Халқаро NASA Space Apps Challenge 2024 хакатонида Ўзбекистондан 35 жамоа қатнашди. Глобал босқичга йўл олган уч жамоа энди ўз лойиҳалари билан бош мукофот — NASA (АҚШ)нинг тадқиқот марказига саёҳат учун кураш олиб боради. «Газета.uz» хакатоннинг Ўзбекистон босқичи қандай ўтгани ҳақида ҳикоя қилади.
Оқ уй АҚШнинг NASA космик агентлигига Ой ва бошқа самовий жисмлар учун ягона вақт стандарти ишлаб чиқишни топширди. Бу Ой атрофидаги космик кемалар ва сунъий йўлдошлар учун вақт эталони бўлиб хизмат қилади.
Intuitive Machines компанияси ишлаб чиққан «Оддисей» учувчисиз қўниш модули Ой сатҳига қўнди. «Америка ярим аср деганда биринчи марта Ойга қайтди», — деди NASA раҳбари Билл Нельсон. АҚШ аппарати сўнгги бор 1972 йили, астронавтларни олиб чиққан «Аполлон-17» миссияси доирасида Ойга қўнган эди.
NASA`нинг Orion космик кемаси Ойга учиб бориб, Ернинг сунъий йўлдоши атрофидан айланиб ўтди. Мазкур Artemis I миссияси одамларни Ойга олиб чиқиш, унда узоқ муддат қолиш ва Марсга кейинги парвозларни амалга ошириш лойиҳасининг бошланиши бўлади. Кейинги парвозда уни одамлар бошқариб бориши мумкин.
Халқаро космик станция фазо чиқиндилари билан тўқнашувдан қочиш мақсадида манёврни амалга оширди. NASAнинг хабар беришича, бу «Космос-1408» совет сунъий йўлдоши бўлагидан узоқлашиш учун қилинган.
Тошкентда ўтказилган хакатонда учта жамоа — «SpaceY», «Astrea» va «AvacadOS» ғолиб бўлди. Улар Ўзбекистон номидан NASAнинг халқаро танловида иштирок этиш учун йўлланмани қўлга киритди.
NASA агентлигининг DART камикадзе-зонди Диморф астероиди билан тўқнашди. Бу инсониятнинг космик жисмларнинг траекториясини ўзгартириш ва Ер сайёрасини ҳимоя қилиш борасидаги илк уринишидир.
NASA энг кучли James Webb космик телескопи томонидан олинган илк суратларни эълон қилди. Уларда — коинот қаърининг олис ёшлиги: юлдузлар ва галактикаларнинг туғилиши ва ўлими, қора туйнуклар ҳамда улкан космик чанг булутлари акс этган.
SpaceX компаниясининг космик кемаси тўрт нафар сайёҳдан иборат тўлиқ тижорат рейсини ХКСга етказди. Улар Ер орбитасида тахминан 10 кун бўлишади.
ESA ва NASA ҳамкорлигида амалга оширилаётган миссия — Solar Orbiter автоматик космик аппарати қуёшнинг кузатувлар тарихидаги энг яқин тасвирларини тақдим этди. Суратлар қуёш орбитасидан тахминан 75 млн км узоқликда, яъни қурилма Ер сайёраси ва Қуёш ўртасидаги масофага етганида олинган.
Curiosity марсоходи Марсдаги булутларнинг расмларини эълон қилди. «Эрта» булутлар деб номланувчи мазкур булутлар таркибий жиҳатдан Қизил сайёра учун одатий булутлардан фарқ қилади ва қуёш ботишида кўплаб ранглар билан порлайди.
Нура ал-Матруш араб давлатларидаги илк аёл-астронавтга айланади. У ва Муҳаммад ал-Мулла БААда 4 минг нафар номзод орасидан танлаб олинди. Улар тез орада NASA астронавтлар тайёрлаш дастурига қўшилишади.
NASA Perseverance Марсни ўрганувчи қурилмаси режалаштирилганидек Марсдаги Езеро (Jezero) кратерига қўнди. Унинг вазифаси Марс сайёрасидан грунт (тупроқ) намуналарини олиб келиш.
Тайвань оролида 200 кун мобайнида коронавирусга чалиниш янги ҳолатлари кузатилмаганлиги, NASA ва ЕSA Ой яқинида орбитал станцияни яратиши, Кипрда карантинга қарши намойишлар ва бошқа янгиликлар — «Газета.uz»нинг жаҳон янгиликлари дайжестида.
Ойнинг Қуёшга қараган томонида биринчи марта сув излари борлиги аниқланди. Сув молекулалари осмон жисмининг жанубий қисмидаги Клавиус кратеридан топилган.
SpaceX компаниясининг Crew Dragon космик кемаси иккита космонавт билан бирга илк космик парвозидан кейин Ерга хавфсиз тарзда қайтиб келишди. Миссия 64 кун давом этди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг