Президент фармони билан йил охиригача Аи-80 бензинидан фойдаланиш ва сотишни чеклаш учун «барча кучларни сафарбар қилиш» белгиланди. Шу билан бирга, аҳоли «сифатли, экологик тоза ва арзон ёқилғи» билан таъминланиши керак.
Президент фармони лойиҳаси билан 2025 йил якунигача Ўзбекистонда «Евро-4»дан паст экологик тоифадаги ёқилғини сотиш ва ишлатишни чеклаш таклиф этилмоқда. Аввалроқ Аи-80 бензиндан воз кечиш мақсади 2028 йилга қолдирилганди. Шунингдек, ИЭСларда мазутдан фойдаланишни тақиқлаш режалаштирилмоқда.
1 январдан Ўзбекистонда аввалроқ хусусийлаштирилган энг йирик ёнилғи қуйиш шохобчаларидан бўлмиш Carvon (UNG Petro) тармоғида Аи-80 маркали бензин 6900 сўмдан 8150 сўмгача қимматлашди. Йиллик ҳисобда нарх деярли 34 фоизга ошди.
Энергетика вазирлиги биржа савдоларига чиқарилаётган кунлик автобензин ҳажми тўрт баробар оширилганини маълум қилди. 6 декабргача 2000 тонна Аи-80 бензини чиқариб келинган бўлса, 12 декабрь куни бу миқдор 8000 тоннадан ошди. Шунга қарамай, бензин нархи деярли ўзгармаяпти.
Ўзбекистонда Аи-80 бензинидан фойдаланишни тақиқлаш 2028 йилдан босқичма-босқич амалга оширилиши режалаштирилмоқда. Аввалроқ 2025 йилдан бошлаб ушбу маркадаги ёнилғидан воз кечилиши хабар қилинган эди.
Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи ноябрь-декабрь ойларида Аи-91 ва ундан юқори турдаги бензинни кўпроқ ишлаб чиқаришни бошлайди, 2025 йил бошидан эса Аи-80 ишлаб чиқаришдан бутунлай воз кечиш режалаштирилган, деди «Ўзбекнефтгаз» АЖ раҳбари ўринбосари Одил Темиров.
Франциянинг Axens компанияси Бухоро нефтни қайта ишлаш заводини модернизация қилиш доирасида қатор қурилмаларни лойиҳалаштиради. Лойиҳа «Ўзбекнефтгаз»га Аи-80 бензин ишлаб чиқаришдан воз кечиб, 1 млн тоннадан ортиқ Евро-5 синфидаги Аи-92 ва Аи-95 бензинларини ишлаб чиқаришга ўтиш имконини беради.
26 февралдан UNG Petro ёнилғи қуйиш шохобчаларида Аи-80 бензини нархи 6800 сўмдан 7000 сўмгача қимматлашди. Охирги бир ой ичида ушбу маркадаги бензин тақчиллиги кузатилмоқда.
Ўзбекистондаги барча «заправка»ларда Аи-80 бензинига 8 минг сўмлик юқори нарх чегарасини белгилаш режалаштирилмоқда. Бундан ташқари, рақобатни ривожлантириш учун «Татнефть», «Лукойл», «Газпромнефть» ва Saneg компанияларини 80 дан ортиқ «заправка» қурилишига жалб этиш режалаштирилган.
Ўтган йилда Аи-80 бензинига акциз солиғи вақтинча бекор қилингани сабабли давлат бюджетига 100 млн доллар камомад етди, шунга қарамай, Ўзбекистон аҳолиси бу имтиёздан деярли наф кўрмади. Энергетика вазирлиги бундан асосан тадбиркорлар фойда кўрганини тасдиқлади.
Ўзбекистонда 1 апрелдан Аи-80 бензинига нисбатан акциз солиғи ставкаси 12 фоизга, Аи-91 ва ундан юқори бензин учун ўзгаришсиз қолади. Қарор зарарли газларнинг аҳоли саломатлигига салбий таъсирини камайтириш билан изоҳланди, бироқ акциз солиғи экологик тоза ёнилғи турларига нисбатан ҳам оширилади.
31 декабрда Аи-80 бензинига жорий этилган акциз солиғини «ноль» ставка қўллаш якунига етди. Энди UNG Petro ёнилғи қуйиш шохобчаларида ушбу маркадаги бензин нархи 6800 сўмдан сотилмоқда (бунгача 6050 эди), хусусий шохобчаларда эса қимматроқ.
Биржада Аи-80 бензинини сотиш лимитининг 5 тоннадан 10 тоннага оширилиши талабнинг бир неча баробар ортишига ва харидорларнинг икки баравар қисқаришига олиб келди, деб ёзмоқда Spot. Айрим АЁҚШлар фаолиятини тўхтатди. Биржада нарх чеклови ҳам киритилган бўлиб, бу «бозор тамойилларига зид».
Рақобатни ривожлантириш қўмитаси бензин сотиб олишдаги чекловлар туфайли тақчиллик эҳтимоли борлиги ҳақидаги хабарларни рад этди. Қўмитага кўра, 17 октябрдан бензин хариди лимити 5 тоннадан 10 тоннага оширилган. Тақчиллик ва нархларнинг ошишига йўл қўймаслик бўйича ишчи гуруҳлар тузилади.
Жаҳонда нефть нархи пасайса ҳам, Ўзбекистонда бензин нархи тушмагани учун «монополистлар ўз қоидаларига содиқ» дея айбланган UNG Petro бу даъволарни «ноўрин» деб атади.
«Ўзбекнефтгаз» АЖ ўз ёнилғи қуйиш шохобчаларидаги узун навбатларни биржа орқали олинган бензиннинг баъзи хусусий АЁҚШларда сотилмаётгани, нархлар сунъий оширилаётгани, шунингдек, талабни қондириш учун ишлаб чиқариш қуввати етишмаслиги билан изоҳлади.
«Ўзбекнефтгаз» компанияси АИ-80 бензинига талаб ортиб бораётганини қайд этди, бироқ АЁҚШларида ушбу маркадаги ёқилғи тақчиллиги кузатилаётгани ҳақидаги хабарларни инкор этди.
Импорт қилувчилар томонидан юқори октанли автобензиннинг четдан келтириши камайиши натижасида, Аи-80 русумли автобензинга бўлган талаб ортмоқда, деб хабар берди «Ўзбекнефтгаз».
Жума кунидан «Ўзбекнефтгаз» компаниясига қарашли республикадаги барча ёқилғи қуйиш шохобчаларида «АИ-80» маркали бензин нархи 6500 сўмгача арзонлаштирилди.
2022 йилдан бошлаб «Ўзбекнефтгаз» АИ-80 бензинини ишлаб чиқаришни босқичма-босқич тўхтатишни режалаштирмоқда. Биринчи марта бундай режалар 2020 йилнинг июнь ойида эълон қилинган эди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг