлиги билан тушунтириб берди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг