Ўзбекистонда озиқ-овқат маҳсулотларининг истеъмол нормалари ҳар 3 йилда қайта кўриб чиқилиши белгиланмоқда. Қишлоқ хўжалиги вазирлиги озиқ-овқат хавфсизлиги соҳасидаги ваколатли давлат органи ҳисобланади.
Ўзбекистонда озиқ-овқат экспорти 2023 йилга нисбатан 1,2 баробарга ўсиб, 2 млрд доллардан ошди. Аммо 64 та туманда экспорт 2023 йилга нисбатан камайган, ундан 17 тасида 50 фоизга ҳам етмаган. Президент ҳокимларни дунёдаги оғир вазиятни ҳисобга олиб, янги имкониятларни ишга солиш ҳақида огоҳлантирди.
Бош вазир Абулла Ариповга кўра, Ўзбекистон 2017−2023 йилларда қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат секторига халқаро молия институтларидан 2,5 млрд доллар инвестиция ва грант маблағларини жалб этган. У, шунингдек, 2030 йилгача озиқ-овқат ишлаб чиқаришни 2 баробар кўпайтириш режалари ҳақида гапирди.
Рақобат қўмитаси Тошкент шаҳридаги дўконлардан назорат учун сотиб олинган 8 номдагиси озиқ-овқат маҳсулотини лаборатория синовлари амалдаги ҳужжатларга номувофиқ деб топганини маълум қилди.
Президент қарори билан «Қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат соҳасидаги лойиҳалар маркази» лойиҳа офиси ташкил этилмоқда. Аввалроқ соғлиқни сақлаш ва таълим соҳаларида лойиҳа офислари ташкил этилган эди.
Ўзбекистонда бош вазир раҳбарлик қиладиган мева-сабзавот ва озиқ-овқат экспорти бўйича комиссия тузилади. Президент савдо уйларини тадбиркорлар бошқарувига бериш, томорқасида мева-сабзавот етиштираётганларни ўзини ўзи банд қилган шахс сифатида кўриш ва бошқаларни қўллаб-қувватлади.
Ўзбекистонда 2025 йил 1 мартгача қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат маҳсулотлари ҳамда уларнинг бозордаги нархлари тўғрисидаги доимий, ишончли ва аниқ маълумотлар билан таъминлайдиган «Электрон агросаноат бозори» ахборот тизими ишга туширилади ва Миллий ахборот платформаси билан интеграцияси қилинади.
Президент мутасаддиларга вилоят ҳокимлари билан биргаликда 25 турдаги озиқ-овқатни Ўзбекистонда ишлаб чиқаришни бошлаш топшириғини берди. Бу корхоналарда халқаро стандартлар жорий этилади, уларга хориждан малакали технолог ва маркетологлар жалб қилинади.
Ўзбекистонда бодринг нархи кескин — 9 минг сўмдан 25 минг сўмга, узум эса 45 минг сўмдан 90 минг сўмгача кўтарилди. Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ўтган йилларда ҳам нархлар ноябрь ойи ўрталарида ошганини эслатиб, буни мавсумий ҳолат сифатида изоҳлади. Аномал совуқ таъсирида 18 фоиз маҳсулот йўқотилган.
Март ойида инфляция даражаси 1,01%ни ташкил этди, бу 2022 йилнинг шу ойидагидан паст, лекин 2021 йилдагидан кўп. Сут нархининг ошиши давом этди, шакар 4,7%га, гуруч 4,6%га қимматлади. Мева-сабзавотлардан қовоқ, помидор ва карам энг қимматлаган маҳсулот бўлди. Тошкентда палов нархи 4,5%га ошди.
Ўзбекистонда 1 майдан ижтимоий реестрга кирган аҳолига мол, қўй ва парранда гўшти, тухум ва ўсимлик ёғи харид қилса, қўшилган қиймат солиғи қайтарилади. Шунингдек, аҳолига берилган ерларда кўчат, уруғ, ўғит ва техника етказиб бериш учун жами 500 миллиард сўм берилади.
Ўзбекистонда озиқ-овқат саноати масалалари бўйича изланиш олиб борадиган 3 та таълим муассасаси: халқаро институт, унинг ҳузурида махсус марказ ва техникум очилади. Бу бўйича президент қарори қабул қилинди.
Ўзбекистонга АҚШдан 131 тонна озиқ-овқат ёрдамининг йиллик партияси етказилди. Кундалик калория ва оқсил миқдорини оширишга мўлжалланган сабзавот ва дуккакли ўсимликлардан иборат озуқавий аралашма силга чалинган беморларни даволаш муассасалари ҳамда «Саховат» ва «Мурувват» уйларига тарқатилади.
Президент кўрсатмасига биноан сабзавот, дуккакли ва мойли экинлар бўйича уруғлик, ўғит, ёқилғи, ўсимликлар ҳимояси ҳамда айланма маблағ учун гаровсиз кредит ажратиш тизими йўлга қўйилади. Шунингдек, фермерларга ҳосилни суғурталаш харажатларининг 50 фоизи давлат ҳисобидан қоплаб берилади.
9 мингга яқин савдо шохобчасида товарларни сотиш шароитлари текширилганида, 1033 та чакана савдо қоидаларини бузиш ҳолати аниқланди. Жумладан, товарлар қуёш нури остида ёки музлатгичли витриналар ва музлатгичлардан ташқарида сақланаётгани маълум бўлди.
Май ойида инфляция 1 фоизгача тезлашди, ўтган йилнинг май ойида эса бу кўрсаткич 0,5 фоизни ташкил этган эди. Президент барча маҳалла ва қишлоқларнинг асосий маҳсулотлар билан таъминланганлик даражасини ўрганиш, зарур ҳолларда бошқа ҳудудлардан етказиб беришни тезлаштириш бўйича ҳокимларга топшириқ берди. Паррандачилик корхоналарига тухум нархини оширмагани учун миннатдорчилик билдириб, уларни қўллаб-қувватлаш чораларини маълум қилди.
Шавкат Мирзиёев жаҳон бозорида озиқ-овқат нархи кун сайин ортиб бораётгани, жумладан, буғдой нархи йил бошидан бери 30 фоизга қимматлашганини айтди. «Нарх-наво барқарорлигини таъминлашнинг ягона тўғри йўли бу — бозорда таклифни кўпайтириш ҳисобланади», — деди у. Қолаверса, «Ўздонмаҳсулот» таркибидаги 43 та дон корхонаси харажатлари юқорилиги, бироқ рентабеллиги 2 баравар пастлиги танқид қилинди.
Адлия вазирлиги ва Ўзбекистондаги йирик савдо тармоқлари вакиллари озиқ-овқат чиқиндиларини камайтириш масаласини муҳокама қилмоқда. Шу мақсадда фудшеринг платформасини ишга тушириш режалаштирилган. Статистикага кўра, Тошкентда ҳар куни 2 тонна нон маҳсулотлари, республика бўйлаб йилига 3 миллион тонна озиқ-овқат маҳсулотлари чиқиндига ташланади.
ЖСТ бош директори Нгози Оконжо-Ивеала Россиянинг Украинадаги ҳарбий операцияси озиқ-овқат нархлари ва очликка сезиларли даражада таъсир қилишини таъкидлади. У Африканинг кўплаб мамлакатлари Қора денгиз минтақасидан келадиган озиқ-овқат таъминотига боғланиб қолганини қайд этди. Россия ва Украина бутун дунё буғдой таъминотининг 24 фоизини, кунгабоқар ёғи ва кунжара экспортининг тахминан 80 фоизини ташкил қилишади.
Ўсимлик ёғи, кунгабоқар, соя данаги ва зиғир уруғини олиб кириш, ўсимлик ёғини ишлаб чиқариш ва реализация қилиш бўйича ҚҚС имтиёзлари 30 апрелга қадар узайтирилди. Бунга қадар имтиёз муддати 2021 йилнинг 1 майидан 31 декабригача амалга қилганди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг