Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси ҳузурида Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти ҳамда Бизнес ва тадбиркорлик олий мактаби ташкил этилди. Аввал улар Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузурида бўлган.
ПМТИ таҳлилига кўра, Ўзбекистонда аҳолининг 41 фоизи чуқур кавлама кўринишидаги ҳожатхоналардан фойдаланади. Экспертлар санитарияга зид бундай ҳожатхоналарни вентиляция қилинадиган ва плиталар билан қопланган ҳолга келтиришни тавсия этди. Бунда ташвиқот эмас, молиявий ёрдам самара бериши билдирилди.
ПМТИ ўтказган сўровга кўра, ёш оилалар даромадининг кўпроқ қисмини қарз тўлашга сарфлаётганини маълум қилган. Ўзбекистонда инсонларнинг даромадлари 30 ёшгача тез ўсиши, энг юқори нуқтаси тахминан 30−50 ёш оралиғида сақланиб туриши ва 60 ёшдан сўнг кескин пасайиши аниқланган.
ПМТИ экспертлари Тошкент шаҳри аҳолисининг йўллардаги тирбандликка муносабатини ўрганди. Респондентларнинг аксарияти тартибсиз ҳайдовчилар, қоидабузарликлар ва нотўғри парковкани асосий сабаблар деб билади. Тирбандликлардан кўпроқ автобус ва микроавтобус йўловчилари азият чекмоқда.
«Ўзбекистонда қўшилган қиймат солиғининг 15% дан 12% га туширилиши нархларнинг тегишли равишда тушишига олиб келмаган», — демоқда ПМТИ экспертлари. Бунга яширин иқтисодиёт улуши катталиги, рақобат шаклланиб улгурмагани ва бошқа омиллар сабаб сифатида келтирилди.
2017−2022 йилларда йўловчиларни ташиш ва йўловчи айланмаси ўсди. 2022 йилда транспортда 6,1 млрд киши ташилди. Бунда автомобиллар улуши юқори бўлди. Эндиликда жамоат транспорти қамровини 95% га етказиш режалаштирилмоқда.
ПМТИ экспертлари ОТМлар жойлашувининг шаҳарлар ҳолати ва тирбандлик муаммосига таъсирини ўрганди. Сўровда иштирок этган талабаларнинг 78 фоизи тирбандликни асосий муаммолардан бири деб баҳолаган. Бироқ уларнинг ўқиш давридаги фаоллиги тирбанд йўллар узунлиги 11,3 кмгача ошишига сабаб бўлади.
ПМТИ прогнозларига кўра, 2035 йилда Ўзбекистон аҳолиси 45,6 млн кишидан ошади. Ушбу давргача аҳолининг электр энергиясига бўлган талаби эса ҳар йили 5−5,3 фоизга ошиши кутилмоқда. Мутахассислар миллий энергетика тизимини тезроқ ядро, водород ва «яшил» технологияларга интеграциялашни таклиф этмоқда.
Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари томонидан Россия-Украина можаросининг Ўзбекистон иқтисодиётига таъсири ўрганилди.
ПМТИ мутахассисларининг фикрича, ўзбек аёлларидаги иқтисодий фаолликнинг пастлиги уй-рўзғор ишлари билан банд бўлишга боғлиқ. Қолаверса, ишлайдиган аёллар эркакларга нисбатан ўртача 39% кам маош олади ва улар 30 ёшда мартабага эриша бошлайди.
Бўш иш ўринларининг 28% ида ижтимоий кўникмалар, яъни жамоада ишлаш, музокаралар олиб бориш, яхши нутқ, мулоқот, омма олдида тақдимот қилиш қобилиятлари талаб этилади, дейди ПМТИ экспертлари. Шунингдек, вакансияларнинг 18,3% ида чет тилларини (асосан инглиз тилини) билиш талаби кўрсатилган.
Ўзбекистон 2022 йилда Глобал озиқ-овқат хавфсизлиги индексида 113 та мамлакат орасида 73-ўринни эгаллади. Индекс маҳсулотлардан фойдаланиш имкониятлари, уларнинг мавжудлиги ва хавфсизлиги каби масалалар асосида тузилган.
ПМТИ мутахассислари пиёдалар кийимининг ранги йўл-транспорт ҳодисаларининг олдини олишда қандай аҳамиятга эга эканини таҳлил қилди. Унга кўра, ёрқин рангдаги кийимлар ва ёруғликни қайтарувчи элементлар 130 метр узоқликдан кўрингани боис автомобилларнинг ўз вақтида тўхташига имкон беради.
Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти мутахассислари Ўзбекистон ҳудудлари бўйича ахборот-коммуникация технологиялари ривожланишининг рейтингини тузди. Кучли учликка Тошкент шаҳри, Навоий ва Бухоро вилоятлари кирди. Индекс 2015—2021 йиллар учун ҳисобланган.
Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институтининг таҳлилига кўра, аҳоли даромадлари динамикаси бензин, пропан, гўшт каби маҳсулотлар нархига нисбатан секин ўсганлиги қайд этилди.
Май ойидан бери Тошкентдаги бирламчи ва иккиламчи бозордаги уй-жойлар нархи арзонлашиб бормоқда, деб маълум қилди Прогнозлаш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти. Хусусан, бирламчи бозорда 1 кв.м учун май ойидаги $943,6 нарх июлда $919,9 га, иккиламчи бозорда эса $891,1 дан $882,6 гача тушган.
Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти таҳлили шуни кўрсатдики, кенг полосали интернетни ривожлантириш ва асосий уяли алоқа станциялари қурилиши ишсизликни камайтиришга ёрдам беради.
Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти таълим даражасига қараб иш ҳақи ўсишини баҳолаш бўйича тадқиқот ўтказди. Ўрганиш натижаларига кўра, Ўзбекистонда иш ҳақидаги устама фан доктори (DSc) илмий унвони учун 61% дан, PhD ёки фан номзоди учун 41% дан юқори эканлиги, шу билан бирга бакалавр босқичининг имтиёзли дипломига эга ходимлар меҳнат бозорида оддий диплом соҳибларига қараганда 8,5% кўпроқ маош олиши маълум бўлди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг